Dhomat e Specializuara të Kosovës me seli në Hagë ofrojnë ndihmë juridike vetëm për të pandehurit për krime lufte që vërtetojnë se nuk janë në gjendje të paguajnë avokatët e tyre, por vetë sistemi i Kosovës është shumë më pak transparent në lidhje me këtë çështje, duke ngritur shqetësime në abuzimet e mundshme.

Serbia dhe Kosova i kanë kërkuar njëra-tjetrës të hapin arkivat ushtarake për të ndihmuar në zbulimin e vendeve ku janë varrosur personat e zhdukur nga lufta e viteve 1998-1999, por pavarësisht retorikës bashkëpunuese, duket se asnjëra palë nuk ka gjasa ta bëjë këtë.

Një libër që tregon historitë e të mbijetuarve të masakrës në Krushë të Vogël të Prizrenit më 26 mars 1999 – kur forcat serbe vranë dhe dogjën kufomat e rreth 113 civilëve.

Kosova ka ndarë miliona euro për të ndihmuar ish-luftëtarët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës nëse ata gjykohen në Hagë, por zyrtarët nuk pranojnë të shpjegojnë se si po shpenzohen paratë, ndërsa ish-luftëtarët pretendojnë se personat që kanë lidhje politike po marrin trajtim të veçantë.

Ish-luftëtarët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës thonë se do të dalin të protestojnë kundër aktakuzës për krime lufte ndaj presidentit Hashim Thaçi dhe ish-krerëve të tjerë guerilas, duke i quajtur akuzat një ofendim për luftën e tyre për pavarësi.

Edhe kur autorët janë dënuar për krime lufte në Kosovë, gjykatat e vendit nuk u japin asnjëherë kompensim për viktimat, ndërkohë që dëshmitarët e mbrojtur që duhet të mbeten anonimë nuk mund të nisin padi civilë nga frika e ekspozimit të tyre.

Më shumë se tre vjet pas mbylljes, burg famëkeq i Prishtinës do të rihapet përsëri, jo për të strehuar të dënuar, por për të nxjerrë në pah vuajtjet e të burgosurve politikë të kohës Kosova ishte nën sundimin serb.

Qeveria e Kosovës po bën një përpjekje të dytë për të themeluar Institutin për Hulumtimin e Krimeve të Luftës, por ekspertët janë skeptikë për shkak të dështimit, prej dy dekadash të autoriteteve kosovarë për të dokumentuar siç duhet mizoritë e luftës.

Vonesat në ngritjen e aktakuzave, kritikat nga liderët politikë dhe spekulimet për një  amnisti të mundshme, kanë bërë që shumë njerëz në Kosovë të jenë skeptikë  ndaj gjykatës së vendosur në Hagë që pritet të gjykojë ish guerilët e Kosovës.

Dëshmitë në gjykimet e Tribunalit të Hagës treguan se si dhjetëra oficerë të policisë dhe ushtrisë serbe ishin përfshirë në vrasjen e mbi 400 njerëzve në fshatrat Mejë e Korenicë në vitin 1999, por asnjë prej tyre nuk është akuzuar deri më tani.