Përveç humbjes së jetëve dhe ndonjëherë lëndimeve që i ndryshojnë jetën viktimave, terrorizmi sjell efekte të rëndësishme ekonomike, me bizneset, qytetet dhe vendet që humbasin miliarda pas sulmeve.
Llogaritjet tregojnë se terrorizmi ka një lidhje të madhe negative me rritjen ekonomike në Europë. Mes viteve 2004 dhe 2016, 28 shtetet anëtare të BE-së humbën rreth 180 miliardë euro në terma GDP-je për shkak të sulmeve terroriste.
Kërcënimi që paraqet terrorizmi në Europë është një që ndihet shumë real për qytetarët dhe banorët e BE-së.
Që nga viti 2004, sulmet në Madrid, Londër, Paris, Bruksel, Nicë dhe Berlin dhe qytete të tjera europiane nënkuptojnë se ky fenomen është njësoj në krye të mendjeve të qytetarëve dhe politikëbërësve.
Vlerësimet nga autoritetet e inteligjencës dhe të zbatimit të ligjit në shumë shtete anëtare të BE-së tregojnë se një sulm terrorist ka shumë gjasa ose pritet menjëherë. Prandaj, qeveritë kombëtare, politikanët dhe krijuesit e politikave po shohin vazhdimisht përgjigjet ndaj këtyre kërcënimeve në rritje.
Përveç traumave të dukshme emocionale të shkaktuara nga sulmet terroriste për shkak të lëndimeve dhe vdekjeve të civilëve, ka edhe një sërë ndikimesh të tjera që vijnë nga humbjet ekonomike të shteteve të BE-së deri tek efektet psikologjike të theksuara te qytetarët e BE-së që janë dëshmitarë të këtyre sulmeve. Pavarësisht nga natyra e rrallë e sulmeve terroriste, radha e ndikimeve te qytetarët e BE-së mbetet e rëndësishme.
Studimi i RAND Europe, i porositur nga Parlamenti Europian, studioi kostot e shkaktuara nga terrorizmi brenda BE-së midis viteve 2004 dhe 2016. Ky mbuloi fushat në vijim:
- Ndikimi i terrorizmit në rritjen e GDP-së për frymë në secilin shtet anëtar të BE-së;
- Kostot njerëzore dhe fizike të terrorizmit, të cilat u përqendruan në kostot e vrasjeve, lëndimeve dhe dëmtimit të pronës pas një sulmi terrorist; dhe
- Efektet më të gjera psikologjike të terrorizmit, siç është kënaqësia e jetës, lumturia dhe besimi midis popullsive të vendeve anëtare të BE-së.
Studimi përdori teknika të modelimit ekonometrik për të përcaktuar ndikimin e terrorizmit në ekonomi duke parë efektin mbi rritjen e GDP-së për frymë gjatë periudhës 12-vjeçare midis vitit 2004 dhe 2016.
Kostoja njerëzore e terrorizmit u llogarit duke përdorur metodologjinë e kostos së dhunës në Institutin për Ekonomi dhe Paqe, e cila përfshin fitimet e humbura gjatë jetës dhe koston e trajtimeve mjekësore nga incidentet e terrorizmit.
Efektet më të gjera psikologjike të terrorizmit u eksploruan nëpërmjet hetimit të lidhjeve midis veprimtarisë terroriste brenda një vendi dhe niveleve mesatare të kënaqësisë së vetë-raportuar të jetës, lumturisë dhe besimit midis popullsive të vendeve anëtare të BE-së.
Gjetjet
- Terrorizmi lidhet negativisht me rritjen ekonomike në Europë. 28 vendet anëtare të BE-së kanë humbur rreth 180 miliardë euro në terma të GDP-së për shkak të terrorizmit midis viteve 2004 dhe 2016.
- Mbretëria e Bashkuar (43.7 miliardë euro) dhe Franca (43 miliardë euro) ishin vendet që pësuan humbjet më të larta ekonomike në terma të GDP-së për shkak të terrorizmit. Kjo u pasua nga Spanja (40.8 miliardë euro) dhe më pas nga Gjermania (rreth 19.2 miliardë euro).
- Mbulimi i gjerë i sulmeve terroriste nëpërmjet kanaleve të shumta mediatike dhe sociale ka çuar në një rritje eksponenciale të dëshmitarëve okularë të sulmeve terroriste. Kjo do të thotë që edhe ata që nuk përfshihen direkt në sulme mund të preken psikologjikisht.
- Ndikimet psikologjike të të qenit dëshmitar i sulmeve terroriste mund të bëjnë që njerëzit dhe kompanitë që ndryshojnë sjelljet e tyre, gjë që ka një ndikim të drejtpërdrejtë në ekonomitë e vendeve të BE-së. Për shembull, qytetarët e BE-së ka gjasa të konsumojnë më shumë dhe të kursejnë më pak, duke çuar kështu në një rritje të konsumit. Megjithatë, ka gjithashtu gjasa të ketë një rënie në kursimet dhe normat e investimeve nga kompanitë.
- Pavarësisht humbjeve ekonomike në terma GDP-je, zakonet e blerjes së konsumatorit mbetën relativisht të qëndrueshme në të gjithë BE-në dhe ndonjëherë janë rritur edhe pas një sulmi terrorist. Nuk ka gjithashtu asnjë ndryshim të rëndësishëm në pjesën e shpenzimeve të qeverisë nga vendet anëtare të BE-së në krahasim me GDP-në e tyre në dritën e terrorizmit.
- Efektet negative në rritjen ekonomike të BE-së pas terrorizmit kanë tendencë të jenë afatshkurtra dhe zbatohen vetëm brenda vitit të incidentit terrorist. Për shembull, sektori i turizmit, pavarësisht se ka marrë fillimisht një goditje të konsiderueshme ekonomike, duket se kthehet në normalitet brenda një deri tre muajve pas një sulmi terrorist.
- Kostot e kapitalit njerëzor dhe fizik të terrorizmit në BE u vlerësuan të ishin 5.6 miliardë euro shtesë midis viteve 2004 dhe 2016. Këto përfshijnë kostot e vrasjeve përmes kursimeve të humbura të një jete të tërë, lëndimeve përmes kostove të trajtimit mjekësor dhe kostot e dëmeve të pronave.
- Më shumë sulme terroriste shoqërohen me nivele më të ulëta kënaqësie jete dhe lumturie midis popullsisë së BE-së. Sulmet terroriste gjithashtu ulin besimin e qytetarëve të BE-së te qytetarët e tjerë, institucionet politike kombëtare, sistemi ligjor dhe policia.
- Vlerësimet e kostos të paraqitura në raport ka gjasa të jenë një nënvlerësim i kostove të përgjithshme të terrorizmit, pasi disa faktorë nuk janë përcaktuar për shkak të një mungese të dhënash. Për më tepër, studimi nuk ka përfshirë një sërë sulmesh terroriste në fund të vitit 2016 dhe 2017 për shkak të mungesës së provave mbi kostot në këtë moment në kohë.
Rekomandimet
Shumica e rekomandimeve të politikave të paraqitura në raport sugjeruan rritjen e përdorimit të masave dhe kompetencave ekzistuese, ose garantimin e zbatimit të plotë të ndryshimeve dhe masave tashmë të propozuara dhe në disa raste në proces e sipër.
Këto përfshijnë:
- Prezantimin e mekanizmave të rinj për të shqyrtuar zbatimin e politikës kundër terrorizmit në BE;
- Rritjen e mbështetjes ekzistuese për hulumtime dhe forcimin e monitorimit në fushën e luftimit të radikalizimit;
- Ndërtimi i koordinimit më të madh në BE dhe shkëmbimi i njohurive mbi nismat më efektive kundër terrorizmit dhe radikalizimit;
- Ndërtimi i shkëmbimit më të madh të informacioneve midis shteteve të ndryshme anëtare të BE-së dhe me Europolin dhe Eurojustin;
- Miratimin dhe zbatimin e legjislacionit ekzistues të BE-së për pastrimin e parave për të trajtuar në mënyrë më efektive financimin e terrorizmit; dhe
- Rishikimi i efikasitetit të Programit të Gjurmimit të Financimit të Terrorizmit SHBA-BE me qëllim informimin e një vendimi për krijimin e mundshëm Sistemi Gjurmimi të Financimit të Terrorizmit në BE.
Megjithatë, raporti vëren se disa nga këto rekomandime politikash mund të kenë implikime për legjislacionin e të drejtave të njeriut dhe mbrojtjen e të dhënave në të gjithë BE-në.
Ky artikull është pjesë e platformës Gjeostrategji e Forumit Ekonomik Botëror.
Marrë me autorizim nga Weforum.org