Njëzet vjet pas vrasjes së Xhemajl Mustafës, djali i tij, Besiani, shpreson se Dhomat e Specializuara të Kosovës më në fund do të mund të japin përgjigjet që vetë sistemi i drejtësisë së Kosovës nuk ka arritur të sigurojë.
Në programin televiziv të BIRN “Jeta në Kosovë” të enjten, ministri i bujqësisë Besian Mustafa shprehu shqetësimin e tij për dështimin e sistemit të drejtësisë në Kosovë për të hedhur dritë mbi vrasjen e babait të tij, Xhemajl, në vitin 2000.
“Në këto 20 vjet, sistemi gjyqësor në Kosovë nuk ka arritur të japë ndonjë përgjigje në lidhje me vrasjen”, i tha ai BIRN. “Kjo përfshin UNMIK-un, EULEX-in dhe institucionet lokale.”
Xhemajl Mustafa ishte një aktivist i shquar për Lidhjen Demokratike të Kosovës, LDK, në vitet 1990 dhe një aleat i ngushtë i ish-presidentit të Kosovës Ibrahim Rugova.
Më 23 nëntor 2000, ai u vra para banesës së tij në kryeqytetin Prishtinë. Asnjë i dyshuar nuk është akuzuar kurrë për vrasjen e tij.
Mustafa thotë se familjes vazhdimisht i është thënë se hetimet po vazhdonin, por pa rezultat. “Ne e dimë që çështja u transferua nga EULEX-i në institucionet lokale, por që atëherë është gjithmonë e njëjta përgjigje: hetimet vazhdojnë.”
Dhjetëra aktivistë të shquar të LDK-së u vranë gjatë dhe menjëherë pas luftës në Kosovë, në atë që LDK-ja i ka etiketuar “eliminime politike”. Viktimat përfshijnë Tahir Zemaj, ish-deputetin Smajl Hajdaraj, Shaban Manaj dhe shokun dhe këshilltarin e Rugovës, Xhemajl Mustafa.
Aktakuza e Zyrës së Prokurorit të Specializuar kundër ish-presidentit të Kosovës Hashim Thaçi, Kadri Veseli, Rexhep Selimi dhe Jakup Krasniqi, e cila u bë publike në fillim të këtij muaji, thotë se të katër burrat ishin pjesë e një ndërmarrje të përbashkët kriminale që kërkonte të “eliminonte kundërshtarët”, përfshirë personat e lidhur me LDK-në.
Edhe pse Mustafa thotë se familja e tij nuk ishte kontaktuar nga Zyra e Prokurorit të Specializuar, ai shpreson që gjykata më në fund të japë drejtësi për babanë e tij. “Si familje, shpresa jonë e fundit qëndron te gjykata me qendër në Hagë”, i tha Mustafa BIRN.
Për Ministrin e Bujqësisë, Pyjeve dhe Zhvillimit Rural, vetë anëtar i LDK-së, dështimi për të sjellë vrasësit e babait të tij para drejtësisë është një reflektim i një dështimi më të gjerë shoqëror për të siguruar drejtësi në vend. “Është dhimbje e dyfishtë të mbijetosh një lufte dhe pastaj të vritesh në kohën e lirisë”, tha ai, duke iu referuar vdekjes së babait të tij menjëherë pasi Kosova u çlirua nga sundimi i ashpër serb.
Mustafa beson se zgjidhja e këtyre krimeve duhet të shkojë përtej politikës partiake dhe të adresohet si një shoqëri dhe një shtet.
“Është një dështim shoqëror të mos jesh në gjendje të gjesh ata që urdhëruan vrasjet”, tha ai. “Kur figurat kryesore publike të një vendi vriten dhe rrethanat e vrasjeve nuk zbulohen kurrë, është e pamundur të flasësh për liri dhe drejtësi, veçanërisht 20 vjet më vonë.”