Kryeministri Edi Rama deklaroi të mërkurën se ai ishte i vendosur të kalonte të ashtuquajturën paketa ‘anti-shpifje’ pa konsultime shtesë më Komisionin e Venecias; megjithë premtimin e bërë ndaj Komisionit Europian dhe parakushtin e Këshillit Europian për fillimin e negociatave me Shqipërinë.
Kryeministri i Shqipërisë Edi Rama, njëherazi kryetari i radhës i OSBE – një organizatë që një angazhimet e saj kryesore ka mbrojtjen e lirisë së shprehjes dhe medias, deklaroi në një konferencë për shtyp me homologen e tij suedeze, Ann Linde se qeveria e tij ishte e vendosur të miratonte një ligj kontrovers për kontrollin e medias online, megjithësë se ai kundërshtohet nga Komisioni Europian, Këshilli i BE-së, Komisioni i Venecias dhe një listë e gjatë organizatash së lirisë së shprehjes në Shqipëri dhe ndërkombëtare.
“Ligji është i konsultuar një vit me OSBE-në dhe është miratuar nga OSBE-ja, ndërkohë që tani po bëhet dhe adoptimi i rekomandimeve të Komisionit të Venecias dhe ligji do kalojë, jo për t’u mbyllur gojën gazetarëve, po për të krijuar një mjedis shumë më etik, ku të gjithë mund të flasin por ata që janë pre e sulmeve të pabaza mund të mbrohen,” deklaroi Rama në përgjigje të pyetjes së një gazetare, të cilën me një ton patriarkal e këshilloi të mos ngatërronte BE me OSBE-në kur i adresonte pyetje kryeministrit.
Duke folur për ligjin e medias Ministrja e Punëve të Jashtme e Suedisë, Ann Linde – vend që merr në vitin 2021 kryesinë e OSBE-së, i kërkoi kryeministrit që të konsultohet me shoqërinë civile dhe gazetarët përpara se ta miratojë ligjin.
“Suedia është një mbrojtëse e zëshme e lirisë së medias dhe mendoj se është e rëndësishme që qeveria të konsultohet me shoqërinë civile dhe me gazetarët gjatë këtij procesi,” tha Linde.
“Liria e medias është një nga të drejtat bazike në çdo vend demokratik si edhe vendet kandidate për në BE,” shtoi ajo.
E ashtuquajtura paketa anti-shipje, përbëhet nga një seri amendamentesh të ligjit për median audiovizive të miratuara në dhjetor në parlament, që synojnë të fuqizojnë Autoritetin Mediave Audivizive [AMA] dhe Këshillin e Ankesave brenda saj, të kontrollojnë përmbajtjen e medias online duke i dhënë mundësi të vendosin gjoba deri në 2 milionë lekë, të cilët ekzekutohen si titull ekzekutiv, pa kontroll gjyqësor. Ligji u kthye mbrapsht në janar për rishikim në Kuvend nga Presidenti i Republikës, sipas të cilit paketa ligjore ishte antikushtetuese dhe cenonte lirinë e medias.
Më pas, me kërkesë të Këshillit të Europës, Komisioni i Venecias dha një opinion për ligjin duke e theksuar se ai mund të kishte efekt frikësues ndaj medias dhe lirisë së shprehjes në Shqipëri dhe nuk duhet të votohej në formën e miratuar nga mazhoranca në dhjetor. Komisionin gjeti një seri të gjatë problematikash me projektligjin, që shkonin nga fushëveprimi i tij i gjerë, mungesa e pavarësisë dhe paanësisë nga politika dhe bizneset e mëdha e AMA-s dhe Këshillit të Medias, parashikimet që mund t’i jepnin të drejtë oligarkëve dhe të pasurve për të përdorur mantelin e anti-diskriminimit kundër lirisë së medias, dhe për procedurat e tij administrative jo të transparente që mund t’i çonte mediat online deri në mbyllje.
Pas bërjes publike të opinionit të Komisionit të Venecias, në korrik 2020, Këshilli i BE-së e lidhi këtë opinion me procesin e integrimit, si parakusht për mbajtën e konferencës së parë ndërqeveritare si pjesë të negociatave me BE-në.
Komisioni Europian gjithashtu shkruan në progres raportin e vitit 2020-të, të bërë publik të martën, se përfaqësues të qeverisë kanë premtuar që do t’i adresojnë kritikat e Komisionit të Venecias ndaj projektligjit.
“Amendimet e propozuara nuk përmbushin standardet dhe parimet ndërkombëtare të lirisë së medias dhe ngrenë shqetësime në lidhje me rritjen e censurës dhe vetëcensurës, dhe mund të përbëjnë hapa pas për lirinë e shprehjes në vend,” thuhet në raport.
“Përfaqësuesit nga shumica qeverisëse u angazhuan publikisht për të ndjekur udhëzimet e opinionit të Komisionit të Venecias,” shtoi BE.
Një ditë më pas, gjatë konferencës për shtyp kryeministri Edi Rama pati një lexim diametralisht të kundërt me BE-së për sa i përket opinionit të Komisionit të Venecias.
“Komsioni Venecias nuk tha që është në kundërshtim me parimet demokratike, ajo ka bërë disa vlerësime, ka dhënë disa rekomandime, të cilat ne do t’i trajtojmë, një nga një dhe do ta miratojmë ligjin,” tha Rama, ndërsa shtoi se qeveria nuk do të kërkonte një opinion të dytë mbi projektligjin nga Komisioni i Venecias.
Rama insistoi që ligji që kishte bërë nga qeveria e tij ishte më demokratik se ligjet për median në shumë vende të BE-së dhe se ja kërkonin biznesmenët që ndjeheshin të shantazhuar nga media – edhe pse kjo vepër trajohet nga Kodi Penal dhe jo paketa anti-shpifje.
“E nisëm më modelin gjerman, na u tha që modeli gjerman nuk është demokratik, vijuam drejt modeleve franceze dhe kroate, e një model që nuk më kujtohen; dhe na u tha që edhe ato nuk janë demokratike dhe më pas bëmë një ligj shumë demokratik të mbështetur në konsulencën tonë me OSBE-në,” tha Rama, ndërsa shtoi se në opinion e tij ligji duhet të ishte dhe më i ashpër ndaj gazetarëve.
“Kur po flisnim për këtë ligj, mbështetja më e madhe erdhi nga biznesmenët, sepse ata shantazhohen,” përfundoi kryeministri shqiptar.
