Në një vit, pandemia ka ndaluar një çerek shekulli rritje të qëndrueshme ekonomike, ka prishur zinxhirët e vlerës dhe ka shkaktuar një rritje të paparë të pabarazisë dhe varfërisë. Si rezultat, e gjithë bota është në rrezik, sepse ekonomia globale mund të humbasë një nga nxitësit e saj të ardhshëm të rritjes.
Pandemia e COVID-19 na ka mësuar se nuk mund t'i trajtojmë më krizat në dukje të largëta si probleme të largëta. Ajo që ndodh diku mund të ndikojë te njerëzit kudo. Kjo është arsyeja pse adresimi i ndikimit dhe trashëgimisë së pandemisë në Afrikë është kaq i rëndësishëm.
Edhe pse Afrika ka pasur më pak raste dhe vdekje nga COVID-19 sesa zonat e tjera të botës, ndikimi i pandemisë në kontinent mund të jetë më i qëndrueshëm, me rrënjë të thella dhe destabilizues për të gjithë planetin. Në një vit, pandemia ka ndaluar një çerek shekulli rritje të qëndrueshme ekonomike, ka prishur zinxhirët e vlerës dhe ka shkaktuar një rritje të paparë të pabarazisë dhe varfërisë.
Por nuk është vetëm Afrika ajo që rrezikon të humbasë mundësinë e saj për ta marrë veten plotësisht nga COVID-19. Ekonomia globale mund të humbasë një nga nxitësit e saj të ardhshëm të rritjes.
Afrika ka gjithçka që kërkohet për të kapërcyer krizën pandemike dhe për ta çuar botën drejt një cikli të ri rritje të qëndrueshme: të rinj me iniciativë dhe inovativë, burime natyrore të cilat mund të furnizojnë një bazë lokale industriale dhe një projekt shumë ambicioz integrimi kontinental. Por Afrika nuk ka instrumentet e nevojshme për ta marrë veten nga një krizë që ishte sa e madhe aq edhe e papritur.
Ndërsa Fondi Monetar Ndërkombëtar vlerëson se vendet afrikane do të kenë nevojë për 285 miliardë dollarë financim shtesë deri në vitin 2025, nuk ka asnjë plan apo mekanizëm rikuperimi për të siguruar këto burime. Ndërsa rajone të tjera tani po shohin shenja të rimëkëmbjes së shpejtë ekonomike, pamundësia e Afrikës për të luftuar pandeminë me të njëjtat mekanizma mund të ushqejë një krizë ekonomike dhe sociale që u mohon të rinjve të saj mundësitë që u duhen dhe që meritojnë.
Solidariteti ndërkombëtar filloi të jepte rezultate menjëherë pasi filloi pandemia. Pagesat e borxheve për vendet më të varfra u pezulluan nën G20 dhe u vu në dispozicion një ndihmë e jashtëzakonshme financiare nga FMN-ja, Banka Botërore dhe donatorë të tjerë, përfshirë Evropa.
Por institucionet që kanë mbështetur për dekada solidaritetin ndërkombëtar, tani po arrijnë cakun e tyre. Ato janë dobësuar në periudhën afatshkurtër nga pabarazitë e mëdha në qasjen në vaksina. Ato dobësohen gjithashtu nga divergjencat e mëdha ekonomike, të cilat asnjë masë emergjente nuk duket e aftë t'i ndalojë.
Kjo është arsyeja pse nevojitet një kornizë e re, një marrëveshje e re ambicioze dhe e guximshme. Dhe prova e parë e kësaj nisme duhet të jetë qasja në vaksinat për COVID-19. Nëpërmjet COVAX dhe Ekipit Afrikan për Blerjen e Vaksinave, qindra miliona doza do të dorëzohen në Afrikë në muajt në vazhdim. Dozat e para-porositura të vaksinave po ndahen përmes kanaleve shumëpalëshe, me mbrojtjen e punonjësve të kujdesit shëndetësor si përparësinë e tyre kryesore.
Por kjo nuk është e mjaftueshme. Vaksinimi është politika më e rëndësishme ekonomike e botës në këtë moment: përfitimet e saj maten në triliona, kostoja në miliarda. Ky është investimi me rendimentin më të lartë në periudhën afatshkurtër. Prandaj, ne duhet të mobilizojmë instrumente financiare inovative për të rritur fondet për Programin e Aksesit në Instrumentet e COVID-19 (ACT Accelerator), në mënyrë që të arrijmë objektivin e mbulimit me vaksinim të Afrikës, të vendosur në 60-70% nga Qendrat Afrikane për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve. Ne i bëjmë thirrje FMN-së të njohë përdorimin e të drejtave speciale të tërheqjes për të financuar këtë përpjekje.
Për më tepër, siç pohon Deklarata e Romës e Samitit Global të Shëndetit, e mbajtur më 21 maj, çelësi për të luftuar pandemitë e ardhshme është transferimi jo vetëm i licencave, por edhe i ekspertizës te prodhuesit e vaksinave të vendeve në zhvillim. Në pritje të përfundimit të një marrëveshjeje mbi pronën intelektuale aktualisht nën negociata në Organizatën Botërore të Tregtisë, Afrika duhet të jetë në gjendje të prodhojë vaksina duke përdorur teknologjinë e dërguesit RNA (mRNA) dhe të prishë një marrëveshje, brenda OBT-së, mbi Aspektet e Lidhura me Tregtinë të të Drejtave të Pronësisë Intelektuale (TRIPS). Me shtysën e samitit të Parisit për udhëheqësit afrikanë, evropianë dhe financiarë, të mbajtur më 18 maj, partneritete të tilla prodhimi do të financohen dhe do të ecin përpara në muajt e ardhshëm.
Komponenti i dytë i një marrëveshje të re për Afrikën është investimi në shkallë të gjerë në shëndetësi, arsim dhe në luftën kundër ndryshimeve klimatike. Ne duhet ta lejojmë Afrikën t'i mbrojë këto shpenzime nga shpenzimet për sigurinë dhe investimet në infrastrukturë, duke parandaluar që kontinenti të bjerë në një cikël të ri borxhi të tepruar. Në terma afatshkurtër, pavarësisht suksesit spektakolar të disa vendeve afrikane në ndërhyrjen në tregjet ndërkombëtare të kapitalit, kreditorët privatë nuk do të sigurojnë burimet e nevojshme financiare.
Afrika ka nevojë për një shkundje të mirë besimi. Samiti i Parisit na ka mundësuar që të konsolidojmë një marrëveshje për të flokuar një total prej 650 miliardë dollarësh, 33 miliardë dollarë prej të cilave do të shkojnë në vendet afrikane. Tani duam të shkojmë edhe më tej me dy angazhime vullnetare.
Së pari, na duhet një angazhim nga vendet e tjera për të mobilizuar një pjesë të alokimeve të tyre SDR për Afrikën. Si hap i parë, ky ri-kanalizim i burimeve do të lejojë që për Afrikën të lirohet një prag fillestar prej 100 miliardë dollarësh (dhe vendet e prekshme gjetkë).
Së dyti, institucionet afrikane duhet të përfshihen në përdorimin e këtyre parave për të mbështetur rimëkëmbjen dhe progresin e kontinentit drejt arritjes së Synimeve të Zhvillimit të Qëndrueshëm 2030. Kjo, nga ana tjetër, mund të hap rrugën për një rregullim të arkitekturës sonë financiare ndërkombëtare që i jep peshë më të madhe institucioneve afrikane.
Ne u bëjmë thirrje të gjithë anëtarëve të komunitetit ndërkombëtar ta bëjnë këtë angazhim të dyfishtë.
Së fundmi, ne duhet të përqendrohemi në asetin kryesor të Afrikës: dinamizmin e saj sipërmarrës. Sipërmarrjet shumë të vogla, të vogla dhe të mesme të kontinentit janë shpëtimi për të ardhmen për gratë dhe të rinjtë afrikanë, por sektori privat është peng i informalitetit dhe nën-financimit. Kjo është arsyeja pse ne duhet të përqendrohemi në përmirësimin e qasjes së sipërmarrësve afrikanë në financim duke synuar fazat më të rëndësishme të projekteve të tyre, veçanërisht start-up-et.
Qëllimi i samitit të Parisit ishte arritja e marrëveshjes për katër qëllime: qasja universale në vaksinat kundër COVID-19, përfshirë përmes prodhimit në Afrikë; forcimi i pozicioneve dhe roleve të institucioneve pan-afrikane brenda një arkitekture të re financiare ndërkombëtare; rinisja e investimeve publike dhe private; dhe mbështetja e financimit në shkallë të gjerë të sektorit privat afrikan. Detyra jonë në muajt në vazhdim do të jetë avancimi i këtyre synimeve në forume ndërkombëtare dhe si pjesë e mandatit të ardhshëm gjashtë-mujor të Francës si presidente e Këshillit të Bashkimit Evropian.
Ky koment u nënshkrua gjithashtu nga António Costa, kryeministër i Portugalisë; Pedro Sánchez Pérez-Castejón, kryeministër i Spanjës; Alexander De Croo, kryeministër i Belgjikës; Charles Michel, President i Këshillit Evropian; Ursula von der Leyen, Presidente e Komisionit Evropian; Mohammed bin Salman, Princi i Kurorës i Arabisë Saudite; Mohammed bin Zayed, Princi i Kurorës i Emirateve të Abu Dabit; Félix Antoine Tshisekedi Tshilombo,president i Republikës Demokratike të Kongos dhe kryetar i Bashkimit Afrikan; Faure Gnassingbé, president i Togos; Alassane Ouattara, president i Bregut të Fildishtë; Abdel Fattah el-Sisi, president i Egjiptit; Filipe Nyusi, president i Mozambikut; Muhammadu Buhari, president i Nigerisë; Roch Marc Christian Kaboré, president i Burkina Faso; Azali Assoumani, president i Ishujve Komore; Nana Akufo-Addo, president i Ganës; João Lourenço, president i Angolës; Sahle-Work Zewde, president i Etiopisë; Mohamed Ould el Ghazouani, president i Mauritanias; Kaïs Saïed, president i Tunizisë; Bah N'Daë, ish-president i Malit; Mohamed Bazoum, president i Nigerisë; Albert Pahimi Padacke, kryeministër i Çadit; Abdalla Hamdok, kryeministër i Sudanit; Denis Sassou Nguesso, president i Republikës së Kongos; Patrice Talon, president i Beninit; Paul Biya, president i Kamerunit; dhe Moussa Faki,kryetar i Komisionit të Bashkimit Afrikan.
Marrë me autorizim nga Project Syndicate. Nuk mund të ripublikohet pa lejen e Project Syndicate. European and African Leaders Call for a New Deal for Africa
