Ilir Meta rrezikon të shkarkohet si president i Shqipërisë për shkak të akuzave që ai shkaktoi tensione para zgjedhjeve të prillit në vend. Megjithatë, analistët kanë vënë në dyshim legjitimitetin e votimit të së mërkurës.
Parlamenti në largim i Shqipërisë do të votojë të mërkurën në një mocion të ngritur nga Partia Socialiste në pushtet për shkarkimin e presidentit Ilir Meta, mes pikëpyetjeve mbi legjitimitetin dhe domosdoshmërinë e lëvizjes.
Socialistët u zotuan se do ta rrëzonin Metën në momentin që siguruan fitoren në zgjedhjet parlamentare të 25 prillit, madje pa pritur që deputetët e rinj të zinin vendet e tyre në parlament në shtator.
Ata e akuzojnë Metën, një ish-kryeministër socialist që u largua nga partia 17 vjet më parë, për nxitje dhune dhe nxitje destabiliteti politik me deklaratat e tij para dhe gjatë zgjedhjeve.
Meta, 51 vjeç, thotë se lëvizja është e paligjshme dhe antikushtetuese, ndërsa analistët thonë se përpjekja e dytë për ta rrëzuar atë nën qeverinë aktuale është pak më shumë se një tjetër lëvizje politike në marrëdhëniet e trazuara prej kohësh midis Metës dhe Edi Ramës, kryetarit të Partia Socialiste dhe kryeministrit të Shqipërisë.
“Përpjekjet për të shkarkuar Metën për herë të dytë brenda këtij mandati janë një shenjë steriliteti politik nga të gjitha palët”, tha ekspertja e komunikimit Edlira Gjoni. “Është një humbje kohe dhe energjie nga deputetët, duke larguar vëmendjen e publikut nga problemet e tyre reale.”
Ajo tha se akuzave të paraqitura nga Komisioni Hetimor Parlamentar “u mungon sofistikimi dhe serioziteti ligjor”.
Një politikan karriere që hyri për herë të parë në parlament në moshën 23-vjeçare, Meta është një nga politikanët më aktivë dhe më të diskutueshëm shqiptarë të dy dekadave të fundit. Në vitin 1999, në moshën 30 vjeçare, Meta u bë kryeministër për herë të parë. Ai u rizgjodh në vitin 2001, por dha dorëheqjen në fillim të 2002 pas një grindje me kryetarin e atëhershëm të Partisë Socialiste Fatos Nano.
Në vitin 2004, Meta u largua nga Partia Socialiste për të formuar Lëvizjen Socialiste për Integrim, LSI. Megjithëse LSI ndjek vazhdimisht dy partitë e mëdha të Shqipërisë, Socialistët dhe Demokratët, ajo ka siguruar vazhdimisht një copë pushteti me njërën ose tjetrën. I vlerësuar nga disa si një operator politik dinak, Meta dhe partia e tij janë përballur gjithashtu me akuza të shpeshta për nepotizëm dhe korrupsion.
Si president, Meta supozohet ta vendosë veten mbi debatet e përditshme politike, megjithatë, katër ditë para zgjedhjeve të prillit ai i bëri thirrje publikut “ta mbrojë votën e tij” nga çdo përpjekje eventuale e socialistëve për të manipuluar votimet.
“Nëse preket qoftë edhe një votë ditën e zgjedhjeve, mprihni sfurqet dhe sëpatat”, tha ai, duke shkaktuar një mosmarrëveshje me ambasadoren amerikane Yuri Kim mbi zgjedhjen e fjalëve të Metës.
Meta ka refuzuar të bashkëpunojë me Komisionin Hetimor që u formua në maj, duke e quajtur hetimin kundër tij “antikushtetues dhe të paligjshëm”.
Për të shkarkuar Metën më pak se një vit para përfundimit të mandatit të tij pesë-vjeçar, socialistëve u nevojiten votat e 93 prej 140 deputetëve të parlamentit dhe më pas një vendim në favor të kësaj nga Gjykata Kushtetuese. Partia mban 74 vende në parlament, por mund të mbështetet edhe te disa deputetë të tjerë. Disa analistë besojnë se lëvizja ka një shans më të mirë për t'u miratuar nën përbërjen aktuale parlamentare.
Eksperti politik Afrim Krasniqi, kreu i Institutit Shqiptar për Studime Politike, tha se Meta kishte “devijuar ndjeshëm nga institucioni i presidentit”, por shumica parlamentare gjithashtu kishte “dëmtuar rolin dhe prestigjin” e asamblesë dhe institucionit të qeverisë.
Ai vuri në dyshim legjitimitetin e kësaj nisme duke pasur parasysh natyrën e parlamentit aktual në largim.
“Praktika e ndjekur nga parlamenti, në rrethanat kur një shumicë në parlament, duke përfshirë kryetarët e komisionit hetimor, ose nuk janë më deputetë ose kanë humbur në zgjedhje, minon legjitimitetin e nismës dhe minon më tej rolin e parlamentit sesa zgjidh një mosmarrëveshje midis pushteteve”, tha Krasniqi për BIRN.
Gjoni, ekspertja e komunikimit, e quajti këtë një “lojë politike amatore” që demonstron vetëm “mungesën e përgjegjësisë dhe seriozitetit të përfaqësuesve tanë në parlament”.
