Një kërkesë për ngritjen e një komisioni parlamentar për hetimin e zbatimit të ligjit “Për investimet strategjike” u dorëzua të martën në Kuvend, e firmosur nga 35 deputetë të Partisë Demokratike dhe aleatët e tyre.
Finalizimi i kërkesës për ngritjen e komisionit hetimor parlamentar u bë me dije nga deputeti Gazmend Bardhi përmes një statusi në Facebook.
“Ligji për investimet strategjike u shndërrua nga Qeveria në ligj për abuzimin me pasuritë publike. Shqiptarët do të shohin sesi pronat publike po ndahen tek familjarët e ministrave, tek miqtë e Edi Ramës dhe tek një grusht oligarkësh pranë tij,” shkroi Bardhi.
Sipas kërkesës, qëllimi i komisionit do të jetë verifikimi në thellësi i ligjshmërisë së praktikave të ndjekura nga Komiteti i Investimeve Strategjike dhe institucionet e tjera relevante për dhënien e statusit të investitorit strategjik.
“Komisioni ka për objekt të veprimtarisë së tij: (i) shqyrtimin e të gjitha praktikave të deritanishme të ndjekura nga Komiteti i Investimeve Strategjike dhe institucionet e tjera relevante për dhënien e statusit të investitorit strategjik; dhe (ii) vlerësimin e nevojës për miratimin, plotësimin apo korrigjimin e ligjeve relevante për investimet strategjike,“ thuhet në kërkesën e firmosur nga deputetët e Partisë Demokratike.
Në kërkesën për ngritjen e komisionit hetimor mungojnë firmat e kreut të grupit parlamentar të PD, Enkelejd Alibeaj si dhe të ish-kryetarit të PD-së, Lulzim Basha. Në vend të tyre, inisiativa është firmosur nga aleatët Agron Duka dhe Mesila Doda si dhe nga deputeti Bujar Leskaj, i afërt me grupin e drejtuar nga Berisha.
Deputetët e opozitës i referohen rasteve të publikuara në media duke i cilësuar si indicie se “mbi këto projekte ekzistojnë dyshime të arsyeshme për abuzime, favorizim, klientelizëm dhe arbitraritet”.
Referuar vendimeve të KIS që favorizojnë njerëz të afërt me pushtetin, opozita përmend në kërkesën e saj rastin e anëtarit socialist të Këshillit Bashkiak Tiranë, Gazmend Paja, familjarëve të ministres së Jashtme, Olta Xhaçka, të cilët që kanë përfituar statusin “investitor strategjik” dhe të drejtën e përdorimit të brigjeve të detit. Po ashtu hetimi parlamentar synon të zbardhë dhe problematikën me vendimet e dhëna në zonat e mbrojtura.
Ligji për “investimet strategjike” është kritikuar për favorizimin e klientelizmit dhe një grushti biznesmenësh dhe investimet e tyre në bregdet. Në një investigim të fundit, BIRN zbuloi gjithashtu se nga 17 projekte të miratuara nga Komiteti i Investimeve Strategjike gjatë vitit 2021, katër prej tyre ndodhen në zona të mbrojtura ose afër tyre – çka ka shqetësuar ekspertët dhe aktivistët mjedisorë.
I miratuar në vitin 2015, ai ishte parashikuar të ishte i përkohshëm, por mazhoranca votoi dy herë shtyrjen e afatit të tij.
Ky ligj i njeh statusin investitor strategjik në turizëm çdo projekti që investon më shumë se 5 milionë euro dhe punëson 80 punëtorë. Në dhjetor të vitit 2015, qeveria ka miratuar gjithashtu 10 vendime me qëllim lehtësimin dhe rregullimin e procedurave për investitorët strategjikë, duke u mundësuar konsolidimin e titujve të pronësisë.
Sipas këtyre vendimeve, shteti është i detyruar t’i ofrojë investitorëve strategjikë infrastrukturë ndihmëse, si furnizim dhe përshtatje të rrjetit elektrik, furnizim me ujë të pijshëm, kanalizime dhe trajtim të ujërave të ndotura, dhe infrastrukturë rrugore.
