Një vit pas nisjes së Luftës së Dytë Botërore, Kabineti i Luftës i Mbretërisë së Bashkuar ngriti një komitet që do të ishte përgjegjës për sqarimin e objektivave të Mbretërisë së Bashkuar në konflikt. Një vit më pas, kryeministri Winston Churchill dhe presidenti amerikan Franklin D. Roosevelt miratuan Kartën e Atlantikut, e cila përcaktoi qëllimet e tyre në luftë dhe një vizion të përbashkët për të ardhmen. Ndërsa Izraeli vazhdon fushatën e tij të pamëshirshme ajrore dhe tokësore kundër Hamasit – dhe ndërkohë që kriza humanitare në Gazë thellohet – presidenti amerikan Joe Biden me siguri shpreson i dëshpëruar që aleatët e tij rebelë izraelitë të ndërmarrin një përpjekje të ngjashme.
Deri më tani, kryeministri izraelit Binyamin Netanyahu ka refuzuar të diskutojë ndonjë vizion për një marrëveshje politike për t'i dhënë fund luftimeve në Gazë, e aq më pak për një paqe më të gjerë izraelito-palestineze. Në fakt, shkatërrimi aktual në Gazë duket se nuk i shërben aspak qëllimit strategjik. Objektivi i vetëm real i Netanyahu-t duket të jetë politik: të ruajë kohezionin e koalicionit të tij të ekstremit të djathtë, në mënyrë që ai të mund të qëndrojë në pushtet.
Kjo do të thotë, pikë së pari, vazhdim të luftës. Ministri i Sigurisë Kombëtare Itamar Ben-Gvir i Fuqisë Hebraike të së djathtës ekstreme kërcënoi se do të prishte koalicionin nëse Izraeli ndalonte operacionet e tij ushtarake në Gazë. Sipas Netanyahu-t, vetëm kur të gjithë pengjet izraelitë që mbahen në Gazë të lirohen dhe të arrihet “zhdukja” totale dhe e pakushtëzuar e Hamasit, mund të ndalet lufta dhe të zbatohet një marrëveshje (ndoshta duke përfshirë një pushtim të ri izraelit të Gazës).
Por ky synim është si jorealist ashtu edhe i rrezikshëm. Hamasi është një organizatë nacionaliste islamike me rrënjë të thella dhe mbështetje të konsiderueshme. Që nga themelimi i tij në 1987, Hamasi ka kërcënuar sundimin ekskluziv të Organizatës për Çlirimin e Palestinës (PLO) në Bregun Perëndimor. Në fakt, “bashkëpunimi për sigurinë” midis Autoritetit Palestinez (PA) dhe Izraelit ka qenë thjesht një eufemizëm për një betejë të përbashkët kundër Hamasit në Bregun Perëndimor. Por Hamasi ka vazhduar të lulëzojë.
Tani, falë qëndrimit sfidues kundër ushtrisë izraelite në Gazë, Hamasi po fiton popullaritet në mesin e palestinezëve, veçanërisht në Bregun Perëndimor, ku nuk ndihen efektet shkatërruese të luftës të shkaktuara nga masakra e grupit e 7 tetorit ndaj civilëve izraelitë. Nëse Hamasi fiton lirimin e të burgosurve palestinezë në këmbim të pengjeve të mbetura izraelitë, siç po negociohet aktualisht, popullariteti i tij do të rritet ndjeshëm.
Sigurisht, ekziston një shans që Izraeli të ketë sukses në eliminimin e lidershipit ushtarak dhe politik të Hamasit, të prishë zinxhirin e tij komandues dhe të shkatërrojë aftësinë e tij për të funksionuar si një organizatë formale. Por popullariteti i Hamasit sugjeron se etika e tij do të mbetet e rëndësishme për lëvizjen kombëtare palestineze.
Në fakt, shkatërrimi i Hamasit, nëse do të ishte i mundur, mund të minonte sigurinë izraelite. Mes kaosit pas konfliktit, mijëra luftëtarë të Hamasit do t'i bashkoheshin bandave kriminale, të tilla si ato që tashmë, me sa duket, mbajnë peng disa nga izraelitë, ndërsa të tjerët do t'i bashkoheshin grupeve salafiste që janë edhe më radikale.
Në Lindjen e Mesme moderne, vakumet politike gjithmonë ftojnë dhunën dhe trazirat xhihadiste. Afganistani u bë një qendër e terrorizmit ndërkufitar gjatë pushtimit sovjetik në fund të viteve 1980. “Kalifati” tashmë i zhdukur i Shtetit Islamik u shfaq në zonat e Sirisë dhe Irakut ku autoriteti qeveritar ishte shembur gjatë viteve të kaosit dhe luftës civile, me ish-oficerët e ushtrisë irakiane të shpërbërë të Sadam Huseinit që formonin shtyllën kurrizore të grupit. Ish-oficerët ushtarakë irakianë përforcuan gjithashtu radhët e Al-Kaedës.
Rezultati është i qartë. Nëse Hamasi rrëzohet dhe nuk ka asnjë autoritet legjitim politik palestinez të aftë për të mbushur boshllëkun që ai lë pas, Izraeli ndoshta do ta gjejë veten në një lloj ferri të ri. Krijimi i një zone të përhershme tampon midis Izraelit dhe Gazës, siç duket se ka ndërmend të bëjë qeveria izraelite, nuk do të ndikojë shumë për të parandaluar këtë rezultat. Ajo thjesht do të thajë burimet izraelite, ashtu siç bëri “zona e sigurisë” në Libanin jugor derisa Izraeli u tërhoq në vitin 2000.
Përçarjet dhe trazirat e qëndrueshme në anën palestineze minojnë më tej perspektivat për një paqe të qëndrueshme pas konfliktit. Partia politike e PLO-së, Fatah, është e angazhuar për një zgjidhje të negociuar të konfliktit izraelito-palestinez. Por, siç e di shumë mirë kryetari i Autoritetit Palestinez Mahmoud Abbas, Hamasi gjithnjë e më popullor duhet të përfaqësohet në institucionet palestineze. Një Autoritet Palestinez “i rigjallëruar” nuk do të mund ta qeveriste në mënyrë legjitime Gazën pas luftës – siç kanë pretenduar Shtetet e Bashkuara – pa miratimin e Hamasit.
Një miratim i tillë do të kërkonte pajtimin e kërkimit të PLO-së për një kompromis “politik” me luftën e Hamasit për të drejtat “historike” të Palestinës. Por, për Hamasin, miratimi i Marrëveshjeve të Oslos që PLO-ja negocioi me Izraelin është një dështim, sepse njohja e Izraelit dhe braktisja e luftës së tij të armatosur kundër “pushtuesit” – dy kushtet e Marrëveshjes – do të shkatërronin legjitimitetin e tij. Hamasi publikoi së fundmi një deklaratë prej 18 faqesh, e cila thekson nevojën për të ndëshkuar “pushtuesin sionist”, nuk identifikon qëllime të arsyeshme të luftës dhe nuk përmend një partneritet me PLO-në ose një zgjidhje politike. Me sa duket, as agonia biblike e Gazës apo shkatërrimi brutal i radhëve të Hamasit dhe shkatërrimi i aseteve të tij strategjike nuk mund të imponojnë një transformim ideologjik.
Për sa kohë që PLO-ja nuk arrin të përfshijë Hamasin në procesin politik, do të jetë e pamundur të krijohet një qeveri legjitime palestineze në Gazën e pas konfliktit, e aq më pak të arrihet ëndrra e një shteti palestinez. Ky është një lajm i keq si për izraelitët ashtu edhe për palestinezët. Por kjo i shkon për shtat Netanyahu-t dhe koalicionit të tij të ekstremistëve.
Marrë me autorizim nga Project Syndicate, 2016. Ripublikimi mund të bëhet vetëm me lejen e Project Syndicate. How Will the War in Gaza End?