Banorët e prekur nga HEC-et kërcënojnë me revoltë

Pas tërmetit shkatërrimtar dhe mbylljes kontroverse të Porto-Romanos, qeveria e kryeministrit Edi Rama e vuri nën presion bashkinë e Durrësit që t’i depozitonte mbetjet në landfillin e Sharrës, në shkëmbim të një tarife të kripur dhe të papërballueshme për qytetin bregdetar.

Kryetari i sindikatës së naftëtarëve të KPTHN Ballsh shprehet se do të vazhdojnë me protestat dhe grevën e urisë derisa rafineria të administrohet nga një kompani serioze e kontrolluar nga shteti dhe të likuidohen pagat e prapambetura. 

Pasi qeveria mungoi në konferencën ndërkombëtare të organizuar nga presidenti Ilir Meta në mbrojtje të lumit të egër të Vjosës, në mesditën e së premtes ka ardhur dhe reagimi i kryeministrit Edi Rama në lidhje me çështjen e ngritjes së HEC-ve mbi Vjosë.

Akademikët ndërkombëtarë së bashku me ata vendas dhe përfaqësues të tjerë shoqërisë civile – nën organizimin e presidentit të Republikës së Shqipërisë, u rimblodhën në Tiranë për trajtimin e çështjes së lumit Vjosa, duke debatuar mbi ndikimin e ngritjes së digave dhe atij të kthimit të këtij lumi në një park kombëtar.

Sekretariati i Traktatit për Energjinë në Vienë njoftoi se ka hapur hetim të thelluar për Shqipërinë pasi një vlerësim paraprak gjeti që qeveria e kryeministrit Edi Rama shkeli direktivën e Bashkimit Europian për vlerësimin e ndikimit në mjedis kur i dha me koncesion të pakërkuar një kompanie turke të drejtën për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit mbi lumin Vjosë.

Një raport ‘konfidencial’ auditimi i Kontrollit të Lartë të Shtetit zbulon se studimi i fizibilitetit për koncesionin e inceneratorit të Tiranës përmban deformime sasiore dhe cilësore, kosto të pajustifikuara dhe të fryra, si dhe analiza financiare kontradiktore që u miratuan në shkelje të ligjit nga qeveria, duke ia faturuar publikut të gjitha rreziqet financiare. 

Aktivistët e mjedisit fajësojnë ndërtimin pa kriter të digave mbi lumenj dhe përrenj malorë për zhdukjen e ishullit të vogël në grykëderdhjen e lumit Buna, i cili mbante prej 150 vjetësh emrin e ish-perandorit Austro-Hungarez.

Teorikisht Shqipërisë i takon të marrë 50% të fitimeve neto që realizohen nga nxjerrja e naftës nga nëntoka shqiptare. Praktikisht kompanitë koncesionare nuk njihen të kenë paguar ndonjëherë tatim fitimi. Qeveria ka përgatitur një ligj të ri që synon të luftojë shmangien fiskale te këto koncesione.

Një studim i kryer prej organizatave mjedisore Eco Albania dhe WWF Adria analizoi kostot e hidrocentraleve  të vogla në Shqipëri të cilat krahasuar me benefitet socialo-ekonomike të komunitetit nuk vlejnë mjaftueshëm për sakrifikimin e pasurisë ujore dhe mjedisore shqiptare.

Prokuroria e Durrësit i ka fokusuar hetimet për ndotjen mjedisore në Porto Romano në dyshimet se është shpërdoruar detyra dhe janë ndotur ujërat.