Drama e re rreth tre brezave të një familjeje në Zagreb po tërheq gjithnjë e më shumë shikues në Londër.
“Tre Dimrat” nga Tena Stivicic po mbush çdo natë sallën në Teatrin Kombëtar prestigjioz të Londrës, me rrëfimin kompleks për tre breza të jetës familjare në Zagrebin e pasluftës së Dytë Botërore.
Numri i spektatorëve është më mbresëlënës pasi shfaqja nuk është një dramë personale që ka rastisur të ketë një sfond të huaj.
Ulje-ngritjet e familjes janë të lidhura po ndryshimet komplekse politike dhe sociale që pasuan regjimin komunist në 1945, rënien e Jugosllavisë ca dekada më vonë dhe së fundmi, pranimin e Kroacisë në Bashkimin Europian.
Një nga disa pyetjet që ngrihen në shfaqje është se kush zotëron çfarë – sepse pothuajse të gjitha veprimet ndodhin në një dhomë të vetme – në dhomën e ndenjjes së një shtëpie të vjetër borgjeze që komunistët e morën dhe ia dhanë një partizaneje në 1945.
Rreth 50 vite më vonë, kur ajo ka vdekur tashmë dhe Jugosllavia e saj po vdes gjithashtu – dy vajzat janë bërë si borgjezët që zotëronin dikur shtëpinë.
Mbesat ndërkohë kanë marrë rrugë të ndryshme. Njëra është bërë një lesbike politikisht radikale në Londër dhe mendohet e humbur. Tjetra ka qëndruar në Zagreb dhe është përshtatur suksesshëm me Kroacinë kapitaliste.
Gati për t’u martuar në kishë me një biznesmen të pasur me lidhje të dyshimta, ajo dhe bashkëshorti i saj duan të blejnë shtëpinë që familja e saj ka zaptuar prej dekadash, por që nuk kishte para ta blinte.
Drama thotë se frymëzimi i erdhi prej historive familjare. “Të nënës sime, tezes, gjyshes dhe stërgjyshes kur isha e vogël,” thotë ajo në një intervistë.
“Këto gra flisnin me zëra të ndryshëm, që ishin një mënyrë ose pamundësi për të shprehur rrethanat e vështira të jetës së tyre.”
“Kur fillova të bëja kërkime për dramën, isha veçanërisht e interesuar në këto zëra të ndryshëm të brezave dhe nëse u zhvilluan si pasojë apo pavarësisht rrethanave socio-politike.”
Ndonëse me shumë personazhe, drama ia doli të mbajë të mbërthyer audiencën britanike. Çdo fjalë e aktorëve ka një kuptim historik dhe loja në skenë u ndërthur me pamje filmike të periudhës komuniste dhe rënies së Jugosllavisë.
Kritikët londinezë janë impresionuar. “Një udhëtim i pasur dhe i sofistikuar nëpër historinë e trazuar të Kroacisë së pasluftës,” shkroi ‘London Evening Standard’.