Një dëshmitare kyçe në gjyqin e Sllobodan Millosheviçit, e cila tregoi lidhjet midis qeverisë dhe paraushtarakëve të Arkanit, kërkon kompensim për mungesë mbështetjeje.
Gruaja, e njohur si dëshmitarja e mbrojtur B129, e cila dëshmoi në gjyqin e Sllobodan Millosheviçit në Gjykatën Ndërkombëtare të Krimeve për ish-Jugosllavinë, tha për gazetën “The Times” se ajo dëshiron të rimarrë identitetin e saj të mëparshëm dhe kërkojë dëmshpërblime nga Gjykata e Hagës dhe Policia Metropolitane e Britanisë.
Ajo u transferua në Britani me anë të Programit të Mbrojtjes së Dëshmitarëve të Gjykatës së Hagës dhe së bashku me bashkëshortin e saj iu dhanë identitete të reja.
Por ajo tha për “The Times” se i është dhënë shumë pak mbështetje nga autoritetet për të ndërtuar një jetë të re të suksesshme në Britani.
Ajo tha gjithashtu se për shkak të gabimeve të bëra nga Gjykata e Hagës, jeta e saj ishte vënë në rrezik. Ajo dëshmoi pas një ekrani dhe zëri i saj u maskua, por pasi një teknik aksidentalisht vuri një regjistrim të zërit të saj të vërtetë, dikush u përpoq ta shtypte atë me makinë në Beograd.
Gruaja është një ish-avokate e cila punonte afër me të, bosin e frikshëm paraushtarak Zeljko Raznatoviç, i njohur ndryshe si Arkani, kryetari i njësisë së Gardës Vullnetare Serbe, e njohur gjithashtu si Tigrat nga viti 1994 e në vazhdim.
Në gjyqin e Millosheviçit, ajo tregoi lidhjet e ngushta të Arkanit me autoritetet serbe gjatë kohës së luftës.
“Arkan thoshte se pa urdhrat e sigurimit të shtetit serb, Tigrat nuk shkojnë gjëkundi,” tha B192-shi në gjyq.
“Kur sigurimi i shtetit nuk kishte njerëz për në fushë të betejës, ata angazhonin anëtarë të Gardës Vullnetare Serbe. Ata ishin si forca rezervë për Ministrinë e Brendshme Serbe,” shpjegoi ajo.
Millosheviçi u dënua për kontroll dhe ndihmë të shumë njësive, përfshirë këtu Tigrat e Arkanit, të cilët thuhet se kanë kryer krime lufte në Bosnje dhe Kroaci. Garda Vullnetare Serbe, sipas akuzës, ishte një nga forcat e armatosura të përdorura nga Millosheviçi për të përmbushur qëllimin e tij për krijimin e një Serbie më të madhe, duke përzënë të gjithë jo-serbët nga zonat e kontrolluara nga serbët në ish-Jugosllavi.
Megjithatë, Millosheviçi mohoi të ketë kontrolluar ndonjë njësi paraushtarake, përfshirë Tigrat.
B192 dëshmoi gjithashtu se Arkani mbante kontakt të rregullt me Franko Simatovic, një zyrtar sigurimi i shtetit serb, i cili vitin e kaluar u lirua nga akuzat për krime lufte nga Gjykata e Hagës. Çështja e tij tani ka kaluar në apel.
“Të gjitha paratë për veprimet e Arkanit vinin nga sigurimi i shtetit. Zakonisht shkonte dikush në Beograd t’i merrte,” tha B192 në gjykatë.
Gjykata e Hagës nuk ka dënuar ende asnjë zyrtar serb për përfshirjen e tyre në luftën boshnjake.
B192 dëshmoi më tej për krimet e luftës të kryera nga luftëtarët e Arkanit në qytetin boshnjak të Sanski Mostit në vitin 1995.
“Njerëzit e Arkanit përshkruan si vranë muslimanët në një xhami ndërsa ata luteshin,” tha B192.
Gjykata e Hagës e dënoi shefin e paraushtarakëve për vrasjet në Sanski Most, por ai nuk doli kurrë para gjyqit, sepse u vra në vitin 2000.
Asnjë nga njerëzit e tij nuk ka kryer burg për krime lufte në ndonjë nga vendet e ish-Jugosllavisë.
Në artikullin e “The Times”, gruaja u shpreh gjithashtu se në vitin 2010 ajo ishte “ngacmuar” nga Gjykata dhe Policia Metropolitane , nën kërcënimin e thirrjes për në gjyq dhe arrestimin e mundshëm, për të dhënë dëshmi për herë të dytë kundër Simatovicit dhe një tjetër zyrtari sigurimi të shtetit serb, Jovica Stanisic.
Skema e mbrojtjes së dëshmitarëve në Gjykatën e Hagës ka shërbyer si model për shtetet e ish-Jugosllavisë, në të cilat mbrojtja e dëshmitarëve të krimeve të luftës është një nga problemet më të mëdha, duke qenë se dëshmitarët shpesh kërcënohen e madje në disa raste edhe vriten.
Megjithatë, besueshmëria e masave mbrojtëse të Gjykatës së Hagës është vënë seriozisht në dyshim në dy raste, në gjyqet e Ramush Haradinaj dhe atë të liderit të Partisë Radikale Serbe, Vojislav Sheshel. Në të dyja rastet, emrat e dëshmitarëve të mbrojtur janë bërë publikë, duke bërë që ata dhe familjet e tyre të marrin kërcënime.
Në një raport në vitin 2008, BE-ja pohoi se ka boshllëqe në Programin e Mbrojtjes së Dëshmitarëve nga kjo gjykatë, sidomos përsa i takon mbështetjes psikologjike dhe këshillimin pas dhënies së dëshmisë, e cila mund t’i bëjë disa dëshmitarë të ndihen të braktisur.
