Kandidatët e garës presidenciale në SHBA po e drejtojnë vëmendjen nga politika e jashtme pas kërcënimit terrorist, megjithatë ata duhet të bëjnë më shumë se thjesht të sigurojnë njerëzit për mbrojtje gjatë mandatit të tyre. Çështjet e brendshme dhe marrëdhëniet delikate diplomatike duhet të marrin vëmendjen e merituar.
Në maratonën politike ndryshe të njohur si një fushatë presidenciale amerikane, politika e jashtme shpesh përdoret si një tregues i ‘fortësisë’ së një kandidati. Përkundrazi shpesh kandidatët i drejtohen çështjeve të brendshme në mënyra që synojnë të tregojnë mjeshtëri detajesh (ndonjëherë edhe duke shpalosur ndonjë draft program që është thuajse e sigurt se do të harrohet pas fitores).
Fokusi në të tilla çështje të nxehta nga kandidatët presidencialë mund të ofrojë disa të dhëna për diturinë e tyre të përbotshme. Por ideja është të komunikohet përgjigjja e kandidatit/es në lidhje me amerikanët e shtresës së mesme, që do të thotë se politika e jashtme zakonisht nuk zë vend parësor në fushatat presidenciale.
Këtë vit, megjithatë, politika e jashtme është përparësi dhe qendrore. Çështjet me të cilat përballen Shtetet e Bashkuara – trazira në Siri dhe Lindjen e Mesme, këmbëngulja ushtarake ruse dhe zhvillimi i Kinës si partner ekonomik (dhe mjedisor) dhe sfidues strategjik – janë thjesht shumë të rëndësishme për t’u shpërfillur. Dhe megjithatë, ndërsa kjo sugjeron se kandidatët duhet të shfaqin mjeshtëri politike dhe madje aftësi lidershipi, ata në vend të kësaj thjesht po i sigurojnë votuesit se “do të na mbajnë të sigurt”, sikur kjo të ishte ndonjë gjë e dobishme për mënyrën si të mbijetohet dhe të ketë begati në botën e sotme.
Politika e jashtme amerikane tradicionalisht është lëkundur midis pushtimit dhe izolimit. Sot, është shumë më e komplikuar se aq. Teksa kërcënimi ndaj SHBA bëhet më i qartë me çdo sulm terrorist, ata që duan izolimin bëhen pushtues më të zjarrtë. Por dëshira e tyre për pushtim priret të jetë e njëanshme. Thënë ndryshe, njëanësia është ndërkombëtarizimi i izolacionistëve.
Shumë nga ajo që dëgjojmë prej kandidatëve përputhet me këtë kornizë. Një mënyrë transaksionale e mendimit, në të cilën problemet diskrete duhen zgjidhur menjëherë (dhe shpesh me aplikim masiv të forcës ushtarake) që nxjerr në pah pjesën e vështirë të punës së një politike të jashtme të suksesshme. Për shembull, nuk fshihet më shumë se një kuptim i vakët pas thirrjeve të senatorit Ted Cruz për “bombardim qilim” të territoreve të Irakut dhe Sirisë mbajtur nga Shteti Islamik si një nevojë për të asgjësuar të keqen.
ISIS është në fakt një e keqe, një kërcënim për mirëqenien e kujtdo. Por votuesit amerikanë (dhe mbarë bota) kanë nevojë për një shenjë që kandidatët presidencialë mund të shpjegojë si e keqja u formua dhe çfarë duhet bërë për të siguruar se nuk do të rishfaqet gjetkë. Një shfaqje e diturisë dhe mençurisë mund të sigurojë votuesit se një kandidat ka një qasje dhe një mënyrë mendimi që përfshin më shumë se thjesht trajtim të simptomave.
Për shembull, a beson një kandidat se aleancat janë të rëndësishme për mirëqenien e Amerikës? Ata me siguri kanë qenë që prej fundit të luftës së dytë botërore; por në debatet e tyre televizive përballë dhe në shfaqjet në fushata, kandidatët duket se kanë pak vlerësim për rolin e marrëveshjeve të institucionalizuara të sigurisë (jo më ligjit ndërkombëtar) gjatë 70 vitet e fundit.
Amerikanët kuptojnë gjithnjë e më shumë se përballja me problemet dhe sfidat vendase përfshin shkëmbime të dhimbshme. Kur vjen puna për problemet dhe sfidat e jashtme, çdo pranim se SHBA nuk mund të marrë gjithnjë atë që dëshiron portretizohet si shenjë dobësie në mbrojtjen e lirisë apo sigurisë së amerikanëve. Donald Trump e ka çuar këtë qasje në një ekstrem të ri – dh ka dalë në krye të fushës republikane.
Premtimi i Trump për ta “bërë Amerikën madhështore sërish” prezumon atë që nuk është e vërtetë. Në fakt, Amerika tashmë është madhështore dhe ka qenë edhe në shekullin e shkuar. Sfida, që slogani i Trump nuk mbulon është të mbahet madhështore dhe të lundrohet në një panoramë komplekse ndërkombëtare në një mënyrë që miqtë të mos dyshojnë në madhështinë dhe kundërshtarët të mos e sfidojnë atë.
Një politikë e jashtme e qëndrueshme nuk mund të jetë gjithçka për të gjithë dhe kandidatët presidencialë duhet të jenë më të qartë me votuesit rreth kësaj. Arti i qeverisjes së suksesshme kërkon bërjen e zgjedhjeve të mira dhe sigurimin se politikat të sjellin pasojat e synuara.
Për të gjitha kritikat ndaj presidentit Barack Obama (veçanërisht sugjerimi që ai vazhdon të hezitojë kur SHBA duhet të pushtojë), mbi shumë çështje ai ka treguar konsistencë të rëndësisë së kuptimit të shkëmbimeve – rreziqeve dhe mundësive – implikuar nga një politikë në veçanti apo një drejtim veprimi. Sigurisht, nuk ka si eksperienca gjatë punës; megjithatë votuesit duhet të dëgjojnë më shumë se slogane të lodhura dhe sharje politike për të bërë një zgjedhje të informuar në nëntor 2016.
Fushata zgjedhore do të nxehet në një kohë kur SHBA po përballet me një seri problemesh. Si duhet t’i qaset Kinës në lidhje me Detin Jugor të Kinës? Do të qëndrojë përgjithmonë aneksimi i Krimesë nga Rusia? Si mund të përgjigjet Amerikan me vendosmëri ndaj agresionit rus pa braktisur projektin afatgjatë të afrimit të saj më afër perëndimit? Ka një alternativë ndaj dërgimit të trupave në Lindjen e Mesme?
Ka shumë pyetje të tilla që publiku amerikan duhet t’i marrë në konsideratë përpara se të vendosë për një kandidat. Mirë ose keq, nëse do ta kenë ata mundësinë ta bëjnë këtë me seriozitetin që meritojnë çështjet, kjo do të varet shumë nga vetë kandidatët.
Marrë me autorizim nga Project Syndicate, 2015. Ripublikimi mund të bëhet vetëm me lejen e Project Syndicate. America’s Presidential Candidates Against the World