Bullgaria është anëtarja e fundit e BE-së që sqaroi se nuk do të mbështesë paktin e OKB-së mbi emigracionin, i cili pritet të nënshkruhet muajin e ardhshëm në Marrakesh, duke u shprehur se ai vë në rrezik interesat kombëtare.
Disa vende që ndodhen në të ashtuquajturën “rruga Ballkanike” do të bashkohen me Shtetet e Bashkuara, Austrinë dhe Hungarinë në kundërshtimin e marrëveshjes së planifikuar në nivel ndërkombëtar për lehtësimin e migracionit.
Bullgaria të hënën ishte e fundit që tha se nuk do të nënshkruante Paktin Global të Emigracionit të OKB-së, sepse “rrezikon interesin kombëtar të Bullgarisë”, tha kreu i grupit parlamentar të partisë GERB Tsetan Tsetanov një ditë pasi ministrja e jashtme Ekaterina Zaharieva tha se vendimi duhet të lihet në dorë të parlamentit.
Pasi një shtet i BE-së shpreh një mospajtim të tillë, BE-ja në tërësi nuk mund ta zbatojë konventën e OKB-së, tha ajo.
Policia kufitare bullgare njoftoi të dielën një kufizim të përkohshëm për njerëzit që hyjnë në një zonë përgjatë lumit Maritsa në kufirin bullgaro-grek pas një rritjeje të fundit të emigracionit të paligjshëm në zonë.
Njoftimi i Bullgarisë vjen pasi katër vende të tjera të BE-së, Hungaria, Austria, Polonia dhe Kroacia, njoftuan se nuk do të nënshkruajnë dokumentin e OKB-së në Marrakesh, Marok, më 11-12 dhjetor.
Kompakti Global për Emigracion të Sigurt dhe të Rregullt, i cili nuk do të jetë ligjërisht i detyrueshëm, u finalizua nën kujdesin e OKB-së në korrik.
Pakti i OKB-së trajton çështje të tilla si mënyra për të mbrojtur njerëzit që emigrojnë, si t’i integrojë ata në vende të reja dhe si t’i kthejnë ata në vendet e tyre të origjinës, por marrëveshja nuk përcakton ndonjë numër të detyrueshëm të emigrantëve që duhet të pranohen nga një vend.
Në Kroaci, çështja e pa presidenten Kolinda Grabar Kitaroviç në mosmarrëveshje me qeverinë, duke e detyruar atë të lajmëronte se nuk do të merrte pjesë as në samitin në dhjetor.
“Mendova se Marrëveshja e Marrakeshit do të rregullonte një pjesë të këtyre çështjeve dhe në gusht i dërgova një mesazh Sekretarit të Përgjithshëm të OKB-së, Antonio Guterres, se do të shkoja në Marrakesh,” tha Grabar Kitaroviç në fillim të nëntorit.
Ajo fajësoi Ministrinë e Punëve të Jashtme dhe të Çështjeve Europiane të vendit për mos informimin e duhur të publikut për çështjen në fjalë.
Policia kroate tha në fund të tetorit se informacioni i rremë që vendi i BE-së do të hapte kufijtë e tij kishte çuar në mbledhjen e emigrantëve dhe refugjatëve në vendkalimet kufitare në Serbi dhe Bosnje, duke shpresuar të hynin në Kroaci.
Kryeministri i Sllovenisë Marjan Sarec tha më 5 nëntor se ai gjithashtu nuk do të merrte pjesë në konferencën në Marrakesh.
Në Slloveni, kritikat më të ashpra për planin e OKB-së kanë ardhur nga Partia Demokratike Sllovene, SDS, e udhëhequr nga ish-kryeministri Janez Jansa.
Të martën e kaluar, grupi i Jansas i kërkoi parlamentit të thërriste një seancë të posaçme mbi emigracionin dhe Deklaratën e Marrakeshit.
Ministria e Jashtme e Malit të Zi, nga ana tjetër, tha për BIRN se ajo e mbështeti paktin e OKB-së. Ajo tha se ishte marrëveshja e parë e Kombeve të Bashkuara për miratimin e një qasjeje të përbashkët për emigracionin ndërkombëtar dhe të gjitha dimensioneve të tij.
Ministria e quajti marrëveshjen një hap përpara drejt promovimit dhe mbrojtjes së mëtejshme të të drejtave të emigrantëve.
“Mali i Zi mbështet një marrëveshje globale që synon të bëjë progres në këtë segment, duke marrë parasysh rreptësisht të drejtën ndërkombëtare dhe standardet e promovuara brenda Kombeve të Bashkuara,” shtoi ministria.
Bosnja dhe Shqipëria e kanë nënshkruar tashmë dokumentin.
Qeveritë serbe dhe maqedonase nuk iu përgjigjën pyetjes së BIRN-it lidhur me marrëveshjen.
BIRN gjithashtu kontaktoi me presidencën dhe Ministrinë e Jashtme rumune, por nuk mori asnjë përgjigje lidhur me qëndrimet e tyre ndaj paktit të OKB-së deri në kohën e publikimit të lajmit.
Edhe pse nuk ndodhet në rrugën ballkanike të emigracionit, Rumania që nga viti 2017 ka përjetuar një shtim në kalimet kufitare nga grupet e emigrantëve dhe refugjatëve, sidomos pasi Hungaria ngriti një gardh në kufirin e saj me Serbinë.
Në mesin e vitit 2017, disa anije të mbushura me kurdë që largoheshin nga Iraku, refugjatë sirianë, por edhe disa iranianë, u kapën në Detin e Zi në rrugën e tyre drejt porteve rumune.
Në vitin 2015, Rumania votoi së bashku me Hungarinë dhe Sllovakinë kundër një plani të BE-së për të shpërndarë refugjatët nëpër vendet anëtare bazuar në kuota.
Pakti jo i detyrueshëm i Kombeve të Bashkuara mbi emigracionin u miratua në korrik nga mbi 190 shtete anëtare.
Por SHBA-ja nën drejtimin e Donald Trump u tërhoq vitin e kaluar. Hungaria anëtare e BE-së bëri të njëjtën gjë në korrik dhe Austri, e cila mban presidencën e këshillit të BE-së, njoftoi në fund të tetorit se nuk do të nënshkruajë. Vjena tha se druhej se ajo do ta bënte emigracionin një “të drejtë njerëzore”.
OKB-ja e ka quajtur lëvizjen nga Austria dhe Hungaria “të çuditshme dhe të gabuar”.