Censusi Ndërkombëtar i shpendëve të ujit për vitin 2022 regjistori shifrën më të ulët se mesatarja shumëvjeçare . Njëkohësisht, tendenca shumëvjecare e rezultateve të këtij censusi tregoi se numri i shpendëve ujorë në Shqipëri është në rënie.
Sipas Taulant Binos, drejtues i Shoqatës Ornitologjike Shqiptare (AOS), shkak kryesor për uljen e numrit të shpendëve ujorë është degradimi dhe humbja e habitateve ujore si pasojë e ndryshimit të përdorimit të territorit.
“Nëse krahasojmë shifrat mesatare të periudhës 1996-2012 me periudhën 2013-2022, diferenca është afro 50 mijë shpendë më pak në periudhën e dytë, pra ka një pakësim të dukshëm prej viteve '90 deri në ditët tona”, u shpreh Bino për BIRN.
“Urbanizimi masiv i ekosistemeve ligatinore, braktisja e bujqëisë tradicionale, industrializimi dhe zhvillimi i infrastruktures rrugore, ndotja e ujërave, rritja e pranisë së njeriut në çdo siperfaqe ujore, përfshirë dhe brankonazhin”, listoi Bino si shkaqet kryesore të kësaj rënie në numër të shpendëve ujorë në Shqipëri.
Censusi Ndërkombëtar i shpendëve te ujit për vitin 2022 përfshiu rreth 120 eksperteë nga organizata të ndryshme, institucione kërkimore, si edhe stafin e Agjensisë Kombëtare të Zonave të Mbrojtura.
Shifrat e regjistruara u bazuan ne vrojtimin e 138,495 individëve të shpendëve ujorë, që i përkasin 61 specieve të ndryshme të shpendëve të ujit që jetojnë ne 33 ligatina të ndryshme.
Numri më i lartë i shpendëve ujorë u regjistrua në Liqenin e Shkodrës ndërsa numri më i lartë i specieve u shënua, si gjithmonë, në Divjakë-Karavasta.
Sipas Binos, urbanizimi që prek zonën bregdetare është një prej rreziqeve më potencial që i kanoset mbijetesës së specieve të shpendëve të ujit.
Bino i tha BIRN se urbanizimi shkakton humbje dhe degradim të menjëhershëm të habitateve, rrit praninë e njeriut, rrit ndotjen e ekosistemeve , dhe i varfëron ato.
“Për fat të keq në kohën kur ekosistemet natyrore vuajnë, qeveria zhvillon politika të gabuara dhe vendimarrje edhe më të gabuar”, u shpreh Bino, duke iu referuar vendimeve të fundit të qeverisë shqiptare më 26 Janar 2022, mbi reduktimin e zonave të mbrojtura ligatinore.
“Politikat për ‘hapje' të zonave të mbrojtura që duket se përkojnë më tepër me turizmin masiv në ekosistemet natyrore, sikurse resortet turistike dhe aeroporti të ligjeruara tanimë në zonën Vjosë-Nartë janë gjithashtu të gabuara ”, përfudoi ai.