Komisioneri i KE për të Drejtat thotë se vendet e Ballkanit përballen me një sfidë madhore ndërsa kalojnë nga rrugë transite në vende destinacioni.
Niels Muiznieks, Komisioneri i Këshillit të Europës për të Drejtat e Njeriut, të martën publikoi një dokument për integrimin e emigrantëve në Europë, kryesisht të atyre që vijnë nga Lindja e Mesme, si Siria dhe Iraku.
Në dokument, ai identifikoi problemet kryesore me integrimin e emigrantëve në shoqëritë europiane si mungesa e kurseve të gjuhës në vendet pritëse, sistemet jo të përshtatura arsimore për fëmijët emigrantë, procedurat shumë të komplikuara të ribashkimit të familjeve të emigrantëve, procedurat afatgjata për të marrë shtetësinë dhe normat e ulëta të punësimit për migrantët.
Lidhur me vendet e Ballkanit , të cilat në të kaluarën funksiononin vetëm si vende tranzit në rrugën e migrantëve drejt perëndimit, Muizienks tha për BIRN se sfida më e madhe ishte se ato tani po bëhen vende të destinacionit.
“Vendet e Ballkanit Perëndimor e kanë parë tradicionalisht veten si vende tranzit, por ato ngadalë po kthehen në vende destinacioni automatikisht” tha ai.
Kjo do të thotë se politikat integruese dhe arsimi gjithëpërfshirës në mënyrë të veçantë do të duhet të jenë prioritet nga qeveritë në rajon “në mënyrë që gjërat të funksionojnë,” tha ai.
Muiznieks ka theksuar se integrimi në arsim është sfida më e madhe.
Më parë një sfidë që prekte më shumë “romët dhe fëmijët me aftësi të kufizuara”, do të jetë një vështirësi futja e arsimit gjithëpërfshirës për fëmijët emigrantëve, si dhe “kujdesi që ata të marrin vëmendjen që duhet për t’u zhvilluar akademikisht”, sidomos në ato pjesë të Ballkanit ku programet shkollore janë të ndarë në baza etnike apo gjuhësore.
Muiznieks sqaroi se procesi i integrimit të emigrantëve është domosdoshmërisht i komplikuar në çdo vend që e gjen veten në këtë pozicion për herë të parë.
“Në Ballkanin Perëndimor ju keni një kombinim të faktorëve të tjerë. Njëri është një lloj i marrëdhënieve të brishta etnike, të cilat mund të vuajnë nga rritja e lëvizjeve ksenofobie apo ndjenjave anti-emigrante” tha ai.
“Gjithashtu, ju nuk keni ndonjë përvojë në pranimin e një numri të konsiderueshëm të emigrantëve dhe nuk ka shumë burime për këtë,” shtoi ai.
Megjithatë, ai theksoi se integrimi mund të aplikohet edhe në vendet me burime të kufizuara, duke vënë në dukje rastin e Portugalisë, që ka aplikuar politika të mira.
Në Kroaci, një shtet anëtar i BE-së përmes së cilit kanë kaluar kohët e fundit mbi 650.000 emigrantë, ai tha se qendrat e pritjes së ishin të përshtatshme.
Megjithatë, “shumë punë duhet të bëhet në drejtim të koordinimit ndërmjet ministrive për të siguruar trajnime gjuhësore dhe integrim,” vuri në dukje ai.
Lidhur me Bullgarinë, Muiznieks, ka thënë se integrimi është duke u përmirësuar ngadalë, duke e përshkruar atë si një vend “që u kap në befasi nga një fluks i madh i njerëzve që i shkuan”.
Duke përmendur grupet e mbikëqyrësve të kufirit që kapin emigrantët dhe i transferojnë ata përtej kufirit bullgar, ai theksoi se zëvendës ministri për migrim kishte dënuar akte të tilla, të cilat minojnë punën e shtetit.
“Por ka edhe të tjerë që janë ose neutralq ose pak pozitivq në lidhje me këta vullnetarë , dhe kjo është një gjë e rrezikshme; askush nuk duhet të inkurajohet të marrë ligjin në duart e veta,” tha ai.
Bullgaria, si vendet e tjera, duhet të punojë në menaxhimin e një krize në të cilën nuk kishte përvojë të mëparshme, tha ai.
“Një nga faktorët që ushqejnë rritjen e lëvizjeve të ekstremit të djathtë populiste është mungesa e politikave të integrimit ,” vërejti ai.
“Ajo ushqen suksesin elektoral të partive dhe lëvizjeve të ekstremit të djathtë… dhe është e qartë se një nga mënyrat për hequr pengesën që ata paraqesin në të drejtën e integrimit,” tha ai.
Ai më tej shpjegoi se integrimi i emigrantëve, duke u lejuar atyre të njohin kulturën dhe gjuhën e vendit në të cilin jetojnë, do të largoj argumentet e ksenofobëve dhe ekstremistëve.
Në Ballkanin Perëndimor, programe të tilla janë duke u zhvilluar për herë të parë.
Muiznieks përmendi rastin e Kroacisë, ku nuk ka mundësi se nga ku emigrantët mund të informohen për vendin dhe shoqërinë.
Nuk ka kurse falas për të mësuar gjuhën kroate, që është vendimtare për integrimin e suksesshëm.
Në fund, ai arriti në përfundimin se roli i ri i vendeve të Ballkanit Perëndimor, teksa kalojnë nga rrugë tranzite në vende të destinacionit, do të sjellë sfida të tjera që duhet të monitorohet nga afër.