Me kampin fitimtar pro largimit jashtë kontrollit dhe pa asnjë shenjë të ndonjë lëvizje nga Britania për t’u aktivizuar Neni 50, mbështetësit e qëndrimit po bëjnë thirrje që rezultati i referendumit të 23 qershorit të lihet mënjanë.
Thuajse dy javë kanë kaluar, që nga vota historike e Mbretërisë së Bashkuar për të ardhmen e anëtarësimit të vet në BE, dhe britanikët nuk janë më afër njohjes së faktit se kur – ose nëse – qeveria e tyre do të aktivizojë Nenin 50 të Traktatit të Lisbonës, mekanizëm që fillon procesin e shkëputjes.
Refuzimi nga qeveria britanike për të dhënë një datë vjen mes thirrjeve në rritje për të shpërfillur rezultatin e referendumit dhe nga kërcënimet për të sfiduar legjitimitetin e qeverisë për ndërmarrjen e një vendimi të njëanshëm pa konsultuar më parë parlamentin.
Ish-kryeministri Tony Blair është politikani më i fundit britanik që sugjeroi që qeveria të lërë mënjanë rezultatin e referendumit me justifikimin se nuk ishte mjaftueshëm i qartë.
Qeveria duhet të “marrë kohën e vet” dhe “t’i mbajë opsionet e hapura”, tha Blair më herët këtë javë, duke shtuar se vullneti i njerëzve siç u demonstrua më 23 qershor “mund të ndryshojë” në të ardhmen.
Kolapsi dramatik i koalicionit “Të largohemi” pas 23 qershorit ka inkurajuar më tej kampin e mundur “Të qëndrojmë”.
Shumë prej tyre pretendojnë se ata që donin të dilnin nga BE-ja janë penduar për votën e dhënë në 23 qershor për të dalë.
Liderët e fushatës së suksesshme “Të largohemi” ndërkohë janë kthyer kundër njëri-tjetrit që pas derdhjes së shampanjës në mëngjesin e 23 qershorit.
Pas votimit guruja dhe ndihmësi i ish-kryebashkiakut të Londrës Boris Johnson, Michael Gove e denoncoi atë si krejtësisht të përshtatshëm për t’u bërë kryeministër.
Një Johnson i turpëruar u detyrua të anulojë papritur fushatën e tij për t’u bërë lideri i ardhshëm i partisë qeverisëse të Konservatorëve.
Megjithatë, roli i Gove në atë që u quajt një “vrasje” e papritur politike ka dëmtuar edhe kredibilitetin e tij gjithashtu. Me gjak politik në duar, pak arrin të besojnë në shanset e tij për të pasuar David Cameron në rezidencën kryeministrore.
Figura e tretë kyçe e fushatës për të dalë, lideri Nigel Farrage nga UKIP, dha dorëheqjen si lider i partisë së tij anti-BE, duke thënë se “do të jetojë sërish”.
Me kampin e daljes që e ka humbur kontrollin dhe në rrëmujë, Partia Konservatore dhe qeveria e Mbretërisë së Bashkuar duken se me gjasa do të bien në duart e një mbështetëse të qëndrimit, Ministres së Brendshme Thereza May – e cila kryesoi raundin e parë zzgjedhur të lidershipit të partisë të martën.
May këmbëngul se ajo pranon rezultatin e referendumit të 23 qershorit. Ende, ngritja e saj në dukje e pandalshme në pushtet mund të nxisë vetëm ankth mes atyre që votuan për t’u larguar se dalja e Britanisë nga BE-ja mund të përfundojë e mbetur stok në ekuivalentin politik të një ngrice.
Figura kyçe në Europë po e kujdesen shumë për ato që thonë. Ndërsa disa liderë në Spanjë dhe Francë, Presidenti i Komisionit Jean-Claude Juncker, thonë se ata duan që Britania të nxitojë dhe të bëjë gati valixhet, humori në Berlin dhe në disa kryeqytete të tjera është krejt i ndryshëm.
UK Times të mërkurën citoi një nga këshilltarët kyçë të kancelares gjermane Angela Merkel të thoshte se nuk duhet nxituar.
Merkel vetë i tha kolegëve të qendrës së djathtë nga Europa në një takim në Bruksel javën e shkuar se ata duhet të presin për të ardhmen e Britanisë në BE deri pas pushimeve të verës.
Mosbesimi i Merkel rreth Juncker është i mirënjohur dhe i shoqëruar me raporte ku Gjermania ka shprehur se do ta zëvendësojë atë.
Ndërsa erërat politike në Britani duket se po fryjnë në favor të atyre që duan të qëndrojnë, gjithçka varet nga rezultati i garës elektorale të lidershipit të Partisë Konservatore.
Nëse May merr postin me një mbështetje të madhe nga anëtarët e partisë dhe deputetët, ajo mund të ndjejë lirinë për të vonuar ose harruar ngadalë planet për të dalë nga BE-ja.
Ajo do të ndihmohej me këtë zgjedhje – nëse vendos ta çojë përpara – nga raportet se qeveria britanike ka një mungesë kronike të negociatorëve tregtarë të nevojshëm për të ndërmjetësuar traktatet bilaterale me partnerët kryesorë ekonomikë të Mbretërisë së Bashkuar, përfshirë SHBA-në dhe Europën.
Këto raporte thonë se ndërsa Britanisë i duhet të mbledhë një skuadër me të paktën disa qindra ekspertë, Whitehall [Shërbimi civil britanik] ka vetëm 40 ose 50 në dispozicion.
Megjithatë, hapësira e May për të manovruar do të pakësohet nëse ajo fiton ngushtësisht lidershipin e partisë dhe përballet me një sfidë të madhe nga rivalja e saj e ashpër anti-BE, Angela Leadsom.
Në atë rast, May do të duhet të gjejë mbështetje nga ata që votuan për të dalë – dhe sado që t’i mungojnë negociatorët e kualifikuar tregtar – të caktojë një afat për t’u larguar nga BE-ja.