
Kryetarët e bashkive përgjatë luginës së Vjosës i kërkuan përmes një letre të hapur kryeministrit Rama të anulojë koncesionet hidroenergjetike në lumin Vjosë dhe degët e tij dhe të lejojë vendorët të krijojnë strategji të zhvillimit të turizmit duke mbrojtur lumin dhe komunitetin.

Pesë kryetarë të qeverisjes vendore në luginën e Vjosës kanë nënshkruar së bashku një letër të hapur drejtuar kryeministrit Edi Rama dhe kryeparlamentarit Ilir Meta, ku kërkuan pezullimin e kontratave konçensionare përgjatë lumit Vjosë – njoftoi të hënën shoqata mjedisore EcoAlbania.
Kryebashkiakët e Përmetit, Tepelenës, Memaliajt, Mallakastrës dhe Selenicës shprehën shqetësimin e tyre për mungesën e konsultimeve publike me banorët e zonës, mungesën e bashkëpunimit me njësitë e qeverisjes vendore, si dhe për studimet jo të thella ku u bazuan lejet për hidrocentralet.
“Të gjendur përballë një situate ku e gjithë lugina e Vjosës po përballet me kërcënimin për t’u shndërruar në një park të madh hidroenergjetik, të pabazuar në studime serioze gjithëpërfshirëse, por nga direktiva politike… i kërkojmë qeverisë shqiptare të rimarrë në konsideratë projektet e HEC-eve përgjatë lumit të Vjosës dhe degëve të tij”, shkruhej në letrën e 17 shkurtit.
Në të shkruhej gjithashtu se bashkitë i kërkonin qeverisë shqiptare të ndërmarrë nisma për pezullimin e kontratave koncensionare në Vjosë, garantimin e pjesëmarrjes së komunitetit në vendimmarrje, bashkëpunim mes njësive vendore dhe aktorëve të tjerë për strategji zhvillimi të qëndrueshëm, ku ruhet integriteti i lumit, si dhe transparencë të plotë për marrëveshjet ndërshtetërore për lumenjtë me qeverinë greke.
“Ne si pushtet vendor nuk jemi informuar në rrugë zyrtare mbi planet për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit dhe banorët e prekur nga ky HEC nuk janë bërë pjesë e konsultimeve publike”, raportoi EcoAlbania të ketë thënë Agron Kapllanaj, kryetari i bashkisë Mallakastër.
Më herët, Parlamenti Europian i kërkoi Shqipërisë krijimin e Parkut Kombëtar të Vjosës përmes rezolutës për vendin.
“[Vlerësimi] i ndikimit mjedisor të hidrocentraleve shpesh herë nuk bëhet siç duhet dhe në përputhje me standardet Evropiane dhe legjislacionin e BE; [PE] këshillon qeverinë të konsiderojë krijimin e Parkut Kombëtar të Vjosës në të gjithë gjatësinë e saj dhe të braktisë planet për ndërtimin e hidrocentraleve të reja në lumin e Vjosës dhe degët e saj,” shkruhet në rezolutë.
Vjosa është një ndër lumenjtë e fundit të egër në Europë, që ka vlera të mëdha natyrore për Ballkanin dhe kontinentin.
Pavarësisht premtimit elektoral të kryeministrit Rama për shpalljen e Vjosës Park Kombëtar dhe ndalimin e ndërtimit të hidrocentraleve, në korrik 2015 Këshilli i Ministrave i hapi rrugën procedurës për dhënien me koncesion të hidrocentralit të Poçemit.
Në nëntor 2016, Ministria e Energjisë njoftoi dhënien e lejes për ndërtimin e hidrocentralit dhe nënshkrimin e kontratës me kompaninë turke “Kovlu Energji”.
Organizatat EcoAlbania nga Shqipëria, Riverwatch nga Austria dhe EuroNatur nga Gjermania, si dhe 38 banorë të zonave të prekura kanë paditur Ministrinë e Energjisë dhe Industrisë, Ministrinë e Mjedisit dhe Agjencinë Kombëtare të Mjedisit dhe kërkuan pavlefshmëri absolute të procedurave koncensionare, si dhe konstatimin si të paligjshëm të kontratës së lidhur me shoqërinë “Kovlu Energji” për HEC-in në Poçem.
Paditësit e konsiderojnë ndërtimin e hidrocentralit si plan për shkatërrimin e Vjosës dhe kërkojnë përmes padisë ‘pezullimin e çdo vendimi apo premtimi për këtë hidrocentral’.
EcoAlbania punon për forcimin e mekanizmave të pjesëmarrjes aktive të komunitetit në procesin e vendimmarrjes dhe mbështetet nga Lëviz Albania dhe Ambasada Zvicerane.