Deklaratat e Hashim Thaçit për “korrigjim” të kufirit si pjesë e një marrëveshjeje me Beogradin janë dënuar ashpër nga politikanët e opozitës dhe ekspertët, të cilët besojnë se kjo do të jetë në avantazh të Serbisë.
Presidenti i Kosovës, Hashim Thaçi, i ka tronditur bashkatdhetarët e tij dhe ka zemëruar disa parti opozitare duke dërguar një sërë mesazhesh paqarta dhe të përziera mbi temën e ndarjes etnike.
Ndërsa mohon mundësinë e “shkëmbimit” të territorit etnik me Serbinë, Thaçi në të njëjtën kohë e ka quajtur përfshirjen në Kosovë të zonave etnike shqiptare të Serbisë jugore “të realizueshme”.
“Ne kemi rreth 400 kilometra kufi me Serbinë që duhet të shënohet dhe pa demarkacion me Serbinë, procesi i formimit dhe konsolidimit të shtetit nuk mund të përfundohet,” tha Thaçi të enjten.
“Për këtë arsye, do të diskutohet demarkacioni dhe korrigjimi i kufijve,” tha ai, “edhe pse realizimi i aspiratave serbe për ndarjen e Kosovës nuk mund të imponohet brenda kornizës së korrigjimit kufitar, në asnjë rrethanë dhe për asnjë çmm”.
“Ndërkohë, mendoj se kërkesa e institucionalizuar e përfaqësuesve të Luginës së Preshevës për t’u bashkuar me Kosovën është shumë e realizueshme dhe e pranueshme për ne,” shtoi ai, duke iu referuar zonës me shumicë etnike shqiptare rreth qytetit të Preshevës në Serbi.
Disa politikanë të opozitës reaguan fuqishëm, duke thënë se çdo përmendje e “korrigjimit” të kufirit është jashtëzakonisht e rrezikshme.
Kreu i grupit parlamentar të Lidhjes Demokratike të Kosovës, LDK, Avdullah Hoti, tha se “lojërat e fjalëve” për shkëmbimin e territoreve me Serbinë, duke përfshirë “korrigjimet kufitare”, do të kishin një çmim të madh, duke dëmtuar shanset e Kosovës për të fituar njohje të reja si edhe pozitën e saj në arenën ndërkombëtare.
“Askush nuk ka të drejtë të diskutojë territorin e Kosovës, pasi kjo do të binte në kundërshtim me vullnetin e popullit të Kosovës për një vend të pavarur,” shkroi Hoti në Facebook.
Sugjerimet për një zgjidhje të mundshme për mosmarrëveshjen Serbi-Kosovë duke shkëmbyer territore në vija etnike janë raportuar dhe diskutuar prej kohësh, por asnjëherë nuk janë ngritur zyrtarisht.
Pjesërisht kjo ndodh për shkak se BE-ja në parim është kundër ndryshimeve të kufirit në Europë dhe ndarja etnike do të shkonte krejtësisht kundër precedentit të vendosur pas shpërbërjes së ish-Jugosllavisë, kur ish-kufijtë e brendshëm republikanë jugosllavë njiheshin si kufij ndërkombëtarë, konform apo jo ndaj kritereve etnike.
Ndarja është po aq e papranueshme për shumë politikanë shqiptarë të Kosovës të cilët dyshojnë se Kosova do të fitojë ndonjë gjë nga ajo.
Deputeti i opozitës Ilir Deda shkroi të enjten se Thaçi ishte i vetëdijshëm që Lugina e Preshevës nuk do të lejohej të bashkohet me Kosovën.
“Ai po manipulon me ndjenjat e shqiptarëve të Luginës për marrëveshjet që ai dëshiron të bëjë në emër të Kosovës,” shkroi Deda në Facebook.
“Nëse nuk i ndalojmë përkrahësit e ndarjes, ata do të shkatërrojnë Republikën e Kosovës,” shtoi ai.
Drejtori i Institutit Kosovar për Kërkim dhe Zhvillim të Politikave, KIPRED, Lulzim Peci, e quajti deklaratën e Thaçit “mëkatin më të madh” që mund t’u bëhet shqiptarëve në Luginën e Preshevës, pasi Serbia nuk do të heqë dorë kurrë nga zona e Preshevës.
“Dihet se për arsye strategjike, Serbia do të preferonte ta mbante Preshevën sesa ta ndërrojë atë me një pjesë apo të gjitha komunat e veriut të Kosovës,” shkroi Peci në Facebook.
Ndërkohë, kryeministri Ramush Haradinaj deklaroi të mërkurën se planet për të ndarë Kosovën ishin të paqëndrueshme dhe thjesht spekulime.
“Unë mendoj se nuk ka kërcënim për ndryshim të kufijve,” tha Haradinaj pas një vizite në Kampin Bondsteel të ushtrisë amerikane në Kosovë.
Agjencia e lajmeve Reuters raportoi më 31 korrik se Ivica Daçiç, Ministri i Jashtëm i Serbisë, kishte folur rreth ndarjes në vizitën e tij të fundit në SHBA.
“Modeli i ndarjes ose delimitimit është një propozim që unë e kam përmendur si një zgjidhje. Tani të gjitha kartat janë në tryezë,” citoi Reuters të ketë thënë Daçiç pas takimit me Jared Kushner, këshilltar dhe dhëndër i presidentit amerikan Donald Trump.
Megjithatë, shumica e liderëve europianë mbeten shumë skeptikë rreth këtyre planeve.
Kancelari austriak Sebastian Kurz tha për të përditshmen e Sarajevës Dnevni Avaz se ai e kishte të vështirë të imagjinonte që një shkëmbim territoresh mund të përmirësojë ndonjë gjë “sepse rajoni nuk do të bëhej më i qëndrueshëm nëse ne përpiqemi të ndryshojmë kufijtë, kaq shumë vite pas luftës.”