Ambasadorja e Kroacisë në Kosovë, Marija Kapitanoviç, thotë për BIRN se Kosova dhe Serbia duhet të rifillojnë dialogun e tyre të ngelur tashmë në vend për të mirën e tyre dhe për stabilitetin dhe prosperitetin e të gjithë rajonit.
Ambasadori i Kroacisë në Kosovë, Marija Kapitanoviç, thotë se Kosova dhe Serbia duhet të rifillojnë dialogun e tyre të ndërprerë për normalizimin e marrëdhënieve dhe të përpiqen të arrijnë një marrëveshje që do të përforconte stabilitetin në atë që është ende një rajon i paqëndrueshëm.
“Stabiliteti dhe prosperiteti i fqinjësisë janë në interesin tonë absolut. Një rajon i suksesshëm dhe i begatë është në interesin e Kroacisë dhe ajo që ka më shumë rëndësi është që marrëveshja të përforcojë stabilitetin e të gjithë rajonit dhe të jetë në dobi të qytetarëve të saj,” tha Kapitanoviç për BIRN.
Ndërsa Kroacia po shijon frytet e anëtarësimit në Bashkimin Europian gjashtë vjet më parë, shumica e republikave të tjera ish-Jugosllave janë ende në dhomën e pritjes së BE-së.
Pesë nga republikat e ish-Jugosllavisë, Bosnja dhe Hercegovina, Serbia, Mali i Zi, Maqedonia e Veriut – plus Kosova, e cila ishte një krahinë e Serbisë – ende po luftojnë me procesin e integrimit, me shumë çështje të brendshme dhe të jashtme të pazgjidhura.
Duke folur për dialogun e udhëhequr nga BE-ja Kosovë-Serbi mbi normalizimin e marrëdhënieve – progresi i të cilit është jetësor për proceset e tyre përkatëse të integrimit – Kapitanoviç tha se të dyja palët duhet të kthehen në tryezën e negociatave.
“Është gjithmonë mirë të takohesh dhe të flasësh dhe të ulesh në të njëjtën tavolinë, sidomos pas disa muajsh bllokim. Unë mendoj se qëllimi i tyre është i rëndësishëm, të vazhdojnë përpara me dialogun. Pritshmëritë dhe rezultatet zakonisht rriten me numrin dhe intensitetin e bisedimeve. Është e vështirë të zgjidhen menjëherë çështje komplekse, kështu që duhet kohë,” tha Kapitanoviç.
“Pa dialog nuk ka dhe nuk mund të ketë zgjidhje. Kjo është arsyeja pse ne e kemi mbështetur atë dhe, për ne, progresi i rajonit është me rëndësi të madhe,” shtoi ajo.
Kroacia hap dyert për të papunët në Kosovë
Ambasada e Kroacisë në Kosovë ka pasur shumë punë këtë vit pasi autoritetet në Zagreb në vitin 2018 ranë dakord të lejojnë mijëra kosovarë të punojnë në sektorin e lulëzuar të turizmit në Kroaci.
Qeveria kroate tha se do të jepte leje pune për më shumë se 65,000 të huaj që të punonin në turizëm, ndërtim dhe hoteleri.
Ambasadorja vuri në dukje se turizmi në Kroaci ishte rritur përsëri në 2018, kur vendi arriti një rekord prej 18.7 milion vizitorësh.
Marangozë, kamerierë, kuzhinierë dhe punë të tjera të sektorit turistik janë vendet vakante që më shpesh kanë nevojë për staf gjatë kulmit të sezonit.
Në Prishtinë, Kapitanoviç ka dëshmuar rritjen e madhe të aplikimeve për leje pune.
“Që nga fillimi i vitit ka pasur më shumë se 2,000 aplikime për viza,” tha ajo.
“Kjo është një rritje e konsiderueshme sepse që nga fillimi i vitit 2018 kemi pasur gjithsej 3,300 aplikime në total dhe vetëm që nga fillimi i këtij viti kemi pasur 2,000 aplikime të tilla,” tha Kapitanoviç për BIRN.
Që kur Kroacia u anëtarësua në Bashkimin Europian në vitin 2013, qytetarët e saj kanë gëzuar lirinë e lëvizjes për të punuar në vendet e tjera të BE-së, me disa kufizime kalimtare.
Këto do të përfundojnë në qershor 2020. Por disa vende, si Gjermania, hapën tregjet e tyre për punëtorët kroatë më herët, duke nxitur migrimin e fuqisë punëtore në Gjermani në një shkallë të madhe.
Gjatë dekadës së fundit, madhësia totale e fuqisë punëtore në Kroaci ka rënë me rreth 500,000 njerëz, me pak të rinj që hyjnë në tregun e brendshëm të punës dhe gjithnjë e më shumë të moshuar që dalin në pension.
Ndërkohë, rreth 250,000 njerëz janë larguar nga vendi, vlerësoi të premten gazetar Novi list e Kroacisë.
Rënia e madhësisë së fuqisë punëtore në Kroaci duket se ka pasur përfitime për Kosovën, e cila ka një shkallë papunësie prej 31.4 për qind dhe një normë papunësie të të rinjve prej 57.3 për qind.
Kapitanoviç tha se Kroacia ishte shfaqur si një destinacion tërheqës për kosovarët që kërkonin punë për disa arsye.
“Kjo është për shkak të kërkesës sonë për punë, sigurisht. Por gjëja e dytë është problemi i papunësisë këtu,” tha ajo.
Një e kaluar e përbashkët në Jugosllavi ka luajtur gjithashtu një rol të rëndësishëm. Kosovarët dhe kroatët kanë jetuar për 45 vjet nën të njëjtën çati federale jugosllave dhe shumë kosovarë ende flasin serbisht apo kroatisht.
“Kosovarët e flasin ose kuptojnë gjuhën kroate. Ata janë të zotët për gjuhë të huaja. Kosovarët janë gjithashtu shumë punëtorë. Ky është një tipar shumë i mirë për të cilin ata duhet të jenë krenarë,” shtoi Kapitanoviç.
“Shumë prej tyre kanë marrëdhënie miqësore me Kroacinë, si dhe disa miq ose të afërm të cilët janë integruar shumë mirë atje,” përfundoi ajo.