Në Greqi, në vijën e parë të krizës për refugjatët dhe emigrantët, tensionet vazhdojnë të rriten nga dita në ditë.
Refugjatët, emigrantët, punonjësit e ndihmës së shpejtë dhe gazetarët po përballen me një mjedis gjithnjë e më armiqësor në Greqi pasi Turqia hoqi kufizimet në fund të muajit të kaluar për sirianët, afganët dhe të tjerë që përpiqen të arrijnë në Europën Perëndimore.
Kryeministri grek Kyriakos Mitsotakis e ka përshkruar grumbullimin e emigrantëve dhe refugjatëve në kufijtë dhe ishujt e Greqisë si një “kërcënim asimetrik”.
Përdorimi i ushtrisë dhe policisë për t’i ndaluar ata ka mbështetjen e Bashkimit Europian, por grupet e të drejtave të njeriut janë gjithnjë e më shumë të shqetësuar për kërcënimet me të cilat përballen punëtorët e tyre, reporterët dhe vetë emigrantët dhe refugjatët në mes të një rritje armiqësie nga ana e grekëve vendas.
Ndërsa fokusi i mediave ka qenë në kufirin tokësor që kur presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan braktisi një marrëveshje emigracioni të vitit 2016 me BE-në, Vasilis Stravaridis, menaxheri i përgjithshëm i “Medecins sans Frontieres”, MSF, në Greqi tha se tensionet në ishujt grekë tashmë po shtoheshin.
“Fatkeqësisht, në tre javët e fundit tensionet janë shtuar, me banorët e ishujve që janë të lodhur nga përballja me barrën e së të ashtuquajturës krizë refugjatësh gjatë gjithë këtyre viteve”, tha Stravaridis për BIRN.
Ai tha se stafi i MSF në ishullin Lesvos kohët e fundit ishte përballur me dy incidente të dhunshme, gjë që ka çuar në mbylljen e një klinike të MSF-së në ishull për dy ditë.
“Për ne kjo është e paprecedentë”, tha Stravaridis. “Kjo ishte hera e parë në praninë tonë 30-vjeçare në Greqi që ne u sulmuam.”
Ai tha se mediat dhe qeveria greke bartin një pjesë të përgjegjësisë për polarizimin e shoqërisë greke.
Nuk pritet ulje e përshkallëzimit së shpejti
Të shtunën, në një qendër komunitare në Lesvos, e cila punonte me refugjatët dhe operohej nga OJQ-ja zvicerane “Një familje e lumtur” ra zjarr. Shkaku i zjarrit është ende nën hetim.
Emigrantët dhe refugjatët, punonjësit e ndihmës së shpejtë dhe vullnetarët e kanë gjetur shënjestër të banorëve të zemëruar të ishujve grekë. Disa grekë në Lesvos janë përpjekur të bllokojnë varkat me refugjatë dhe emigrantë. Ka edhe një video të një grupi njerëzish të veshur me të zeza teksa rrahin një gazetar të pavarur gjerman dhe hedhin në det kamerën e tij.
Më 3 mars, mediat holandeze raportuan se punonjësit e fondacionit Dutc Bootvluchteling ishin fshehur pasi u sulmuan nga banorët në Lesvos.
Banorët e Lesvosit dhe policia greke tashmë janë përplasur në lidhje me planet e qeverisë për të kërkuar tokë për ndërtimin e qendrave për emigrantët dhe refugjatët.
Lefteris Papagiannakis, kreu i avokatisë, politikave dhe hulumtimit në OJQ-në “Solidaritet tani” me bazë në Athinë, tha se situata në ishuj ishte më alarmante dhe mundësisht më e gjatë sesa në lumin Evros midis Turqisë dhe Greqisë.
“Ajo që ndodhi në Evros ishte një krizë e organizuar nga Turqia, por nuk do të zgjasë”, tha ai për BIRN.
“Përkundrazi, në ishuj mbizotërojnë narrativat dhe politikat toksike dhe nuk mendoj se do të ketë së shpejti ndonjë ulje të përshkallëzimit të situatës.”
Asnjë bazë ligjore për të pezulluar kërkesat për azil
Në kufirin tokësor, Greqia thotë se po përdor “forcë proporcionale”.
Forcat greke të sigurisë dhe emigrantët dhe refugjatët janë përleshur në mënyrë të përsëritur, ndërsa grupet e policisë janë gjithashtu aktive nga pala greke. Ka pasur raporte kontradiktore nëse një sirian u qëllua për vdekje nga forcat greke të hënën, më 2 mars, siç u raportua nga Turqia, por që u mohua nga Greqia.
Më 6 mars, gazetari holandez Olaf Koens postoi në Tëitter se forcat greke të sigurisë kishin zhveshur, rrahur dhe shtyrë pas refugjatët në Turqi.
Greqia thotë se ka pezulluar përkohësisht regjistrimin e kërkesave për azil dhe se do të deportojë këdo që kapet duke hyrë në vend me mjete të parregullta pa shqyrtuar rastet individuale.
Stella Nanou, përfaqësuese në Greqi e Agjencisë së Kombeve të Bashkuara për Refugjatët, tha se nuk kishte asnjë bazë ligjore për një veprim të tillë.
“Shtetet kanë të drejtë të monitorojnë kufijtë e tyre dhe të menaxhojnë lëvizshmërinë e paligjshme, por ata gjithashtu duhet të vazhdojnë të përpunojnë kërkesat për azil në një mënyrë të strukturuar”, tha Nanou për BIRN.
“As Konventa e vitit 191 për Refugjatët dhe as ligji për refugjatët nga Bashkimi Europian nuk japin ndonjë bazë ligjore për pezullimin e regjistrimit të kërkesave për azil.”