Përgjigja ushtarake e Izraelit ndaj brutalitetit të sulmit të Hamasit më 7 tetor, i cili ka marrë jetën e rreth 3,000 njerëzve në Gaza dhe ka zhvendosur qindra mijëra, ka ngjallur makthin më të keq të çdo palestinezi.
Në vitin 1948, rreth 750,000 palestinezë – duke përfshirë babanë, xhaxhain dhe gjyshen time – u larguan nga shtëpitë e tyre për t'i shpëtuar dhunës që pasoi shpalljen e krijimit të Izraelit dhe dhunës nga hebrenjtë kundër shumë fshatrave dhe qyteteve palestineze.
Xhaxhai im, i cili qëndroi pas në lagjen Musrara të Jerusalemit deri në prill 1948, i siguroi babanë dhe gjyshen time se shtëpia do të mbetej e sigurt derisa të mund të ktheheshin pasi të përfundonin luftimet. Ai e kishte mbyllur duke e rrotulluar dy herë çelësin, duke besuar se do të ktheheshin së shpejti. Ata nuk u kthyen më kurrë.
Trauma e asaj lufte të parë arabo-izraelite ishte aq e thellë sa që palestinezët e quajnë Nakba (“katastrofë”) dhe e përkujtojnë atë çdo vit më 15 maj. Më herët këtë muaj, kur Danny Ayalon, ish-ambasadori i Izraelit në Kombet e Bashkuara, i tha Marc Lamont Hill të Al Jazeera se ka “hapësirë të pafund” për civilët e Gazës në Gadishullin Sinai të Egjiptit dhe se ata “duhet të zhvendosen të gjithë atje”, shumë palestinezë e interpretuan këtë si një thirrje për një Nakba të dytë. Kjo është arsyeja pse urdhri izraelit për të evakuuar 1.1 milion njerëz nga Gaza veriore ka ngjallur frikën për një përsëritje të vitit 1948.
Rripi i Gazës ka qenë prej kohësh një gjemb në sytë e Izraelit. Në vitin 1992, kryeministri i atëhershëm izraelit Yitzhak Rabin tha: “Do të doja të zgjohesha një ditë dhe të zbuloja se Gaza është fundosur në det”. Një vit më vonë, Rabin dhe kryetari i ndjerë i PLO-së, Yasser Arafat, shtrënguan duart në Kopshtin e Trëndafilave të Shtëpisë së Bardhë pasi nënshkruan Marrëveshjen e Oslos. Tragjikisht, vrasja e Rabin-it nga një ekstremist hebre i ekstremit të djathtë në 1995 i mori si Izraelit ashtu edhe komunitetit ndërkombëtar një lider izraelit i cili pranoi se zgjidhja me dy shtete përfaqësonte shpresën më të mirë për sigurinë e Izraelit dhe një atdhe për palestinezët.
Paralajmërimi i Izraelit për civilët palestinezë për të evakuuar Gazën veriore është kundërshtuar fuqishëm nga liderët në mbarë botën, ndërsa presidenti i SHBA-së, Joe Biden, ka thënë se një pushtim i plotë i Gazës nga Izraeli do të ishte “një gabim i madh”. Por Izraeli këmbëngul që civilët duhet të lëvizin në jug për t'u mbrojtur kur Izraeli në mënyrë të pashmangshme të fillojë një pushtim tokësor në shkallë të gjerë në përgjigje të vrasjes masive të qytetarëve izraelitë nga Hamasi, i cili ka kontrolluar Gazën që nga viti 2006.
Megjithatë, zhvendosja e banorëve palestinezë të Gazës veriore do të ishte një shkelje flagrante e ligjit ndërkombëtar. Për më tepër, planet e Izraelit të pasluftës për këtë zonë mbeten të paqarta. A ka ndërmend Izraeli të krijojë një zonë tampon që shtrihet thellë në Gazë, apo dëshiron të kthejë kolonët në Gazë? Nëse objektivi kryesor është mbrojtja e komuniteteve izraelite, atëherë Izraeli mund dhe duhet të caktojë territorin e vet për një tampon të tillë, në vend që të cenojë brezin e vogël dhe me popullsinë më të dendur të tokës që aktualisht banohet nga më shumë se dy milionë palestinezë.
Mizoritë e kryera nga Hamasi dhe të tjerët më 7 tetor, të cilat morën jetën e më shumë se 1,300 civilëve izraelitë, kanë dëmtuar ndjeshëm kauzën palestineze dhe duhet të dënohen pa mëdyshje nga kushdo që mbështet krijimin e një Palestine të pavarur. Ndërsa palestinezët, si çdo grup i pushtuar, kanë një të drejtë t'i bëjnë rezistencë pushtuesve të tyre, aktet e dhunshme dhe brutale të Hamasit kundër civilëve izraelitë ishin padyshim krime lufte, siç kanë qenë disa nga përgjigjet.
Por, qëllimisht ose jo, retorika e disa zyrtarëve izraelitë që bëjnë thirrje për një ripushtim ose shpopullim të Gazës ka ringjallur kujtimet e dhimbshme të palestinezëve për Nakba. Refugjatët palestinezë, veçanërisht ata në Gazën veriore, nuk kanë dëshirë të jetojnë në Gadishullin e Sinait; ata ende dëshirojnë të kthehen në shtëpitë e tyre stërgjyshore brenda kufijve të sotëm të Izraelit. Më e pakta, ata dëshirojnë të jetojnë në Gazë me dinjitet, të lirë nga okupimi, bllokada dhe kufizimet e udhëtimit.
Kur Rabin dhe Arafat shtrënguan duart në vitin 1993, ata shtuan shpresat se paqja midis Izraelit dhe Palestinës ishte e realizueshme. Por, 30 vjet më vonë, vizioni i një zgjidhjeje me dy shtete është bërë i pamundur pasi dhjetëra vendbanime të paligjshme izraelite kanë copëtuar Bregun Perëndimor, duke e lënë shtetin e mundshëm palestinez të ngjajë si një lloj djathi me shumë vrima.
Sigurisht, Izraeli u tërhoq nga Gaza në vitin 2005. Por tërheqja e tij e njëanshme ishte në thelb një ripozicionim strategjik i trupave. Në vend që të pushtojë drejtpërdrejt Gazën, Izraeli ka vendosur një bllokadë tokësore, ajrore dhe ujore mbi të që nga viti 2007. Gjashtëmbëdhjetë vjet pas këtij rrethimi shkatërrues, disa izraelitë mbrojnë riokupimin e një pjese ose të të gjithë Rripit të Gazës. Megjithatë, një lëvizje e tillë thjesht do të përjetësonte ciklin vicioz të dhunës dhe zhvendosjes.
Tani më shumë se kurrë, ne kemi nevojë për liderë të guximshëm të gatshëm të njohin të drejtat themelore të njeriut të palestinezëve. Për të arritur një paqe të qëndrueshme, Izraeli duhet t'i japë fund pushtimit dhe kolonizimit të Bregut Perëndimor, të heqë bllokadën e Gazës dhe të angazhohet në negociata domethënëse me lidershipin e Autoritetit Palestinez në Ramallah. Siç e kuptoi edhe Rabin-i, zgjidhja e vetme reale është krijimi i një shteti të pavarur palestinez pranë një Izraeli të sigurt.
Marrë me autorizim nga Project Syndicate, 2016. Ripublikimi mund të bëhet vetëm me lejen e Project Syndicate. Gaza's Never-Ending Catastrophe