Ndërsa partia e qendrës së djathtë GERB duket se do të fitojë zgjedhjet e 5 Tetorit, nuk është e qartë nëse ky zhvillim do u japë fund viteve të destabilitetit politik në vend.
Teksa bullgarët i drejtohen kutive të votimit këtë të djelë, me partinë e qendrës së djathtë Qytetarët për Zhvillimin Europian të Bullgarisë pretendente për fitore, pak vetë besojnë se zgjedhjet do i japing fund destabilitetit politik që ka ngërthyer vendin për gati dy vjet.
“Pyetja e madhe është… nëse GERB do të grumbullojë votat e mjaftueshme për të qeverisur e vetme – dhe, nëse jo, a mund të formojë qeverinë në koalicion me një parti më të vogël,” thotë Dimitar Bechev, një ekspert i London School of Economics, LSE.
“Nuk jam i sigurtë nëse zgjedhjet do të sjellin stabilitet për vendin. E gjitha varet nga mënyra se si [lideri i GERB Boiko] Borisov do të luajë letrat e tij,” shton ai.
GERB-i ka dalë e para pothuaj në të gjitha zgjedhjet e viteve të fundit por u detyrua të dorëzojë pushtetin pas protestave popullore të vitit 2013.
Megjithëse shumë shpejt e rimori veten dhe doli sërish e para në zgjedhjet e përgjithshme të parakohshme, një marrëveshje informale kundër saj mes partive të tjera nuk e lejoi GERB-in që të formonte qeverinë.
Si pasojë, koalicioni qeverisës ishte jo i fortë dhe u përballë për muaj të tërë demonstratash të përditshme, që i bënin thirrje për dorëheqje dhe kërkonin një rinovim të përgjithshëm të sistemit politik në vend.
Ministrave iu desh të përballen me turmat e zemëruara përpara parlamentit si dhe me studentët që ngritën barrikada brenda universitetit më të madh në Sofie.
Koalicioni më në fund u rrëzua në maj pasi GERB triumfoi sërish në zgjedhjet europiane, duke mbledhur rreth 30 për qind të votave – dy herë më shumë se kundërshtarja e saj, Partia Socialiste Bullgare, BSP.
Sondazhet më të fundit sugjerojnë se GERB do të ruajë ose dhe përforcojë kryesimin e saj këtë të djelë.
Një sondazh i datës 1 Tetor, i realizuar nga Alpha Research, një nga agjencitë më të besueshme të sondazheve në vend, parashikon se GERB do të marrë rreth 34.1 për qind të votave, e pasuar nga Socialistët me 19.1 për qind.
Partia e tretë kryesore në vend, Lëvizja për të Drejtat dhe Liritë e dominuar nga minoriteti turk, duket se do të mbledhë 15.4 për qind të votave.
Një total prej tetë partish duket se kanë mundësinë që të kalojnë kufirin prej 4 për qind për t’u futur në parlament. Dy prej tyre janë formacione të ekstremit të djathtë.
Sipas një sondazhi të Gallup, i porositur nga televizioni kombëtar bTV, pesë parti do të hyjnë me siguri në parlament.
Sipas këtyre të dhënave, GERB do mbledhë 33.9 për qind të votave, Partia Socialiste 18.9 për qind, Lëvizja për të Drejtat dhe Liritë 15.1 për qind, Bullgaria pa Censurë 5.9 për qind dhe partia e ekstremit të djathtë Blloku Reformator, 5.7 për qind.
Tre parti të tjera përllogaritet të mbledhin diku rreth 4 përqindëshit – partia nacionaliste e Frontit Patriotik me 4.4 për qind, partia nacionaliste Ataka me 4 për qind, dhe partia e ish presidentit Georgi Parvanov, ABV, me 3.8 për qind.
Në të njëjtën kohë, 55 për qind e të anketuarve në sondazh raportuan se ata nuk besojnë se zgjedhjet mund të ndryshojnë situatën.
Ka aq shumë pasiguri për numrin e njerëzve që do i drejtohen kutive të votimit, sa dhe rezultatet mund të jenë surpizuese.
“Partitë kryesore kanë votues besnikë të cilët mund t’i mobilizojnë gjithmonë, dhe këto numra janë pak a shumë të qartë,” thotë Dimitar Markov, nga Qendra për Studimin e Demokracisë (Center for the Study of Democracy), me qendër në Sofie.
“Por shumë njerëz, më shumë se 50 për qind e votuesve, nuk i përkasin këtyre grupimeve fikse,” vëren ai.
Sipas qendrës Alpha Research, më pak se gjysma e të gjithë njerëzve me të drejtë vote do të dalin të votojnë – por ajo gjykon se surprizat janë të mundura.
Markov tha se ai shpresonte që sa më shumë njerëz të shkojnë në votime, duke qenë se kjo do të sillte praninë e më shumë partive në parlament.
Kjo gjithashtu do të tregonte se energjia e ish-protestuesve në rrugët e Sofies po kanalizohej në procese demokratike.
“Sa më shumë votues të ketë, aq më shumë do të ulet ndikimi i shit-blerjes së votave, një praktikë e parrënjosur kjo,” tha Markov.
“Ka kaq shumë vota që partitë mund të blejnë, sepse ka aq shumë njerëz që janë të gatshëm të shesin votën e tyre,” shtoi ai.
Por ai tha gjithashtu se nuk ishte i gatshëm të tregohej ende optimist për të ardhmen e vendit.
Lideri i GERB, Borisov, e bazoi fushatën e tij mbi një platformë stabiliteti – megjithëse është akuzuar shpesh si një populist autoritar – dhe ka deklaruar se nuk do të përpiqet të krijojë qeverinë nëse nuk fiton të paktën 100 nga 240 vendet në parlament.
Nëse ky objektiv nuk realizohet, atëherë destabiliteti politik mund të thellohet dhe do kishte një raund tjetër zgjedhjesh të parakohshme në të ardhmen e afërt.
Në një debat mediatik shumë të zjarrtë, disa zëra – duke përfshirë ata të partisë së ekstremit të djathtë që ka shance për të hyrë në parlament – hodhën idenë e ndryshimit radikal të mënyrës së qeverisjes.
Ata duan që Bullgaria të kthehet nga një republikë parlamentare në një sistem presidencial, në mënyrë që të kalojë këtë ngërç të vazhdueshëm politik.
Në secilën mënyrë, vendi nuk mund të ketë luksin të vazhdojë pafundësisht në një vakum politik.
Me fatin e pazgjidhur që nga qershori i këtij viti të kreditorit të katërt më të madh në vend, Bullgaria rrezikon një krizë të sistemit bankar.
Vendime urgjente nevojiten gjithashtu lidhur me buxhetin, marrëveshjen e anëtarësimit në BE për periudhën 2014-2020, dhe reformat në sektorin energjetik.
“Jam më shumë pesimist,” tha Markov. “Nuk shoh të kemi nga ata që mund t’i quajmë politikanë modernë që kanë programe dhe prioritete të qarta.”