Ministri i drejtësisë i Kroacisë i kërkoi Gjykatës së Hagës që t’i japë vendit të tij statusin “mik i gjykatës” në një përpjekje për të vërtetuar pafajësinë e presidentit të viteve 1990 Franjo Tudjman.
Ante Sprlje, ministri i drejtësisë në qeverinë e re të qendrës së djathtë të Kroacisë, i shkroi Gjykatës Penale Ndërkombëtare për ish-Jugosllavinë, ICTY, të martën, duke i kërkuar që Kroacisë t’i jepet statusi i “mik i gjykatës” (amicus curiae) në një çështje kundër gjashtë zyrtarëve kroatë të Bosnjës, duke e lejuar Zagrebin të paraqesë prova për të pastruar emrin e Tudjman dhe dy prej zyrtarëve të tij të lartë.
Ish-udhëheqësit kroatë të Bosnjës, Jadranko Prliç, Bruno Stojiç, Slobodan Praljak, Milivoj Petkoviç, Valentin Coriç dhe Berislav Pusiç aktualisht po apelojnë ndaj dënimeve për krime lufte për dëbimin e boshnjakëve në Bosnjë dhe Hercegovinë në vitet 1990.
Kroacia dëshiron që statusi “mik i gjykatës” në çështje, sepse aktakuza përmend ish-presidentin Tudjman, ministrin e tij të mbrojtjes Gojko Susak dhe shefin e Shtabit të Përgjithshëm të Ushtrisë Kroate Janko Bobetko, si pjesë të “një sipërmarrje të përbashkët kriminale”.
Statusi do ta lejonte Kroacinë të paraqesë dëshmi ose informacione të tjera gjatë çështjes pa qenë vetë në gjyq, të cilën Sprlje e sheh si një mundësi për të vërtetuar pafajësinë e Tudjmanit, Susakut dhe Bobetkos, të cilët tani kanë vdekur të gjithë.
Sprlje argumentoi se gjatë gjyqit fillestar, gjykata “nuk arriti të paraqite ndonjë provë që ata kishin menduar ndonjëherë të kryenin krime”.
“Trupi gjykues gjithashtu shkelur prezumimin e pafajësisë të garantuar me rregullat e Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut duke konstatuar se presidenti Tudjman, ministri Susak dhe gjenerali Bobetko ishin anëtarë të një sipërmarrje të përbashkët kriminale,” tha ai.
Aktakuza tha se Tudjman donte të ringjallte Banovinën, një krahinë autonome në Mbretërinë e Jugosllavisë midis viteve 1939 dhe 1941 që përfshinte pjesë të Bosnjës dhe Hercegovinës.
Por Sprlje argumentoi se gjykata e kishte ngatërruar këtë projekt politik me “një qëllim kriminal për të kryer krime”.
Ai përmendi edhe precedentin e vendimit të gjykatës në vitin 2001 për t’i dhënë statusin “mik i gjykatës” Serbisë në çështjen kundër Sllobodan Millosheviçit.
Në vendimin fillestar në maj të vitit 2013, Gjykata e Hagës e dënoi Prliçin me 25 vjet burg, Stojiçin, Praljakun dhe Petkoviçin me 20 vjet burg, Coriç me 16 dhe Pusiç me dhjet vjet burg.
Vendimi i apelit pritet të merret në nëntor 2017.
Tudjman ishte president i Kroacisë midis viteve 1990 dhe 1999 dhe mbikëqyri rrugën e saj drejt pavarësisë, por u kritikua për sundimin e tij gjysmë-autoritar.