Një sugjerim për të vizituar Kalanë e Ndroqit me biçikletë, u kthye gjatë rrugës në një aventurë sfiduese të ngjitjes në rrugët plot baltë dhe të zbritjes së rrëmbyer nëpër shtigje që i bënin frenat të ‘ulërinin’ fort.
Kur nisëm pedalimin me biçikletë drejt Kalasë së Ndroqit, e vetmja gjë që dinim për të nga ana teorike ishte se kishte qenë e një rëndësie strategjike shumë shekuj më parë dhe se ndodhej në të ashtuquajturën Rrugë Egnatia që dikur lidhte Durrësin me Kostandinopojën; ndërsa në praktikë se gjendej me të kaluar kthesën e Pezës.
Me vetëm një pikë të kuqe në hartë rreth 17 kilometra nga Tirana, u nisëm vonë në mëngjes me idenë se brenda pak orësh do të ishim kthyer. Gaboheshim.
Siç rezultoi më pas (dhe siç duhej ta kishim marrë me mend më parë), gjuetia e kalave historike nuk është ekskluzivisht një aktivitet çiklistësh, kryesisht për shkak të pozicionimit të tyre në pika të larta.
Kalaja e Ndroqit, e ndërtuar rreth shekullit 4 të erës sonë si pjesë e strategjisë mbrojtëse të qytetit të Durrësit, ndodhet rreth 327 metra mbi nivelin e detit dhe është projektuar për të komunikuar me kala të tjera si ajo e Dorëzit dhe e Petrelës. Në një mot të kthjellët, mendohet se dy kalatë e tjera janë të dukshme.
Rruga nga Tirana në Pezë (13 kilometra) dhe 1.4 kilometrat deri në pikën ku duhet të kthehesh majtas për në fshatin Çoçaj, është e shtruar me asfalt dhe mund të përshkohet nga çdo model biçiklete.
Sfida e ngjitjes së kodrës dhe rruga e pashtruar në vazhdim kalon nga 50 deri në 350 metra mbi nivelin e detit për 1.5 kilometra të tjera dhe shënon pikërisht fillimin e aventurës që alternon çiklizmin, ecjen nëpër shtigje dhe zbritjen sportive me biçikletë të një terreni të vështirë.
Rruga që me makinë sipas hartës ha vetëm 4 minuta kohë, na mori plot 1 orë e 40 minuta ecje me biçikletat në dorë. Pamja e rrugës ndryshoi nga asfalti, në një rrugë të prishur me gurë sa grushti i dorës dhe më pas në rrugë me dhè e baltë dhe së fundmi me kalldrëm.
Pa shkuar në Çoçaj, për t’u ngjitur në kala duhet marrë kthesa djathtas drejt një rruge të përbaltur dhe në rast të reshjeve të shiut një natë më parë, plot gropa uji.
Një banor që tërhiqte gomarin nëpër baltë e pellgje na siguroi se rruga për në kala vazhdonte për disa metra drejt e më pas kthehej majtas “larg asaj që ngjan si rrugë e shtuar”, na këshilloi ai.
Vendasit janë “busulla” më e mirë pasi jo vetëm të udhëzojnë për rrugën kur eksplorimi shtrihet në zona ku nuk ka mbulim interneti, por gjithashtu ofrojnë sekrete për rrugë të shkurtra ose më interesante.
Rrethuar nga tokat e mbjella dhe shtëpitë e vjetra, ngjitja vështirësohet deri në pikën kur harta në mënyrë të gabuar lajmëron mbërritjen në destinacion.
Trokitja në dyert e një shtëpie dykatëshe në atë që duket si fundi i rrugës, na ndihmon me këshillën që rruga vazhdon më lart nëpër një rrip të ngushtë të kalldrëmit të prishur.
Në metrat e fundit të Kalasë së Ndroqit, mes një fushe të mbushur me luledele një burrë e një grua po i japin dorën e fundit punëve të fshatit përpara se nga veri-perëndimi të vijë shiu që paralajmërohet nga retë e zeza.
Ata duket se i gëzohen mbërritjes së çiklistëve në këtë zonë disi të izoluar, por kur i pyesim për kalanë rrudhin buzët me keqardhje duke na thënë se ka vite që po shkon drejt degradimit.
“Ka mbetur veç një hark dhe ca mure pak metra,” paralajmërojnë si për të na kursyer zhgënjimin dhe shtojnë se objekti që kemi parë në internet mund t’i përkasë më tepër një depoje uji aty pranë apo një teqeje pak më poshtë.
Duke kaluar mes fushës së luledeleve dhe shkurreve, ia arrijmë më në fund t’i dalim mbrapa mureve të kalasë, të lidhim biçikletat në një pemë aty pranë e të ngjisim metrat e fundit për në pikën kulmore të kodrës.
Në 350 metra lartësi, duket qartë se ata që e kanë përzgjedhur këtë vend për të ndërtuar një kala qindra vite më parë kanë parë të njëjtën gjë: një fushëpamje thuajse 360 gradë të zonave përreth.
Pas dy orë e gjysmë nga nisja e aventurës, 1 orë e 40 minuta prej të cilave janë kaluar duke ngjitur kodrën me biçikletë në dorë, më së fundmi kapërcejmë një hark pak metra të lartë ku mezi dallohet mbishkrimi “Kalaja e Ndroqit”.
Duket se koha e ka ngrënë kalanë në formën e saj më të plotë dhe si të qe ngopur ka kursyer vetëm dy mure, një të ulët dhe një disi të lartë sa për të lënë të kuptohet se zona e ka pasur një rojtar.
Majë murit më të lartë të kalasë, shijojmë çlodhjen dhe panoramën mbresëlënëse që shtrihet deri në Rinas dhe që sheh nga kodrat e Pezës dhe Kryeziut; ndërsa përfitojmë të mbushemi me frymë për pak minuta.
Shiu i imët sinjalizon se është çasti të marrim rrugën plot adrenalinë të kthimit.
Një biçikletë mali, e përshtatshme për zbritje dhe e pajisur me mekanizmin e kufizimit të tronditjes nga goditja e gurëve dhe gropave është e domosdoshme.
Si për të na e bërë kthimin akoma më sfidues, banorët na tregojnë një “rrugë” më të shkurtër për të zbritur në Ndroq. Rruga, nëse mund ta quajmë kështu, është dy pëllëmbë e gjerë dhe kalon mes tokave të shtëpive të vendasve, të cilët e përdorin për të lëvizur lopët, gomerët dhe dhentë.
Adrenalina e një zbritjeje të rrëmbyeshme mes baltës, gurëve, shkurreve dhe gropave me ujë, si dhe rënkimi i frenave që shtrëngohen në momentin e fundit dhe në kthesën më kritike, na i bëjnë zemrat të rrahin me shpejtësinë e rrotullimit të gomave.
Për pak minuta zbritja përfundon dhe asfaltit fillojnë e humbin gjurmët e baltës që vazhdojnë të lëshojnë dyrrotakët tanë ndërsa kthehemi të entuziazmuar dhe të lumtur për eksplorimin e suksesshëm në Tiranë.
Vetëm 18 km nga kryeqyteti, Kalaja e Ndroqit – ekzistenca e të cilës është e panjohur për shumëkënd – na provoi se aventurat nuk janë gjithnjë të largëta dhe se kur ndërthuren destinacioni me rrugëtimin, ndjesia e eksplorimit dhe argëtimi i pedalimit bëhen tunduese për të dalë nga rutina.
Foto
Për t’iu bashkuar reporteres së BIRN në aventurat e saj të radhës me biçikletë, anëtarësohuni në grupin e organizimit në mënyrë spontane dhe falas të eksplorimeve të Shqipërisë mbi dy rrota “Aventura me Biçikletë”.