Shefja e politikës së jashtme të BE-së, Federica Mogherini, po viziton Ballkanin Perëndimor në një kohë kur tensionet etnike dhe politike po pengojnë procesin e integrimit europian.
Përfaqësuesja e lartë e BE-së për Çështjet me Jashtë dhe Politikën e Sigurisë, Federica Mogherini, po fillon një tur të Ballkanit në Shqipëri, Bosnje-Hercegovinë, Kosovë, Mal të Zi, Serbi dhe Maqedoni, që do të përfundojë më 4 mars.
“Po punoj për të parë çdo vend partner të Ballkanit Perëndimor të ecë përpara në rrugën e reformimit, drejt Bashkimit Europian, për t’u siguruar se procesi është i pakthyeshëm. Bashkëpunimi rajonal dhe marrëdhëniet e mira të fqinjësisë mbeten thelbësore në këtë kontekst,” tha Mogherini përpara vizitës.
Turi do të fillojë në Malin e Zi, ku Mogherini do t’i adresohet parlamentit në një sesion special të mërkurën.
Në Bosnje-Hercegovinë ajo do të flasë me kryeministrin e entitetit të udhëhequr nga serbët Republika Srpska, Zeljka Cvijanoviç dhe me zyrtarë të tjerë.
Presidenti i Republika Srpska, Milorad Dodik, ka lajmëruar se ai do të udhëtojë në Moskë të martën, ndaj nuk do të takohet me Mogherinin gjatë vizitës së saj në Bosnje.
Me shumë mundësi diskutimi i Mogherinit në Bosnje do të vëritetet rreth refuzimit të zyrtarëve serbë të Bosnjës për të bashkëpunuar në përgatitjen e përgjigjeve të përbashkëta ndaj pyetësorit të BE-së, një dokument kyç që do të drejtojë progresin e integrimit të vendit.
Marrëdhëniet mes entiteteve boshnjake dhe atyre të dominuara nga serbët janë përkeqësuar së fundmi që kur përfaqësuesit ligjorë të Bosnjës ngritën një kërkesë për të apeluar vendimin e Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë të vitit 2007 që i hiqte Serbisë çdo përgjegjësi direkte për gjenocidin gjatë luftës 1992-95.
Përfaqësuesja e lartë e BE-së gjithashtu do të vizitojë Maqedoninë, në një kohë kur mbështetësit e ish-partisë në qeveri, VMRO DPMNE, po protestojnë kundër formimit të një koalicioni qeveritar të udhëhequr nga social demokratët, i cili sipas tyre vë në rrezik interesat kombëtare të Maqedonisë.
Ndërsa axhenda për vizitën në Beograd ishte ende në hartim e sipër të martën, Mogherini me gjasa do të dojë të diskutojë rreth të ardhmes së dialogut të drejtuar nga BE-ja mes Serbisë dhe Kosovës gjatë takimeve të saj me zyrtarë serbë.
Marrëdhëniet e Serbisë me Kosovën, e cila shpalli pavarësinë në vitin 2008, kanë qenë të tendosura që nga janari, kur Beogradi u përpoq të dërgonte një tren me parulla nacionaliste serbe drejt veriut të Kosovës të populluar nga serbët.
Tensionet janë mbledhur që nga dhjetori, kur serbët e Kosovës filluan ndërtimin e një muri në afërsi të urës që ndan qytetin e Mitrovicës në pjesën serbe dhe shqiptare.
Mogherini pritet të marrë pjesë në ceremoninë e rihapjen së urës dhe të bisedojë me presidentin dhe kryeministrin e Kosovës, Hashim Thaçi dhe Isa Mustafa.
Më 4 mars, Mogherini do të përfundojë turneun në Shqipëri, ku opozita e udhëhequr nga Partia Demokratike po organizon protesta në rrugë kundër qeverisë socialiste të udhëhequr nga Edi Rama. Opozita ka bërë thirrje që qeveria të japë dorëheqjen për t’i hapur rrugë një qeverie “teknike” e cila do ta çojë vendin në zgjedhje të lira dhe të ndershme.
Shqipëria është gjithashtu mes reformave të rëndësishme gjyqësore që BE-ja dëshiron t’i shohë të përfunduara. Një ekip ekspertësh ligjorë nga vendet e BE-së dhe SHBA-së, Operacioni Monitorues Ndërkombëtar, OMN, po mbikëqyr krijimin e organeve të reja – një komision vetingu dhe bordin e tij të apelit – që do të hulumtojë mbi të shkuarën e rreth 800 gjyqtarëve dhe prokurorëve.
Mogherini pritet të informojë ministrat e jashtëm të BE-së në lidhje me vizitat në Këshillin e Punëve të Jashtme që do të mbahet më 6 mars.