Zv/kryetari i Parë i Komisionit Europian Frans Timmermans paralajmëroi qeverinë e Rumanisë të hënën se ajo mund të përfundojë në gjykatë, nëse vazhdon politikat e saj për të lehtësuar luftën kundër korrupsionit.
Rumania ende ka një shans të heqë dorë nga ndryshimet legjislative që kërcënojnë luftën kundër korrupsionit, por Komisioni Europian nuk do të hezitojë ta çojë Bukureshtin në gjyq nëse qeveria vazhdon të mbetet e shurdhër ndaj të gjitha paralajmërimeve, tha Zv/kryetari i Parë i Komisionit Europian Frans Timmermans në një seancë të vonë në Komisionin e Parlamentit Europian për të Drejtat e Njeriut dhe Liritë Civile të hënën.
“Rumania ka bërë progres në të kaluarën, ndonjëherë madje edhe progres spektakolar, por po bën pas në një mënyrë që do të dëmtonte jo vetëm demokracinë rumune, por edhe vendin që Rumania ka ndërtuar si shtet anëtare e BE-së gjatë viteve të fundit,” tha Timmermans.
Sistemi gjyqësor i Rumanisë është nën monitorim nga Komisioni Europian që nga viti 2007, kur vendi iu bashkua Bashkimin Europian. Timmermans tha se raporti i vitit 2018, i planifikuar për t’u publikuar në nëntor, nuk do të jetë pozitiv, sepse “situata është përkeqësuar”.
“Ne do të vazhdojmë dialogun,” tha Timmermans. “Por nëse rregullat e rëna dakord në nivel europian shkelen, Komisioni nuk do të ngurrojë të trajtojë pasojat dhe, ku është e përshtatshme, ta çojë Rumaninë në gjykatë,” shtoi ai.
Fjalimi i Timmermans erdhi dy ditë para se Parlamenti Europian është planifikuar të debatojë mbi situatën në Rumani në seancën plenare më 3 tetor, kur kryeministrja e Rumanisë Viorica Dancila pritet t’i përgjigjet pyetjeve të deputetëve.
Kreu i Partisë Social Demokrate rumune Liviu Dragnea tha të hënën në mbrëmje për kanalin e lajmeve Channel Antena3 se Timmermans ishte shumë “brutal” ndaj Rumanisë.
“Duhet të pranoj se jam shumë i zhgënjyer me këtë qëndrim, sepse kurrë nuk kam imagjinuar se një vend anëtar i BE-së do të kërcënohej në këtë mënyrë, kaq brutalisht,” tha ai.
Rumania ka përjetuar trazira gjatë dy viteve të fundit, pasi Partia Social Demokrate fitoi zgjedhjet legjislative në dhjetor 2016 dhe kërkoi të ndryshonte legjislacionin mbi organizimin e sistemit gjyqësor me qëllim uljen e pavarësisë së prokurorëve dhe heqjen e disa veprave penale të korrupsionit nga Kodet Penale.
Lëvizjet nxitën protestat më të mëdha në Rumani që nga rënia e komunizmit dhe kanë tërhequr vërejtje nga Brukseli dhe partnerët e tjerë të huaj, si Shtetet e Bashkuara.
Aktivistët e shoqërisë civile kanë akuzuar socialdemokratët se po përpiqen të ndryshojnë ligjin me qëllim që të mos lejojnë që Dragnea të shkojë në burg pasi ai u dënua me tre vjet e gjysmë burg në një rast të dytë korrupsioni në korrik 2018.
Më 10 gusht, një protestë anti-qeveritare në Bukuresht përfundoi me dhunë, me qindra protestues që akuzuan policinë e trazirave për përdorimin e forcës së tepruar kundër demonstruesve. Një hetim mbi incidentet është ende në vazhdim, me disa krerë të policisë të paditur si drejtues të goditjes ndaj protestuesve.
Pavarësisht nga presioni ndërkombëtar, Partia Social Demokrate, e cila mban shumicën në parlament me ndihmën e aleatit të saj të vogël, Aleancës së Liberalëve dhe Demokratëve dhe Bashkimit Demokratik të Hungarezëve në Rumani, miratoi disa ligje që konsideroheshin kërcënues për sundimin e ligjit si nga magjistratët ashtu edhe nga aktivistë të shoqërisë civile.
Gjykata Kushtetuese ka në plan të diskutojë disa ligje në mes të tetorit, duke përfshirë ndryshimet në Kodet Penale.