Vendimi i shumë korporatave shumëkombëshe për t’u larguar nga Rusia, pas dekadash angazhimi midis biznesit global dhe ekonomisë ruse të dominuar nga shteti, tregon se investitorët nuk mund të mbështeten më te regjimi për të zbatuar sundimin e ligjit. Presidenti rus Vladimir Putin, dikur i konsideruar si një autokrat modernizues, tani drejtohet qartë nga obsesionet personale dhe jo nga ndonjë llogaritje racionale kosto-përfitim. Dhe megjithëse Rusia ka qenë gjithmonë një mjedis i rrezikshëm për biznesin, edhe kompanive ndërkombëtare me më shumë përvojë u ka ardhur në majë të hundës.
Në sektorin shumë të rëndësishëm të hidrokarbureve të Rusisë, BP dhe Shell kanë sinjalizuar synimin e tyre për të shitur asetet ekzistuese, duke përfshirë aksionet në projektin e madh të zhvillimit të energjisë në ishullin Sakhalin (jashtë brigjeve të Paqësorit të Rusisë), aksionet në gjigantin shtetëror të naftës Rosneft dhe aksionet në sipërmarrje të tjera të përbashkëta. Kompanitë globale të energjisë do të duhet të kërkojnë gjetkë tjetër për gjeneratën e ardhshme të projekteve të zhvillimit të burimeve dhe ky kërkim do të ketë implikime të mëdha për tranzicionin më të gjerë larg hidrokarbureve.
Tranzicioni global i energjisë sapo ka filluar. Bota do të vazhdojë të ketë nevojë për rreth 100 milionë fuçi naftë në ditë për të paktën dy dekadat e ardhshme, së bashku me një vëllim në rritje të gazit natyror. Lindja e Mesme dhe Afrika e Veriut ende ofrojnë perspektivat më të mira për zbulime të reja, pavarësisht sfidave të vazhdueshme të punës në vende si Iraku dhe Libia. Në përgjithësi, asetet e naftës dhe gazit ka të ngjarë të rriten në vlerë dhe ka një shans të mirë për rinovim të aktivitetit të bashkimeve dhe blerjeve në industri.
Por brenda Rusisë, rreziqet e reja do të dekurajojnë investimet e ardhshme dhe do të nervozojnë investitorët në sektorë të tjerë më pak të dukshëm. Kaosi ekonomik, rritja e inflacionit dhe një qeveri e prirur për t’u hakmarrë kundër sanksioneve perëndimore do të përbëjnë sfida të mëdha. Asetet ka të ngjarë të anulohen, duke ndikuar në fuqinë e disa bilanceve të korporatave. Tarifat e sigurimit për ata që punojnë në Rusi ka të ngjarë të bëhen jashtëzakonisht të shtrenjta. Dhe më shumë rusë mund të kërkojnë të largohen nga vendi, duke marrë me vete çdo fond që kanë dhe duke rritur fluksin e parave në parajsa fiskale anembanë botës.
Putin gabon nëse mendon se largimi i BP, Shell dhe të tjerëve nuk do të pengojë zhvillimin afatgjatë të sektorit rus të naftës dhe gazit. Gjatë 20 viteve të fundit, teknologjia e përparuar nga jashtë ka ndihmuar sektorin e vjetër të energjisë të kontrolluar nga shteti rus të identifikojë dhe zhvillojë burime të reja dhe të përmirësojë efikasitetin dhe performancën e tij. Nëse sektori energjetik i Rusisë do të mbetet i qëndrueshëm, do të ketë nevojë për shumë më tepër investime në naftë dhe gaz, sisteme transmetimi dhe tubacione, në mënyrë që të ketë qasje në tregje të reja në Lindje. Pa praninë e kompanive kryesore ndërkombëtare të energjisë në botë, do të jetë e vështirë nëse jo e pamundur që sektori të tërheqë fondet që i nevojiten.
Do të ketë gjithashtu pasoja për Evropën, ku pushtimi i Putinit e ka çuar sigurinë energjetike në krye të agjendës politike. Gjermania, dikur e lumtur të toleronte varësinë e saj nga furnizuesit rusë, tani po kërkon të diversifikojë burimet e saj të energjisë, madje duke rishqyrtuar zgjatjen e jetës së tre stacioneve të saj të mbetura të energjisë bërthamore. Ky është një lajm i mirë për biznesin e gazit natyror të lëngshëm – i cili tashmë përballon më shumë se gjysmën e gazit të tregtuar ndërkombëtarisht – dhe, potencialisht, për sektorin bërthamor.
Për shkak se prodhimi i energjisë bërthamore ofron furnizime me energji elektrike të prodhuara në vend që janë të imunizuara ndaj paqëndrueshmërisë së tregut ndërkombëtar, ai mund të shihet si çelësi për të shmangur varësitë e rrezikshme të energjisë. Reaktorët e vegjël bërthamorë modularë, si ata që po zhvillohen nga Rolls-Royce, duhet të bëhen më tërheqës në Mbretërinë e Bashkuar, pjesë të Evropës dhe në mbarë botën në zhvillim. Por industria do të hasë një pengesë nëse luftimet në Ukrainë shkaktojnë ndonjë dëm serioz në termocentralet bërthamore të vendit.
Megjithëse presioni për t’u larguar nga gazi me kalimin e kohës do të intensifikohet në Evropë, kërkesa do të vazhdojë të rritet në shumë pjesë të tjera të botës. Në një klimë pasigurie energjetike, transaksionet e drejtpërdrejta të mbështetura nga shteti ka të ngjarë të mbizotërojnë. Kina po udhëheq këtë proces, por nuk është e vetmja fuqi me një nxitje për të ndërtuar më shumë lidhje me prodhuesit në Lindjen e Mesme, Afrikë dhe gjetkë. Pas një marrëveshjeje të fundit për gaz me Rusinë, ngjarjet e javëve të fundit ka të ngjarë të shkaktojnë një rivlerësim nga ana e Kinës të rritjes së varësisë së saj nga furnizimet ruse (nga Siberia dhe Sakhalin), siç ka ndodhur në Gjermani.
Në të njëjtën kohë, politikat për të luftuar ndryshimet klimatike ka të ngjarë të kenë një prioritet dukshëm më të ulët. Ndërkohë që rritja e furnizimit me energji të rinovueshme avancon gjithashtu sigurinë energjetike, shpenzimet e mëdha publike të nevojshme për investime në projekte mund të kenë nevojë të shtyhen. Me rritjen e çmimeve të energjisë gjë e cila tashmë po rrit faturat e shitjes me pakicë, qeveritë nuk do të duan të imponojnë kostot shtesë të agjendës së gjelbër për zgjedhësit e tyre.
Lufta e Rusisë në Ukrainë sjell mundësi dhe rreziqe. Investimi në burimet natyrore – ushqim, minerale, energji – mbetet si gjithmonë tepër i nevojshëm. Një Luftë e Ftohtë e ripërtërirë mund të kufizojë tiparet e globalizimit që kanë përcaktuar 30 vitet e fundit; por jeta ekonomike vazhdon. Asgjë në situatën aktuale nuk e ka ndryshuar dinamikën themelore të ekonomisë globale: rritja e nxitur nga një popullsi gjithnjë e në rritje (pothuajse 10,000 në orë) dhe përhapja e vazhdueshme e prosperitetit, veçanërisht në Azi. Me gjithë ndërlikimet dhe humbjet e shkaktuara nga ajo që po ndodh në Ukrainë, këto do të vazhdojnë të jenë forcat themelore që drejtojnë sektorin e energjisë.
Marrë me autorizim nga Project Syndicate. Nuk mund të ripublikohet pa lejen e Project Syndicate. Putin’s War and World Energy