Pesë punonjës të Informacionit dhe Teknologjisë, IT, pranë Departamentit të Adminiatratës Publike janë marrë nën hetim nga Prokuroria e Tiranës për “shpërdorim detyre” në lidhje me sulmin kibernetik ndaj databazave shtetërore që kulmoi verën e këtij viti.
Punonjësit e IT, Alketa Sulo, Altin Sallaku, Rudina Llagami, Igli Lubonja dhe Albi Gjeka akuzohen nga prokuroria se nuk kanë ndërmarrë veprimet e nevojshme për të mbrojtur nga sulmi faqen administrata.al, e cila sipas raportit të kompanisë Microsoft, ishte pika e aksesit për hakera që dyshohet se mbështeten nga qeveria Iraniane.
“Në rast se këta punonjës, do të kishin vepruar në përputhje me urdhërimet e Rregullores së Sigurisë së Informacionit nr. 337/1 prot., datë 17.01.2022, dhe Rregullores së Brendshme të AKSHI-it duke kërkuar informacion dhe duke u azhornuar me antiviruset më të fundit të sistemit, atëherë do ishte zbuluar në sistemet e tyre virusi i cili ka hyrë fillimisht tek administrata.al në mënyrë që të bëhej e mundur neutralizimi i tij pa prekur sistemin e AKSHI-t,” thuhet në njoftimin e prokurorisë.
Sipas prokurorisë ,“këta persona me mosveprimet e tyre kanë sjellë pasoja të rënda”.
Një prej personave të akuzuar, Altin Sallaku i tha BIRN se ai nuk kishte lidhje me rastin. Sallaku tha se ishte larguar nga vendi i punës në fjalë në shkurt të vitit 2020, para se të ndodhte ndërhyrja, ndërsa shtoi se sistemi në fjalë po implementohej nga kompani private. Sallaku tha se nuk kishte dijeni për hetimet më herët dhe sot kishte marrë njoftimin.
“Nuk jam marrë në pyetje, sot më thanë ke për të marrë një letër në prokurori dhe mora një copë letër,” tha ai. Rudina Llagami, gjithashtu e akuzuar, i tha BIRN se ende nuk ishte njohur me dokumentin dhe se nuk mund të komentonte. Tre të akuzuarit e tjerë nuk qenë të arritshëm para publikimit të shkrimit.
Sulmi kibernetik ndaj Shqipërisë kulmoi sipas një investigimi të Microsoft më 15 korrik, pak javë pasi vendi kishte shtuar një mori shërbimesh online me premtimin për të kufizuar burokracitë. Shërbime kyçe, nga recetat që mjekët lëshojnë për ilaçe të rimbursueshme, regjistrimi i nxënësve nëpër shkolla apo regjistrimet e biznesit dhe bilanceve u mbyllën. Microsoft në investigim bëri me dije se identifikoi katër grupe hakerash të lidhur me Iranin. Investigimi gjeti se hakerat kishin infiltruar fillimisht në një server të pambrojtur të faqes administrata.al në maj 2021 dhe më pas përshkallëzimin e sulmit deri në korrik 2022, kur sulmuesit tentuan të fshijnë të dhënat në server.
Qeveria dhe Agjencia Kombëtare e Shoqërisë së Informacionit, AKSHI, i minimizuan efektet e sulmit dhe pretenduan se agresori nuk kishte pasur sukses. Gati dy muaj pas sulmit kibernetik, qeveria vendosi ndërprerjen e marrëdhënieve diplomatike me Iranin, të cilin e fajëson për sulmin. Po ashtu SHBA vendosën sanksione ndaj zyrtarëve iranianë të dyshuar si të lidhur me sulmin ndaj Shqipërisë.
Ministria e Jashtme e Iranit e ka mohuar sulmin dhe i ka cilësuar akuzat e Shqipërisë si të “pabaza”. Megjithatë, prej muajsh hakerat vijojnë të publikojnë të dhëna dhe dosje nga emailet e zyrtarëve të lartë të Shqipërisë, përfshi drejtues të policisë dhe të Shërbimit Informativ Shtetëror, duke i lidhur publikimet me strehimin nga Shqipëria të opozitës iraniane, të cilën ata e akuzojnë për terrorizëm.