Shkrimtari dhe artisti Fatos Lubonja dhe kolegu i tij artist Ardian Isufi organizuan një ekspozitë në fundjavë ku u ekspozuan vepra dhe dokumente për jetën në ish-burgun e Spaçit, ku regjimi komunist burgosi mijëra shqiptarë dhe i detyroi ata të punonin në një kamp pune të detyruar.
“Spaçin e kujtoj çdo ditë. Kujtimi është pjesë e jetës sime”, tha Lubonja në ekspozitë të shtunën.
Spaçi ishte një nga burgjet më famëkeqe në Shqipërinë komuniste, i vendosur në një zonë të thellë malore në veri të vendit, ku të burgosurit detyroheshin të punonin në miniera bakri dhe piriti në kushte të vështira.
Pavarësisht premtimeve të autoriteteve shqiptare, vendi ende nuk është shpallur monument kulture për t’u ruajtur.
“Ekspozita thekson ndryshimin thelbësor midis vendeve të kujtesës dhe përfaqësimit të tyre. Është fillimi i një diskutimi të hapur dhe konkret për kthimin e këtyre vendeve në muze në Shqipëri”, thanë Lubonja dhe Isufi në një deklaratë.
Burgu u mbyll në vitin 1990, por mbetet një simbol i rëndësishëm sepse aty ndodhi një nga të paktat incidente ku shqiptarët u rebeluan kundër regjimit represiv të diktatorit Enver Hoxha.
Më 21 maj 1973, të burgosurit në Spaç organizuan një kryengritje kundër gardianëve të tyre, duke bërë thirrje për liri dhe fundin e komunizmit dhe duke ngritur flamurin shqiptar pa yllin e kuq komunist në të. Revolta u shtyp me dhunë pas dy ditësh.