Pasi Rusia lajmëroi se nuk do t’i vazhdonte punimet për gazsjellësin ‘South Stream’, ekspertët kanë paralajmëruar se Serbia mund të vuajë dëm të madh ekonomik nëse Vladimir Putin nuk ndërron mendje.
Ekonomia serbe do të vuajë nga humbjet e vendeve të mundshme të punës dhe të tarifave të transitit pasi ndërtimi i gazsjellësit, që duhej të kalonte gazin nga Rusia në Bullgari dhe Serbi për në Europën Perëndimore, u pezullua nga Putin të hënën, thanë ekspertët dhe zyrtarët të mërkurën.
Ministri serb i Energjisë dhe Minierave, Aleksandar Antic tha gjithashtu se Serbia ka vuajtur dëm të madh nga pezullimi i gazsjellësit ‘South Stream’.
“Të gjitha humbjet në lidhje me investimet në projekt deri më sot janë margjinale krahasuar me humbjen e mundshme të investimit prej 2.1 miliardë euro dhe faktit që kompanitë tona do të kryejnë punët ndërtimore duke formuar një total prej 500 milionë euro,” tha Antic.
“Dy miliardë eurot e investimit nuk do të hyjnë në Serbi nëse ndërtimi i gazsjellësit ndalon me të vërtetë,” tha për BIRN Vojislav Vuletic nga Lidhja Serbe e Gazit.
“Në këtë rast, njerëzit tanë nuk do të punësohen në mirëmbajtjen e sistemit, kompanitë tona të ndërtimit nuk do të përfshihen dhe Serbia do të humbë përfitimet nga taksimi transit,” shtoi Vuletic.
Vladimir Medovic, një ekspert energjie ra dakord se Serbia përballet me humbje në disa zona.
“Nëse Rusia heq vërtetë dorë nga gazsjellësi, Serbia do të humbë edhe South Stream-in edhe NIS-in [një kompani energjetike e shitur pjesërisht te gjiganti rus Gazprom],” tha Medovic për BIRN.
“Serbia shiti 51 për qind të NIS te Gazprom dhe çmimi ishte i ulët – 400 milionë euro, sepse pritej ndërtimi i gazsjellësit South Stream. Shitja e NIS supozohej të ishte një biletë hyrje që Serbia pagoi në mënyrë që të përfshihej në South Stream,” shpjegoi ai.
Por ai tha gjithashtu se kishte frikë se edhe nëse gazsjellësi ndërtohej, Serbia mund të përballej me pasoja të këqija sepse Gazprom do të ketë monopolin në treg.
Sipas raportimeve të medias, Serbia ka shpenzuar 30 milionë euro deri më tani për gazsjellësin South Stream, përfshirë përvetësimin e tokës, punën përgatitore dhe projektet.
Puna në pjesën bullgare të gazsjellësit filloi në tetor 2013, por u pezullua në qershor pasi Komisioni Europian tha se mund të ishte duke thyer rregullat e konkurrencës së BE-së. Serbia, ku puna filloi në nëntor 2013, nuk e pezulloi kurrë përkushtimin e saj ndaj projektit.
South Stream fillimisht u programua të përfundohej në 2018, me kompaninë ruse të gazit ‘Gazprom’ që synon të shtojë linjat e furnizimit të Europë dhe të shmangi kalimin e gazit nëpërmjet Ukrainës.
Por marrëdhëniet e lëkundura të BE-së dhe SHBA-së me Rusinë mbi Ukrainën vunë në pikëpyetje fatin e projektit.
Putin tha gjithashtu se vendimi për të ndaluar projektin ‘South Stream’ erdhi si rezultat i presioneve të BE-së.
“Nëse Europa nuk do ta zbatojë [South Stream-in], atëherë nuk do të bëhet. Ne tani do t’i përqendrojmë burimet tona të energjisë në drejtime të tjera,” tha ai.