Teksa qeveria kroate lufton me krizën që përballet me huamarrësit me kredi të shtrenjta në rritje në frangën zvicerane, guvernatori i bankës kombëtare kroate, HNB, Boris Vujcic, ka paralajmëruar kundër përpjekjes për të konvertuar kreditë në valutën vendase.
Pasi franga zvicerane u rrit me 20 për qind në lidhje me kunën kroate në më pak se një javë, qeveria të hënën tha se do ‘të ngrinte’ vlerën e këmbimit valutor në nivelin që kishte përpara rritjes së papritur për një vit.
Duke e fiskuar shkëmbimin e një frange me 6.39 kuna, qeveria synon të ndihmojë mijëra huamarrës me kredi, shumica në shtëpi, të lidhura me frangën zvicerane.
Qeveria ka këshilluar bankën kombëtare të konvertojë të gjitha kreditë në valutë të huaj në kredi në kuna, duke ndjekur ‘modelin hungarez’.
Megjithatë, Vujcic të mërkurën paralajmëroi se konvertimi i të gjithë kredive të valutës së huaj në kuna do t’i kushtonte Kroacisë 7.8 miliardë euro ose 73 për qind të rezervave të saj në valutë të huaj, ndërsa vetëm konvertimi i kredive në franga zvicerane do të kushtonte humbjen e 3.2 miliard eurove ose 30 për qind të rezervave.
Në lidhje me ‘ngrirjen’ e këmbimit valutor, Vujcic tha se do t’i kushtonte bankave të biznesit rreth 52 milionë euro.
Vujcic tha se ideja më e mirë do të ishte të ndërmjetësoheshin bisedime midis bankave dhe qytetarëve për të riparuar borxhet e tyre duke llogaritur vlerën e kreditit dhe vlerën e pasurive të paluajtshme në kreditë e shtëpive.
Sipas tij, kjo do t’i kthente bankave disa pasuri të paluajtshme dhe do t’ia jepte me qira huamarrësve.
Bankat do të jenë të interesuara në idenë e qirasë, sepse çmimet e pronave të paluajtshme janë ende relativisht të ulëta, ndaj sasi të mëdha të pronave do të ishin të vështira për t’u shitur.
Konvertimi i kredive në franga në kredi me euro, ndërkohë, është një tjetër opsion. Kjo nuk do të shkaktonte rënien e rezervave në valutë të huaj, por do të nënkuptonte më shumë kosto për huamarrësit pasi përqindja e interesit në këto kredi është ndjeshëm më e lartë.
Vujcic citoi se ulja e përqindjes së interesit në kreditë në franga nga 3.23 për qind në 0.7 për qind do të ndihmonte huamarrësit vetëm nëse franga nuk do të rritet më tepër në të ardhmen.
Megjithatë, bankat do të humbnin rreth 65 milionë euro.
Parlamenti kroat do të diskutojë një ligj të ndryshuar për kreditimin e konsumatorit, i përqendruar në fiksimin e vlerës së këmbimit valutor të frangës zvicerane për një vit.
Mes shqetësimeve të vazhdueshme rreth shëndetit të eurozonës – motori pas rritjes së frangës – Banka Qendrore Europiane, BQE, po përgatit lehtësimin monetar sasior në shkallë të plotë, që do të thotë shtypje e parave për të blerë bonde shtetërore me qëllim rigjallërimin e eurozonës dhe ndalimin e deflacionit.