Kërkesa e Kosovës për t’iu bashkuar organit kulturor të OKB-së nuk ka marrë mjaftueshëm vota nga shtetet anëtare të UNESCO-s, për shkak të kundërshtimit të fortë nga Serbia dhe aleatët e saj.
Kosova nuk arriti të siguronte mbështetjen e nevojshme në një votim në konferencën e përgjithshme të Organizatës Arsimore, Shkencore dhe Kulturore në Paris të hënën që kërkesa e saj për t’u bërë anëtare e UNESCO-s të miratohej.
Kosova duhet të merrte 95 vota – dy të tretat e shteteve anëtare të UNESCO-s – në mënyrë që kërkesa e saj të miratohej.
Por vetëm 92 shtete votuan pro kërkesës së saj, 50 votuan kundër dhe 29 abstenuan.
Presidenti serb Tomislav Nikoliç e përshkroi votimin si një triumf për vendin e tij.
“Kjo është një fitore e justifikuar dhe morale në kushte pothuajse të pamundura,” tha Nikoliç.
“Kjo fitore nuk u arrit me para, por nëpërmjet vlerësimit që Serbia ka në botë. Kjo është gjithashtu një shenjë e qartë që ne nuk do të heqim dorë nga provinca jonë jugore,” shtoi ai.
Ministri i Jashtëm i Kosovës Hashim Thaçi tha pas votimit se Prishtina do të vazhdojë përpjekjet e saj për t’iu bashkuar organizatave ndërkombëtare, përfshirë edhe UNESCO-n.
“Për fat të keq, nuk morëm dot 2/3 e votave për të pasur shumicën e nevojshme,” shkroi Thaçi në Facebook.
Ministri i Integrimit Evropian Bekim Çollaku tha se pavarësisht zhgënjimit, ai është i lumtur që shumë vende e mbështetën kërkesën e Prishtinës.
“Nuk ka problem. Ne thjesht po fillojmë. Të inkurajuar nga mbështetja e madhe. 92 vende pro,” shkroi Çollaku në Twitter.
Ambasadori i Beogradit në UNESCO, Darko Tanaskoviç, megjithatë u shpreh se Kosova nuk duhet të lejohet të aplikojë për anëtarësim sepse ajo është pjesë e Kosovës.
“Kosova nuk është shtet,” tha Tanaskoviç në një fjalim në konferencën e përgjithshme të UNESCO-s.
Si Prishtina ashtu edhe Beogradi kanë lobuar fort pro dhe kundër anëtarësimit të Kosovës në javët para votimit të UNESCO-s.
Beogradi nuk dëshiron që pretendimet e ish-krahinës së tij për pavarësi të pranohen nga organizatat ndërkombëtare.
Shumë nga manastiret dhe kishat më të rëndësishme ortodokse serbe ndodhen në Kosovë, duke përfshirë edhe kishat manastir të Graçanicës dhe Deçanit si edhe kompleksi patriarkal në Pejë, të cilat tashmë janë në listën e vendeve të shpallura Trashëgimi Botërore nga UNESCO.
Beogradi e akuzon Prishtinën se ajo nuk po kujdeset si duhet për to dhe po bashkëpunon në shkatërrimin e disa prej vendeve.
Përpara votimit, kryeministri i Kosovës, Isa Mustafa, premtoi se Prishtina do ta mbrojë trashëgiminë ortodokse serbe.
“Kemi pasur shqetësime nga Serbia në lidhje me kishat ortodokse serbe. Ne i kemi dhënë asaj të gjtiha garancitë tona se do të mbrojmë dhe kultivojmë kishat ortodokse serbe si në lidhje me pronën, ashtu edhe me aktivitete fetare,” tha Mustafa të hënën në komentet e raportuara nga agjencia e lajmeve AFP.
Aleatja e Serbisë, Rusia, megjithatë paralajmëroi se pranimi i Kosovës në UNESCO do të ishte një lëvizje politike që do të miratonte pretendimet e saj për pavarësi.
“Është e rëndësishme të shmangim politizimin e aktiviteteve të UNESCO-s, të cilat po i dëshmojmë aktualisht në përpjekjet për t’i dhënë Kosovës anëtarësimin,” tha ministri i jashtëm rus Sergei Lavrov për mediat të premten.
Serbia nuk kishte të drejtë të ushtronte veton e saj ndaj kërkesës së Prishtinës për anëtarësim në UNESCO, kështu që Kosova teorikisht ishte në gjendje t’i bashkohej UNESCO-s edhe pse ajo nuk është një shtet anëtare e OKB-së.