Rumania dhe Bullgaria janë mes vendeve të BE-së të cilat u kritikuan nga Amnesty International për bashkëpunim në thellimin e krizës në Egjipt përmes eksportit të armëve në vend, përfshirë edhe vendin joanëtar në BE, Serbinë.
Grupi i të drejtave të njeriut Amnesty International i ka bërë thirrje Bashkimit Europian të ndalojë shitjen e armëve për Egjiptin, armë që janë duke u përdorur për vrasje dhe tortura.
Të mërkurën, grupi tha se pothuajse gjysma e shteteve anëtare të BE-së, përfshirë Bullgarinë dhe Rumaninë, kishte shkelur një pezullim që përfshinte të gjithë BE-në për shitjen e armëve në Egjipt, duke rrezikuar bashkëfajësinë në një valë vrasjesh të paligjshme, zhdukjesh të detyruara dhe torturash.
Amnesty tha se pavarësisht pezullimit të imponuar pas vrasjes së qindra protestuesve në gusht të vitit 2013, 12 nga 28 vende të BE-së “kanë mbetur ndër furnizuesit kryesorë të armëve dhe pajisjeve policore në Egjipt”, duke çuar në një përkeqësim të gjendjes së të drejtave të njeriut.
“Pas tri vitesh nga vrasjet masive që e detyruan BE-në t’i bëjë thirrje shteteve anëtare të saj të ndalojnë transferimet e armëve në Egjipt, situata e të drejtave të njeriut është përkeqësuar”, tha Magdalena Mughrabi, zv/drejtoresha e përkohshme për Programin e Lindjes së Mesme dhe Afrikës së Veriut pranë Amnistinë International.
“Shtetet e BE-së që transferojnë armë dhe pajisje policore për forcat egjiptiane, të cilat po kryejnë zhdukje të detyruara, tortura dhe arrestime arbitrare në shkallë masive po veprojnë në mënyrë të pakujdesshme dhe po rrezikojnë bashkëfajësinë në këto shkelje të rënda”, shtoi Mughrabi.
Vendet e BE-së që kanë furnizuar me armë Egjiptin nëpërmjet eksporteve apo ndërmjetësimit që prej vitit 2013 janë: Bullgaria, Qipro, Republika Çeke, Franca, Gjermania, Hungaria, Italia, Polonia, Rumania, Sllovakia, Spanja dhe Mbretëria e Bashkuar, dhe shteti Serbia, jashtë BE-së.
Sipas Amnesty, vetëm në vitin 2014, shtetet e BE-së autorizuan 290 licenca për pajisje ushtarake në Egjipt, shumë që arrin në më shumë se 6 miliardë euro.
Artikujt e shitur përfshijnë: armë të vogla, të lehta dhe municion; automjete të blinduara; helikopterë ushtarakë; armë të rënda për përdorim në luftën kundër terrorizmit dhe operacionet ushtarake; dhe teknologji mbikqyrëse, që mund të përdoren nga autoritetet egjiptiane për represion të brendshëm.
Bullgaria është radhitur mes furnizuesve më të mëdhenj të Egjiptit me armë, së bashku me Republikën Çeke, Italinë dhe Francën.
Ajo ka lëshuar një total prej 59 licencash me vlerë 51.643.626 euro të pajisjeve ushtarake në Egjipt në vitin 2014m ku më shumë se 11 milionë euro janë për armë të vogla dhe municioneve.
Eksportet në Egjipt përfshirë 10.500 pushkë, 300 mitralozë të lehtë dhe 21 armë të rënda, thotë raporti.
Ministri bullgar i mbrojtjes Nikollaj Nençev njoftoi të mërkurën se vendi ka raportuar një rritje 50 për qind të eksporteve të armëve në vitin 2015, me produkte që shiten për më shumë se 640 milionë euro.
Ai hapi një ekspozitë të mbrojtjes në qytetin jugor bullgar Plovdiv, ku morën pjesë delegacione zyrtare shtetërore të më shumë se 20 vendeve, përfshirë Egjiptin.
“BE-ja duhet të imponojë menjëherë një embargo mbi shitjen e të gjitha llojeve të armëve dhe pajisjeve luftarake që po përdoren nga Egjipti për të kryer shkelje të rënda të drejtave të njeriut. BE-ja dhe anëtarët e saj duhet të ndalojnë shpërblimin e sjelljes së keqe nga policia dhe ushtria e Egjiptit përmes furnizimit me armë”, tha Brian Wood, Kryetari i Kontrollit të Armëve dhe të Drejtave të Njeriut pranë Amnesty International.