Shërbimi diplomatik i BE tha se po analizon me kujdes zbulimet e një investigimi të BIRN dhe OCCRP që tregoi se si armët e Europës Qendrore dhe Lindore gjendeshin në fushëbetejat e Sirisë.
Njësia e politikës së jashtme të Bashkimit Europian thotë se ka qenë duke monitoruar transportin e armëve për në Lindjen e Mesme dhe në duart e grupeve islamike në Siri, përfshirë ISIS.
Maja Kocijançiç, një zëdhënëse për shefen e politikës së jashtme të BE-së, Federica Mogherini, i tha BIRN se Shërbimi i Veprimit të Jashtëm ishte “shumë aktiv në këtë fushë”, duke shtuar: “po shohim raportin që ju publikuat”.
Shërbimi po mbledh të dhëna mbi armët e paligjshme të gjetura në Siri dhe Irak, shtoi Kocijançiç.
Një investigim i fundit nga Rrjeti Ballkanik i Gazetarisë Investigative, BIRN dhe Projekti i Gazetarisë Mbi Krimin e Organizuar dhe Korrupsionin, OCCRP zbuloi se që prej vitit 2012 Bosnja, Bullgaria, Kroacia, Republika Çeke, Sllovakia, Serbia dhe Rumania kanë pasur marrëveshje për të eksportuar armë dhe municione me vlerë të paktën 1.2 miliardë euro në katër vende që mbështesin opozitën e armatosur të Sirisë.
Marrëveshjet me vlerë totale 829 milionë euro, u bënë me Arabinë Saudite.
Vendet eksportuese morën licenca pavarësisht se shumë prej armëve devijoheshin pastaj për në Siri, duke përfunduar në duart e opozitës, si dhe në grupet islamike të akuzuara për masakra.
Vendet anëtare në BE dhe ato që synojnë anëtarësimin janë të detyruara të kryejnë tetë kontrolle të ndryshme përpara se të bien dakord për licencat e eksportit të armëve.
Kontrollet përfshijnë vlerësimin e rrezikut nëse armët e shitura do të devijohen ose përfundojnë në duart e grupeve terroriste.
Kocijançiç shtoi: “Jemi në dijeni të raportimeve mbi transfertat e armëve nga Europa në Lindjen e Mesme, që dyshojnë për devijim të armëve në grupe islamike si Da’esh, Ansar al-Sham ose Jabhat Fatah al-Sham, dhe po i analizojmë me kujdes këto çështje”.
Ajo nuk mund të konfirmonte nëse vendet ballkanase me perspektivë anëtarësimi do të kritikohen për eksportet e armëve në progres-raportet e përvitshme që do të publikohen në vjeshtë.
Megjithatë, ajo tha: “Lufta kundër krimit të organizuar, që përfshin drogën, armët dhe trafikimin e njerëzve, shihet me shumë kujdes”.
Ekspertët e tregtisë së armëve dhe ata të të drejtave të njeriut thanë se ndërrimi i destinacionit të këtyre armëve dhe përdorimi i tyre nga grupet e dyshuara për krime lufte duhet të ngrenë pyetje rreth tregtisë.
Investigimi i BIRN dhe OCCRP, publikuar edhe nga The Guardian, u shfaq në titujt e shumë mediave ndërkombëtare dhe tërhoqi reagime nga krerët e shteteve dhe zyrtarët e lartë.