Politikanët serbë iu bashkuan disa qindra mbështetësve të të drejtave të LGBT për një marshim në kryeqytetin serb të dielën për Paradën e Krenarisë, që kaloi pa asnjë incident, megjithëse shumë persona kritikuan organizimin e eventit.
Parada e tretë e LGBT në Beograd, e cila u zhvillua nën sloganin “Dashuria ndryshon botën”, u mbajt të dielën me disa qindra mbështetës të të drejtave të LGBT, bashkë me politikanë serbë, që morën pjesë në marshimin përmes qendrës së kryeqytetit serb.
Grupi u mbrojt nga rreth 5,000 oficerë policie që e kishin rrethuar qendrën e qytetit për të garantuar sigurinë e pjesëmarrësve.
Mbështetësit e të drejtave të homoseksualëve marshuan pas një kamioni të zbukuruar me tullumbace dhe me muzikë të lartë, duke valëvitur flamuj shumëngjyrësh dhe duke mbajtur banderola jo vetëm me sloganin zyrtar të këtij eventi, por gjithashtu ato në mbrojtje të refugjatëve, përfshirë “Solidaritet me refugjatët” dhe “Jo kufij, jo tela me gjemba”.
Aktorja serbe Mirjana Karanoviç, dhe “kumbara” e marshimit të LGBT këtë vit, hapi zyrtarisht eventin, duke përgëzuar ata që ishin mbledhur për marshimin dhe duke u thënë të pranishmëve se ajo beson se është e rëndësishme që të gjithë të gjejnë një rrugë për të kapërcyer frikën, duke iu referuar faktit që të drejtat e LGBT nuk janë normalizuar në shoqërinë serbe dhe që dhuna kundër personave të LGBT ndodh ende.
“Jeta është e çmuar dhe e drejta për të jetuar i lirë s’mund të shkelet,” tha Karanoviç.
Bashkë me një prani të madhe policore, autoblinda dhe një helikopter i policisë qarkullonin sipër paradës për të ndaluar dhunën e mundshme, por nuk u raportua asnjë incident.
Disa politikanë dhe diplomatë u vunë re në event, përfshirë Ana Brnabiç, Ministrja serbe për Administrim dhe Qeverinë Lokale, e cila është gjithashtu ministrja e parë homoseksuale në vend.
Kryebashkiaku i Beogradit Sinisa Mali iu bashkua gjithashtu paradës, bashkë me Bojan Pajtiç, lideri i Partisë Demokratike, DS, dhe Cedomir Jovanoviç, kryetari i Partisë Liberale Demokratike, LDP.
Kreu i delegacionit të BE-së në Serbi, Michael Davenport, dhe ambasadori gjerman në Beograd, Axel Dittman, ishin ndër anëtarët e komunitetit ndërkombëtar që morën pjesë në paradë.
Boban Stojanoviç, një nga organizatorët e eventit, tha se parada e LGBT-së nuk është vetëm për komunitetin LGBT, por edhe për të gjithë ata që diskriminohen dhe janë të padukshëm në shoqërinë serbe.
“Ky është një festim jo vetëm për komunitetin LGBT, por edhe për të gjithë punëtorët se druhen në dhimbjen e tyre për të mos humbur një copë bukë. Një festim i të gjithë romëve që heshtin. Një festim i të gjithë personave me aftësi të kufizuara që po vuajnë brenda katër mureve, sepse ata s’mund të përshkruajnë si është kur të gjithë të ngulin sytë dhe je objekt talljeje,” tha Stojanoviç.
Ai shtoi: “Ky është një festim për të gjitha gratë që dhunohen, krenaria e të gjithë njerëzve në ato vende pune që heshtin dhe vuajnë, sepse ndihen të pafuqishëm.”
Gjatë marshimit, protestuesit ndaluan për të mbajtur një minutë heshtje në monumentin e Patriotëve në rrugën Terazije, me synimin për të treguar mbështetje me komunitetin LGBT në Turqi, ku paradat LGBT janë ndaluar dhe si homazh për Hande Kader, një aktivist dhe person trans i cili u vra brutalisht në Stamboll në gusht.
Marshimi i së dielës pati pjesëmarrje nga shumë njerëz nga jashtë shtetit, të cilët dëshironin të tregonin mbështetje për komunitetin LGBT të Serbisë.
Një vajzë 21-vjeçare nga Kosova, që kërkoi të mbetej anonime, i tha BIRN se erdhi në Beograd për të mbështetur personat LGBT dhe tha se marrëdhëniet e dobëta mes dy vendeve nuk e penguan atë të marrë pjesë.
“Nuk më intereson situata politike. Është pak më keq në Prishtinë duke marrë parasysh të drejtat e personave gej në Prishtinë, ngaqë ende nuk mund të marshojmë, por mendoj se po përmirësohet çdo vit,” tha ajo.
Ndërsa mbyllja e eventit pa asnjë incident konsiderohet një arritje, Marko, një 33-vjeçar nga Serbia pretendoi se eventi mund të ishte organizuar më mirë.
Një ditë përpara paradës, partia serbe e krahut të djathtë Dveri organizoi një konferencë rajonale e pasuar nga një marshim protestues drejt ndërtesës qeveritare serbe.
Lideri i partisë, Bosko Obradoviç, tha të premten se propozimi i konferencës ishte të hidhej dritë mbi problemet e familjeve dhe vlerat e tyre në Serbi.
“Ne duam të mbrojmë vlerat e familjes dhe të mbështesim politikat familjare dhe ta vëmë familjen në fokus për shoqërinë,” tha Obradoviç.
Eventi i së dielës ishte Parada e tretë LGBT në Beograd, që u mbyll pa dhunë dhe shënoi fundin e Javës së Krenarisë, që zgjati nga 12 deri në 18 shtator. Në të shkuarën, marshimi ka pasur dhunë dhe u ndalua për disa vite.
Parada e parë në Beograd u mbajt në 2001, por eventi u ndërpre prej dhunës pasi një grup i madh i nacionalistëve të ekstremit të djathtë ndërhynë dhe sulmuan pjesëmarrësit.
Parada u ndalua në 2009, por ndodhi sërish vitin e ardhshëm. Megjithatë, pati sërish dhunë. 130 policë dhe 25 anëtarë u lënduan gjatë përleshjeve, ndërsa 250 persona u arrestuan.
Nga vitit 2011-2013, marshimet e LGBT-së ishin të ndaluara duke qenë se autoritetet thoshin se nuk mund t’i mbronin dot pjesëmarrësit.
Më në fund, në vitin 2014, marshimi u organizua përsëri dhe kaloi pa asnjë incident, njësoj siç ndodhi edhe vitin pasues. Policia kishte paralajmëruar se dhuna nuk do të tolerohej dhe në rrugë kishte prani të madhe policore, si edhe autoblinda dhe një helikopter për të parandaluar ndonjë sulm.
Boban Stojanoviç, një nga organizatorët i paradës së LGBT-së, tha për BIRN javën e kaluar se pavarësisht faktit se ky marshim ka arritur të shndërrohet në një event të përvitshëm, dhuna kundër personave të LGBT-së mbetet një problem i madh, ndërsa sulmet ndaj tyre rrallë regjistrohen si krime urrejtjeje.
Ai u shpreh se rreth dy të tretat e komunitetit LGBT në Serbi janë përballur me ndonjë lloj dhune për shkak të orientimit të tyre gjinore ose seksual në ndonjë pikë të jetës së tyre.