Një eksperte e marrëdhënieve BE-Turqi thotë se Ankaraja përballet me një zgjedhje të vështirë mes angazhimit me Brukselin apo kthimin nga Rusia dhe Kina.
Oznur Akcali Yilmaz nga Universiteti Teknik i Lindjes së Mesme në Ankara i tha BIRN se votimi në Parlamentin Europian për të ngrirë marrëdhëniet me Turqinë duhet të lexohet si një përpjekje finale nga BE-ja për të mbajtur Turqinë brenda kampit europian.
“BE-ja ka kritikuar Turqinë për një kohë të gjatë pasi i sheh veprimet e qeverisë kundër të dyshuarve si organizatorë të pucit dhe opozitën si “antidemokratike”. Megjithatë, e vetmja përgjigje e BE-së për këto veprime ishin deklaratat që BE-ja është shumë e shqetësuar. Kjo qartazi nuk është e mjaftueshme,” shtoi ajo.
Yilmaz gjithashtu shpjegoi se ndërsa vendimi i deputetëve europianë nuk është i detyrueshëm, ka potencial të madh të dëmtojë dhe madje të shkatërrojë marrëdhëniet Turqi-BE.
“Tani duhet të diskutojmë çfarë do të bëjë Turqia. Në skenarin e parë, do ta marrë këtë paralajmërim seriozisht dhe do të kthehet në tryezën e negociatave. Në skenarin e dytë, do të largohet nga BE-ja dhe vlerat europiane,” shtoi ajo.
“Ky skenar i dytë do të dëmtojë BE-në, Turqinë, bashkëpunimi mbi refugjatët dhe fuqinë normative të BE-së; Turqia tashmë po fillon të luajë me ‘aksin e Euroazisë’ [Rusinë dhe Kinën] në politikën e saj të jashtme,” paralajmëroi ajo.
Parlamentarët europianë më 24 nëntor bënë thirrje për një ndalim të përkohshëm të bisedimeve të anëtarësisë në BE, duke cituar reagimin “e papërshtatshëm” të Ankarasë ndaj grushtit të dështuar të shtetit më 15 korrik.
Votimi nuk është detyrues, por është një vendim këshillues për Këshillin e Europës ku ministrat e jashtëm të BE-së drejtojnë.
Tensioni mes BE-së dhe Turqisë është rritur pas kundërveprimit masiv nga qeveria kundër të dyshuarve si komplotistë të grushtit të shtetit dhe kundër opozitës.
Pas grushtit të dështuar të shtetit në korrik, qeveria turke deklaroi gjendjen e emergjencës.
Që atëherë ka arrestuar më shumë se 40,000 persona që punojnë në sektorë të ndryshëm nga ushtria te media. Ka shkarkuar më shumë se 100,000 nëpunës publikë.
Omer Celik, ministri turk i punëve të jashtme tha pas votimit të të enjtes se Ankaraja nuk do ta merrte parasysh vendimin e eurodeputetëve.
“Ky vendim nuk është serioz për ne ngaqë është një mungesë serioze e vizionit,” përfundoi Celik.