Projektet e bashkëpunimit ekonomik do të jenë në krye të axhendës së Samitit të Triestes ku janë mbledhur liderë nga BE-ja dhe vendet e Ballkanit Perëndimor, por do të diskutohet gjithashtu zgjerimi i mundshëm i BE-së në rajon.
Samiti i së mërkurës në qytetin italian të Triestes pritet të përqendrohet në programet financiare, një bashkim doganor dhe treg të përbashkët, por edhe në të ashtuquajturin ‘Plani Marshall për Ballkanin’ – një skemë gjermane për të përdorur fondet e BE-së për të financuar projektet e infrastrukturës në shkallë të gjerë në rajon.
Kryeministrat e Shqipërisë, Bosnje-Hercegovinës, Kosovës, Maqedonisë, Malit të Zi dhe Serbisë do të takohen në Trieste për të nënshkruar një dokument për krijimin e zonës ekonomike të Ballkanit Perëndimor, duke hequr barrierat tregtare jo-tarifore dhe për harmonizimin e ligjeve në mënyrë që të tërhiqen më shumë investime.
Iniciativa e BE-së synon të krijojë një treg të vetëm për 20 milionë shtetas me mbështetjen e Bankës Europiane për Rindërtim dhe Zhvillim, e cila deri më tani ka investuar 10 miliardë euro në rajon.
Zv.presidenti i BERZH, Pierre Heilbronn tha të enjten se heqja e barrierave tregtare jo-tarifore do të ishte hapi i parë i një iniciative, në të cilën BERZH dhe partnerët e saj shpresojnë të ri-angazhojnë shtetet e Ballkanit “të shqetësuar nga entuziazmi i zhdukur i BE-së për zgjerim dhe të ekspozuar ndaj ndikimin në rritje të Rusisë”, raportoi Reuters.
“Ky rajon është shumë i rëndësishëm për Europën”, tha Heilbronn.
Takimi i Triestes është pjesë e Procesit të Berlinit, një proces pesëvjeçar që filloi në gusht 2014 dhe ka mbajtur takime vjetore për të nënvizuar angazhimin e BE-së për zgjerimin në rajonin e Ballkanit Perëndimor. Takimi i vitit të fundit u organizua nga Franca.
Vendet e Ballkanit ende të paanëtarësuara në BE janë në foksu të kësaj iniciative. Këtu futen Shqipëria, Bosnje-Hercegovina, Kosova, Maqedonia, Mali i Zi dhe Serbia.
Takimi i nivelit të lartë në Itali do të ketë pjesëmarrje nga Angela Merkel, kancelarja e Gjermanisë, Emmanuel Macron, presidenti i Francës, si dhe Shefja e BE-së për Çështjet e Jashtme, Federica Mogherini dhe Komisioneri i Zgjerimit Johannes Hahn.
“Strategjia jonë ka si qëllim final që këto gjashtë vende të jenë anëtare të BE-së”, tha Hahn përpara takimit të Triestes.
Në samit do të mbahet edhe një diskutim rreth një rrjeti digjital të integruar, i cili do t’u lejojë vendeve anëtare të ulin tarifat për shërbimet roming brenda zonës së përbashkët ekonomike, si dhe të nxisë infrastrukturën dhe bashkëpunimin rajonal dhe atë të rinisë.
Krerët e Ballkanit gjithashtu do të diskutojnë një propozim të presidentit serb Aleksandër Vuçiç për të krijuar një bashkim doganor të Ballkanit.
Propozimi përfshin heqjen dorë nga vendet anëtare për tarifat dhe detyrimet e brendshme, heqjen e të gjitha kufizimeve në lëvizjen e mallrave dhe miratimin e tarifave të përbashkëta doganore.
Megjithatë, Kosova dhe Mali i Zi kanë shprehur dyshime për bashkimin doganor.
Para samitit, një Forum i Shoqërisë Civile u organizua të martën ku u mblodhën politikanë dhe përfaqësues të shoqërisë civile për të diskutuar për sfidat socio-ekonomike dhe politike me të cilat përballet rajoni.
Komisioni Europian, së bashku me qeverinë italiane do të organizojnë gjithashtu një forum të të rinjve të BE-së për Ballkanin Perëndimor bashkangjitur samitit të Triestes për të “eksploruar fusha të tjera bashkëpunimi”.