Njerëz në Kosovë kanë protestuar kundër dënimeve të rënda që u dhanë për personat e përfshirë në shkëmbimin dy ditor të zjarrit në Kumanovë, Maqedoni, në vitin 2015, ndërsa kryeministri Haradinaj tha se ai i kishte bërë thirrje ambasadorit të Kosovës për konsultime.
Dhjetëra protestues u mblodhën të enjten në Pejë, Kosovë, për të kundërshtuar dënimet e rënda me burg që u dhanë për 37 shqiptarët e akuzuar për pjesëmarrje në një shkëmbimin e përgjakshëm dy ditor të zjarrit me policinë në Kumanovë, Maqedoni, në 2 maj 2015.
Kryeministri i Kosovës, Ramush Haradinaj, tha se ai kishte kujtuar ambasadorit të Maqedonisë të këshillohej me të.
Pjesëmarrësit në tubimin në Pejë dogjën flamurin maqedonas në shenjë zemërimi.
“Ne jemi shumë të shqetësuar me këtë padrejtësi që u bë përsëri ndaj shqiptarëve,” tha Melisa Zekaj, vajza e Valdet Zekaj, të cilin gjykata në Shkup e dënoi me burgim të përjetshëm.
Shumë nga 37 të pandehurit janë me origjinë nga Kosova dhe janë ish-anëtarë të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, UÇK.
Zekaj tha se ajo ishte e zhgënjyer sidomos nga qeveria e Kosovës, e udhëhequr nga Haradinaj, që nuk i mbrojti qytetarët e saj.
Para deklaratës së kryeministrit, ajo tha: “Qytetarët i votuan ata me shpresë se do të bënin diçka për luftëtarët, për të gjithë ata që luftuan për këtë vend dhe idealet e tij, por kryeministri nuk ka bërë as edhe një deklaratë për çështjen e Kumanovës.”
Gjykata Penale e Shkupit të enjten dënoi me burgim të përjetshëm 37 të pandehur etnikë shqiptarë të akuzuar për përfshirje në shkëmbimin e zjarrit me policinë në Kumanovë në vitin 2015. Shumica e të pandehurve të tjerë morën dënime të gjata me burg.
Të pandehurit u gjetën fajtorë për terrorizëm, ose për pjesëmarrje ose ndihmë në shkëmbimin dy ditor të zjarrit ku mbetën të vdekur 18 persona, përfshirë tetë policë.
Përveç protestës në Pejë, në Gjilan një grup tifozësh futbolli protestoi gjithashtu kundër dënimeve.
Partia më e madhe opozitare e Kosovës, Vetëvendosja, e cilësoi vendimin e Gjykatës së Shkupit si “të movituar politikisht dhe çnjerëzor” dhe tha se ajo kishte shkelur konventat e të drejtave të njeriut.
“E kaluara në Maqedoni ka treguar se shumë raste dhe padi kundër shqiptarëve kanë rezultuar në procese të montuara nga autoritetet shtetërore, duke diskredituar autoritetet hetuese dhe sistemin gjyqësor. Deri tani, qeveria e re e Maqedonisë nuk ka marrë përsipër përgjegjësitë e saj për të marrë masa kundër atyre që ngritën çështje të tilla,” thuhej në deklaratën e Vetëvendosjes.
Vetëvendosja tha se vetëm një hetim profesional ndërkombëtar i të gjithë ngjarjes do të vendoste drejtësi për të gjithë personat e përfshirë në të.
“Ne ftojmë qeveritë e Kosovës dhe Shqipërisë që të angazhohen politikisht dhe diplomatikisht në krijimin e një gjyqi të drejtë dhe në respektimin e të drejtave të njeriut në rastin e Kumanovës,” tha partia.
Disa nga të pandehurit e kanë pranuar pjesëmarrjen në përleshjet e armatosura me policinë maqedonase, por u shprehën se ata ishin viktima të një strukture të motivuar politikisht, të sajuar nga qeveria e mëparshme në Maqedoni, e udhëhequr nga partia VMRO DPMNE.
Një qeveri e re e udhëhequr nga Social Demokratët në Maqedoni, nën drejtimin e Zoran Zaev, u krijua në maj. Para dhënies së vendimit, Zaev tha se partia e tij po kërkonte një mënyrë që disa çështje problematike nga e kaluara të shqyrtoheshin si duhet.
Zaev tha se ai personalisht do të dëshironte të rishikonte një rigjykim të çështjes së shkëmbimit të zjarrit në Kumanovë me ndihmë ndërkombëtare për të garantuar paanshmëri më të madhe. Një grup special ekspertësh ligjorë po shqyrtojnë tashmë një ligj që do të lejonte rigjykime të tilla.
Ndërkohë, kryeministri i Kosovës, Ramush Haradinaj, këmbënguli se qeveria e Kosovës e kishte ndjekur me kujdes rastin.
“Ne e kemi ndjekur me kujdes dhe vëmendje procesin pas ngjarjeve tragjike në Kumanovë në maj 2015 dhe dënimet e dhëna nga Gjykata në Shkup. Duhet të vendoset drejtësi, duke filluar me hedhjen dritë të atyre që ndodhën, me të gjitha dimensionet e saj. Një hetim ndërkombëtar do të ndihmonte në zbulimin e plotë të së vërtetës, për të cilën përpiqemi të gjithë,” tha ai.
Ai shtoi: “Ministri i jashtëm Behgjet Pacolli i ka bërë thirrje ambasadorit në Shkup, Ylber Hysa, për konsultime të brendshme dhe ka i bërë thirrje për sqarim ambasadorit të Republikës së Maqedonisë në Kosovë për të njëjtën çështje.”