Parlamenti Europian ka miratuar një rezolutë ku i kërkon Komisionit Europian të ndërpresë mbështetjen buxhetore për Moldavinë për shkelje të standardeve demokratike.
Parlamenti Europian ka votuar për të ndërprerë ndihmën financiare për Moldavinë për shkelje të standardeve demokratike duke anuluar zgjedhjet në kryeqytetin moldav.
Grupimi i qendrës së djathtë në parlament, Partia Popullore Europiane, PPE, paraqiti rezolutën të enjten.
Ajo u miratua me shumicë dërrmuese prej 343 votash pro, 35 kundër dhe me 160 abstenime. Social-demokratët europianë ranë dakord që pavlefshmëria e zgjedhjeve për kryetar bashkie nga Gjykata e Lartë e Moldavisë më 25 qershor ishte e gabuar.
Por ata vunë në pikëpyetje nëse Europa duhet të ndërpresë pagesën e parë të ndihmës makro-financiare me vlerë 100 milionë euro për Moldavinë, e projektuar për të ndihmuar reformat.
Rezoluta i bëri thirrje Komisionit të pezullojë mbështetjen buxhetore për Moldavinë, duke përdorur precedentin e korrikut 2015, kur u krye një tjetër pezullim pas të ashtuquajturës “vjedhje të madhe” prej rreth një miliardë dollarësh nga sistemi bankar moldav gjatë viteve 2012-2014.
Rezoluta i kërkoi Komisionit të përfshijë një listë kushtesh që Moldavia duhet të përmbushë, përfshirë njohjen e rezultatit të zgjedhjeve në Kishinau dhe kryerjen e hetimeve për mashtrim me rezultate krejtësisht transparente.
“Vendimi i Gjykatës së Lartë i 25 qershorit i privon qytetarët e Kishinaut për të pasur një kryebashkiak të zgjedhur në mënyrë demokratike,” tha në Parlamentin Europian Përfaqësuesja e Lartë e BE-së për Punët e Jashtme dhe Sigurinë, Federica Mogherini.
Ajo vuri në dukje se komisioni zgjedhor i Moldavisë kishte vendosur gjithashtu të mos organizonte zgjedhje të reja, duke konfirmuar se Kishinau do të vazhdojë të qeveriset nga një administratë jo e zgjedhur.
“Këto vendime dëmtojnë besimin e qytetarëve të Moldavisë te institucionet shtetërore,” tha Mogherini, duke shtuar se autoritetet moldave duhet të gjejnë një rrugëdalje nga kjo zgjidhje e papranueshme.
Ajo gjithashtu u kërkoi atyre të garantojnë pavarësinë e gjykatave në përputhje me zotimet ndërkombëtare të vendit.
Kur më 27 qershor 2017, në Bruksel midis Moldavisë dhe BE-së u nënshkrua një Marrëveshje Asociimi, të drejtat e njeriut, standardet demokratike, liria fjalës dhe drejtësia e pavarur ishin disa nga çështjet kryesore të dakorduara nga të dyja palët.
Këto vlera u përmendën më tej në fjalimin e Mogherinit, duke deklaruar se BE-ja do të qëndrojë pranë qytetarëve moldavë derisa kriza të zgjidhet.
Kjo rezolutë tani kalon te Komisioni Europian, i cili duhet të marrë një vendim përfundimtar për pezullimin e mbështetjes buxhetore.
Mogherini përmendi vetëm pezullimin e pagesës së parë prej 100 milion eurosh në ndihmë makro-financiare, derisa Kishinau të zgjidhë të gjitha parakushtet e kredisë, duke mos thënë asgjë për një pezullim të plotë të mbështetjes buxhetore.
Megjithatë, Partia Demokratike në pushtet në Moldavi e kritikoi rezolutën duke e quajtur atë një vendim politik që do të shkaktonte vetëm një “erozion të thellë të besimit të moldavëve te Bashkimin Europian, pasi kishin arritur një rritje rekord gjatë qeverisë aktuale”.
Paralajmërimi nga Brukseli vjen pasi partia pro-europiane në pushtet dhe Partia Socialiste pro-ruse kanë votuar së bashku për të ndryshuar sistemin zgjedhor në një të përzier, kundër rekomandimeve të Komisionit të Venecias dhe Komisionit Europian.
Liderët e partive opozitare pro-europiane në Moldavi ishin të pranishme në Parlamentin Europian për votimin dhe e mirëpritën atë.
“Arsyeja për këtë rezolutë është vendimi abuziv i autoriteteve moldave për të zhvlerësuar rezultatet e zgjedhjeve në Kishinau. Ky vendim ishte në kundërshtim me parimet demokratike,” tha Maia Sandu, liderja e partisë më të njohur pro-europiane të opozitës, Partia për Veprim dhe Solidaritet.
Zyrtari i shtypit i Parlamentit Europian, Gediminas Vilkas, tha për BIRN se rezoluta ishte thjesht një deklaratë politike që Komisioni më pas do ta merrte në konsideratë.
Ai theksoi se Mogherini foli vetëm për pezullimin e 100 milionë eurove në ndihmë makro-financiare – deri në 40 milionë euro nga të cilat do të vinin grante dhe deri në 60 milionë në kredi.
Gjykata e Lartë e Moldavisë më 25 qershor la në fuqi një vendim të mëparshëm që shfuqizoi zgjedhjet për kryebashkiak në Kishinau, duke shkaktuar protesta të mëdha të dielën e kaluar në rrugët e qytetit.