Samiti i Berlinit i mbështetur nga BE-ja për Ballkanin Perëndimor nuk ka arritur të rifillojë negociatat për normalizimin e marrëdhënieve midis Kosovës dhe Serbisë dhe një përpjekje tjetër për t’i dhënë fund këtij bllokimi duhet të presë deri në korrik.
Samiti i Berlinit përfundoi pa një progres të shpresuar në rifillimin e bisedimeve të ndërmjetësuara nga BE-ja midis Kosovës dhe Serbisë, duke e bërë të pamundur që një marrëveshje reciproke detyruese për të normalizuar marrëdhëniet të arrihet këtë vit.
Edhe pse Gjermania dhe Franca thanë se do të përfshihen në përpjekjet pranë Komisionit Europian në përpjekjet e tij për ta nxitur Serbinë dhe Kosovën të vazhdojnë negociatat e tyre, takimi i ardhshëm mbi këtë çështje do të mbahet vetëm në fillim të korrikut.
Beogradi dhe Prishtina kanë ngecur në një mosmarrëveshje të vazhdueshme për shkak të vendimit të Kosovës nëntorin e kaluar për të imponuar një taksë 100 për qind ndaj mallrave serbe në shenjë hakmarrje për lobimin serb kundër anëtarësimit të Kosovës në Interpol.
Presidenti serb Aleksandër Vuçiç tha pas takimit se heqja e tarifave ishte kërkesa e vetme e Serbisë, ndërsa zyrtarët e Kosovës këmbëngulën që Beogradi të sigurojë njohjen e plotë të pavarësisë së ish-krahinës.
“Në thelb do të kemi një takim të ri në Paris më 1 ose 2 korrik, kur do të përpiqemi të gjejmë një zgjidhje për vazhdimin e dialogut,” tha Vuçiç për mediat serbe.
Presidenti i Kosovës Hashim Thaçi, i cili më parë ka bërë thirrje për revokimin e tarifave, të cilat kanë tërhequr kritika nga SHBA-ja dhe BE-ja, miratoi plotësisht vendosjen e penaliteteve financiare pas takimit të së hënës në Berlin.
“Nëse Serbia vazhdon me veprimet e saj agresive, ne do të marrim masa shtesë dhe do të përgjigjemi reciprokisht,” tha Thaçi pas bisedës me shefen e politikës së jashtme të BE-së, Federica Mogherini.
Ai kërkoi gjithashtu që Shtetet e Bashkuara të përfshihen në dialogun e ndërmjetësuar nga BE-ja, duke thënë se një marrëveshje përfundimtare me Serbinë është larg.
“Nuk ka negociata, dialog apo marrëveshje pa pjesëmarrjen e SHBA-së. BE-ja është shumë e dobët dhe jo e bashkuar për të lëvizur gjërat përpara në Ballkanin Perëndimor,” insistoi ai.
Bojan Klaçar nga Qendra Serbe për Zgjedhje të Lira dhe Demokraci, CeSid, thotë se takimi në Berlin nuk arriti të përmbushte pritshmëritë, por se vendimi i Francës dhe Gjermanisë për t’iu bashkuar bisedimeve është një ndryshim i madh në formatin e negociatave.
“Gjermania njihet si më pak e prirur nga vendet europiane për ndryshimin e statusit të Kosovës, ndërsa Franca ishte më e qartë kur tha se integrimi në BE nuk ka gjasa të ndodhë së shpejti,” tha Klacar për BIRN.
Ai u shpreh se Gjermania është në pozitë për të ndërmarrë një qëndrim “ndëshko dhe shpërble” ndaj Beogradit për shkak të investimit të Volksëagen në Serbi.
“E gjithë kjo do të thotë më shumë presion ndaj Vuçiçit, jo vetëm për shkak të Kosovës, por edhe për çështje të tjera, siç është gjendja e demokracisë në Serbi,” tha Klacar.
Ai shtoi se pavarësisht se ky vit më parë u lajmërua si një vit kyç për arritjen e një marrëveshjeje reciproke të detyrueshme për normalizimin e marrëdhënieve midis Serbisë dhe Kosovës, kjo ka rezultuar joreale.
Ndërsa marrëdhëniet Kosovë-Serbi dominuan në samit, u diskutuan edhe çështje të tjera rajonale, duke përfshirë aspiratat e Maqedonisë së Veriut për t’u anëtarësuar në BE.
Shkupi shpresonte të merrte një sinjal më të qartë nga Franca, e cila ka qenë më skeptike rreth zgjerimit të afërt të BE-së në Ballkan, lidhur me një vendim të shumëpritur në qershor që Maqedonia e Veriut të marrë një datë për hapjen e bisedimeve të saj të pranimit në BE.
Asnjë sinjal i tillë nuk erdhi, edhe pse kancelarja gjermane Angela Merkel dhe presidenti francez Emmanuel Macron, të cilët organizuan samitin e Berlinit, kishin thënë se samiti nuk ishte i fokusuar në zgjerimin e BE-së.
Merkel dhe Macron vlerësuan Maqedoninë e Veriut për arritjen e marrëveshjes së emrit me Greqinë vitin e kaluar, gjë që rezultoi në heqjen e pengesave nga ana e Athinës për progresin e Shkupit drejt anëtarësimit në BE dhe NATO.
Merkel tha se Shkupi kishte ndërmarrë “hapa të guximshëm” duke ndryshuar emrin e vendit për të zgjidhur mosmarrëveshjen e gjatë.
Përgëzimi i tyre u mirëprit nga kryeministri i Maqedonisë së Veriut Zoran Zaev.
“Falënderoj miqtë tanë nga Gjermania dhe Franca për njohjen dhe theksimin e hapave që ne ndërmorëm si një kontribut të jashtëzakonshëm për stabilitetin ballkanik dhe europian,” shkroi Zaev në Tëitter pas takimit të hënën.
Procesi i Berlinit, një nismë e mbështetur nga BE-ja për të rritur bashkëpunimin rajonal midis vendeve të Ballkanit Perëndimor dhe për të ndihmuar përpjekjet e tyre për integrimin europian, u nis në një samit në kryeqytetin gjerman në vitin 2014 dhe ka pasur samite të mëdha që përfshijnë liderë të BE-së dhe Ballkanit çdo vit që atëherë.