Masat shtrënguese të distancimit social të ndërmarra në kuadër të parandalimit të përhapjes së COVID-19 kanë futur në karantinë jetën artistike në Shqipëri, por disa muzikantë dhe DJ po vazhdojnë të interpretojnë nga shtëpia për fansat e tyre në rrjetet sociale.
Pasditeve duke filluar nga ora 17:00, Oni Ndreko e transferon mikserin dhe librarinë e tij muzikore në ballkonin e apartamentit ku banon në Tiranë dhe transmeton live në Facebook, duke u munduar të ngrejë gjendjen shpirtërore të banorëve të kryeqytetit të ndrydhur nga vetëizolimi.
“Jam çdo ditë me performancë live nga ballkoni i shtëpisë nëpërmjet rrjeteve sociale, pikërisht për t’iu ngritur humorin banorëve e për t’iu dhënë sadopak disa çaste optimizmi”, shprehet DJ. Oni, duke thënë se kjo është e vetmja mundësi për të shpërndarë pak muzikë e argëtim në kushtet e karantinës.
Mbyllja e bareve, klubeve dhe restoranteve si dhe ndalimi i mbledhjeve publike dhe koncerteve si pjesë e masave drastike të distancimit social të ndërmarra nga qeveria për parandalimin e përhapjes së COVID-19 i ka vënë drynin jetës artistike në Tiranë, duke vënë në vështirësi artistët të cilët janë më shumicën e rasteve profesionistë të lirë dhe i sigurojnë të ardhurat në sajë të performacave të tyre artiske dhe mbështetjes që i jep publiku.
“Artistët janë një hallkë dhe më e prekur pasi profesioni ynë ka të bëjë drejtpërdrejtë me pjesën e gjithëpërfshirjes, që do të thotë në radhë të parë pjesëmarrja e shumë njerëzve në shfaqe apo koncerte”, shprehet këngëtarja soprano Ulpiana Aliaj mbi ndikimin që ky izolim ka pasur mbi të dhe kolegët e saj.
“Duke menduar që në botë pjesa më e madhe e artistëve janë profesionistë të pavarur (freelance), anulimi i të gjitha eventeve ka ndikuar drejtpërdrejtë tek ne,” shpjegoi ajo.
Megjithë vështirësitë që përballet bota e artit dhe muzikës për shkak të distancimit social, shumë artistë nuk e kanë ndaluar punën e tyre, duke vendosur që “shfaqja duhet të vazhdojë” dhe ato duhet të jenë sa më afër publikut dhe mbështetësve të tyre gjatë periudhës së vetëizolomit.
Muzikë nga karantina
Që nga shpërthimi i epidemisë së virusit SARS-CoV-2 në Shqipëri me 8 mars e deri të hënën me 4 prill, 377 persona janë infektuar me sëmundjen COVID-19, ndërkohë që 116 pacientë janë shëruar dhe 22 të tjerë kanë humbur jetën. Prej datës 13 mars vendi ndodhet në një regjim masash shtrënguese për të parandaluar përhapjen e virusit, një betejë që kryeministri Edi Rama e ka krahasuar me ‘luftën” ndaj një armiku të padukshëm.
Nga personat e infektuar nga koronavirusi, 33 janë mjekë dhe infermierë, të cilët janë në vijën e parë të frontit. Në mbështetje të betejës së tyre të vështirë kundër epidemisë, 50 artistë shqiptarë nga e gjithë bota – të organizuar nga dirigjentja Suzana Turku, u mblodhën në mënyrë virtuale për të kënduar së bashku këngën “ Shqipëri o vendi im.”
“Vetëizolimi nuk më ka penguar të vazhdoj të ushtrohem, përkundrazi,” tha Aliaj, e cila është prej artistëve që realizuan videon në mbështetje të mjekëve dhe infermierëve. “Drejtpërdrejtë si këngëtare lirike ajo çfarë kam bërë me shumë dëshirë ka qenë përfshirja në video të përbashkëta me kolegët,” shtoi ajo, duke treguar se kjo video ka pasur si qëllim përcjelljen e mesazhit të solidaritetit maksimal, sidomos për ata të cilët janë në vijën e parë të rrezikut – mjekët.
Ngjashëm shprehet edhe Oni Ndreko, i cili nuk ka ndaluar performancat e tij si DJ, pavarësisht vështirësive që krijohen nga një situatë e tillë.
“E gjithë kjo situatë nuk do të thotë që duhet të dorëzohemi dhe të biem në pesimizëm , përkundrazi, duhet të bëhemi edhe më të fortë duke e quajtur këtë një sfidë për vetveten”, tha Ndreko, i cili sigurisht pranon se është shumë e vështirë të bësh një jetë normale – si personale ashtu dhe artistike, në kushtet e karantinës.
“Më mungojnë ditët ‘normale’, me takime mes miqsh dhe kolegësh. Ndjej mungesën e adrenalinës e të performuarit live”, thotë ai.
Gjithsesi, dixheji nga Tirana shton se këto ditë të izolimit e kanë ndihmuar të fokusohet pak më shumë tek audienca dhe dashamirësit e miksimeve të tij, duke bërë shumë sondazhe online për preferencat muzikore e për ‘playlistat’ e preferuara.
“Kjo më ndihmon që të përmirësohem edhe në performancat e mia të ardhshme,” shprehet Ndreko, i cili nënvizon se duke parë që reagimi i audiencës dhe ndjekësve është shumë pozitiv, kjo e ka bërë që të mbajë gjallë pasionin për muzikën dhe për të performuar me dëshirë edhe gjatë këtyre ditëve.
Për Ulpianën, e cila është gjithashtu pedagoge në Universitetin e Arteve, izolimi përbën një sfidë të dyfishtë.
“Sfidat e të ushtruarit të dyja profesionet nga shtëpia sigurisht janë të vështira, por edhe interesante,” thekson ajo. “Fatmirësisht nëpërmjet vënies në praktikë të programeve bashkëkohore teknologjike po zhvillojmë me përpikmëri oraret mësimore edhe në Katedrën e Kantos,” shtoi Aliaj.
Të ardhurat zero
Një tjetër sfidë me të cilët po përballen shumë artistë gjatë periudhës së vetëizolimit është dhe mungesa e të ardhura si rrjedhojë e bllokimit të aktiviteteve publike.
“Një sfidë tjetër e vështirë është dhe ajo ekonomike pasi të ardhurat në këto ditë izolimi janë zero nga anulimi i eventeve, gjë që e bën edhe më të vështirë situatën”, shprehet Oni Ndreko.
Artistët dhe performuesit faktikisht nuk e kanë luksin dhe mundësinë e të punuarit nga shtëpia, për vetë natyrën e profesionit të tyre. Aliaj shprehet se fillimi i karantinës dhe mbyllja e kufijve i ka ndërprerë disa shfaqje të planifikuara në Austri.
“Nisja e karantinës më gjeti në ritëm të plotë pune duke qenë e angazhuar me shfaqe në Salzburg të Austrisë, shfaqe të cilat për hir të situatës u ndërprenë dhe po ashtu edhe të ardhurat”, shprehet këngëtarja lirike duke theksuar se fshirja nga kalendari e shumë produksioneve për disa muaj krijon një situatë të rënduar ekonomike për shumë artistë.
Ulpiana tregon se anulimi i shfaqjeve të Operas apo i çdo ngjarje artistike tjetër ndikon në ekonominë e dhjetëra individëve, pasi përveç këngëtarit është një punë e tërë e kryer nga orkestra, dirigjenti, dhe stafi i produksionit – që sigurisht nuk shihen në skenë nga publiku por “kryejnë edhe punën më të madhe”. Këta profesionistë nuk e kanë të mundur të punojnë online.
Ulpiana shprehet se periudha e vetëizolimit nuk ishte aspak e thjeshtë, por ajo nënvizon se me pak shpresë e optimizëm gjithsecili nga ne mund të shfrytëzojë hapësirat e tij dhe në të njëjtën kohë ndoshta t’i dedikohet dhe më shumë pasioneve të zbehura për hir të ritmit të jetës së përditshme.
“Sigurisht shumë nga ndjekësit e mi janë kureshtar se si do të zhvillohet në vijim karriera apo aktiviteti im,” tha ajo.
“Por për mua është interesant dhe fakti se si në këtë periudhë reciprokisht kemi mundur t’i dedikojmë më tepër kohë njëri-tjetrit, e pse jo dhe fansave”, shtoi Ulpiana, duke theksuar se një bisedë më tepër apo thjesht edhe një ndarje eksperience më shumë, i jep kënaqësi në këto ditë të vështira për të gjithë.