Sulmet e ish-presidentit Donald Trump ndaj tregtisë së lirë dhe imigracionit janë bërë pjesë e strukturës politike të SHBA-së. Siç kanë treguar njëqind ditët e para të Joe Biden në detyrë, ajo që presidentët amerikanë nuk mund të kontrollojnë është konteksti në të cilin ata veprojnë.
Joe Biden ka qenë president i Shteteve të Bashkuara për njëqind ditë, më pak se 7% të kohës që u zgjodh për të shërbyer. Megjithatë, nuk është shumë shpejt për të nxjerrë disa konkluzione paraprake rreth natyrës së presidencës së tij.
Arritja kryesore e Biden deri më sot është zgjerimi i furnizimit me vaksina për COVID-19 dhe përshpejtimi i imunizimit në vend. Që kur Biden mori detyrën, në SHBA janë siguruar rreth 220 milionë doza. Ka furnizime mëse të mjaftueshme për të siguruar që çdo i rritur të mund të vaksinohet. Numri i vdekjeve ditore nga sëmundja ka rënë nga mbi 4,000 në ditë në shumë më pak se 1,000. Ekonomia është gati të ringrihet, madje disa shqetësohen se ajo mund të mbinxehet.
Po në këto 100 ditë, temat themelore të presidencës Biden, të artikuluara në fjalimin e tij më 28 prill në Kongres, kanë vënë një theks te trajtimi i sfidave të brendshme, një rol jashtëzakonisht të zgjeruar për qeverinë federale në stimulimin e ekonomisë dhe shërbime dhe mbështetje financiare për qytetarët, si dhe një angazhim për t’u përballur me racizmin, modernizimin e infrastrukturës, rritjen e konkurrencës së vendit dhe luftimin e ndryshimeve klimatike. Ekziston gjithashtu një gatishmëri për të rritur taksat mbi korporatat dhe të pasurit për të paguar kostot e disa prej këtyre nismave. Mbetet për t’u parë se sa do të realizohet kjo axhendë. Tani për tani, krahasimet midis Biden dhe Franklin Delano Roosevelt ose Lyndon B. Johnson janë të kuptueshme, por disi të parakohshme.
Pjesa më e madhe e asaj që Biden ka bërë ose dëshiron të bëjë tregon një largim nga ajo që bëri paraardhësi i tij, Donald Trump, dhe që është e njohur për shumë amerikanë. Për imigracionin, megjithatë, qasja e Biden po dëshmon të kundërtën. Mesazhet e tij janë parë nga disa si pjesërisht përgjegjëse për shtimin e njerëzve që përpiqen të hyjnë në SHBA përmes kufirit të saj jugor. Ndërkohë, tavanet për pranimet e refugjatëve janë shumë të larta për shumë republikanë dhe jo aq të larta për shumë demokratë.
Megjithatë, krahasimet me Trump janë më interesante në fushën e politikës së jashtme. Në pamje të parë, Biden nuk mund të ishte më ndryshe. Ai përqafon multilateralizmin dhe e ka kthyer përsëri SHBA-në në Organizatën Botërore të Shëndetësisë dhe marrëveshjen e Parisit për klimën. Dhe administrata e tij po punon për marrëveshjen bërthamore të vitit 2015 me Iranin prej nga Trump doli në mënyrë të njëanshme.
Biden gjithashtu i ka rivendosur aleatët dhe aleancat tradicionale në një pozicion thelbësor në politikën e jashtme të SHBA-së. Ai tashmë ka pritur kryeministrin japonez Yoshihide Suga në Uashington dhe do të bëjë udhëtimin e tij të parë jashtë shtetit në Evropë në qershor për samitin e G7. Asnjë trupë amerikane nuk do të tërhiqet nga Gjermania, diçka që Trump kishte njoftuar se do ta bënte. Dhe administrata Biden i ka bërë të drejtat e njeriut një pjesë kryesore të politikës së saj të jashtme, duke kritikuar rregullisht Rusinë dhe Kinën, duke sanksionuar Mianmarin dhe duke botuar një raport që mban Princin e Kurorës të Arabisë Saudite Mohammed bin Salman përgjegjës për vrasjen e gazetarit saudit Jamal Khashoggi.
Por ka më shumë vazhdimësi të politikës së jashtme midis Biden dhe Trump se sa duket. Merrni si shembull Afganistanin, ku ndryshimi midis tyre arrin në pak më shumë se katër muaj: Trump nënshkroi një pakt me talibanët sipas të cilit angazhohej që SHBA-ja të tërhiqte të gjitha forcat e saj ushtarake deri më 1 maj; Biden është zotuar ta bëjë këtë deri më 11 shtator. Po aq e rëndësishme, Biden i bëri jehonë këmbënguljes së Trump se kalendari, jo kushtet lokale, do të përcaktonin kohën e tërheqjes ushtarake amerikane.
Ekziston një vazhdimësi e konsiderueshme kur bëhet fjalë për politikën edhe ndaj Kinës. Nuk dëgjohen më thirrjet për ndryshim regjimi, por një kontakt i nivelit të lartë midis zyrtarëve amerikanë dhe kinezë zor se mund të kishte qenë më pak diplomatik. Ndërkohë, administrata Biden ka mbajtur tarifat dhe kontrollet e eksportit, ka vazhduar të dërgojë anije luftarake amerikane për të sfiduar pretendimet e Kinës në Detin e Kinës Jugore, ka përsëritur përshkrimin e veprimeve kineze në Xinjiang si gjenocid, ka sanksionuar zyrtarët kinezë dhe ka mbajtur kontakte të nivelit të lartë me Tajvanin.
Sa i përket tregtisë, ajo që është konsistente është mungesa e iniciativës. Ajo që mungon kundrejt Kinës është një shenjë çfarëdo që SHBA-ja po rishikon vullnetin e saj për t’u bashkuar me grupimet e rajonit të tregtisë Azi-Paqësor. Në vend të kësaj, ekziston një angazhim i vazhdueshëm për të “Blerë produkte amerikane” së bashku me bisedat për politikën e jashtme për klasën e mesme, një slogan bosh që sugjeron se tregtia do të mbetet një përparësi e ulët, duke pasur parasysh sa e diskutueshme mbetet kjo çështje te shumë amerikanë.
Edhe përsa i takon COVID-19, presidenca Biden ka përqafuar një lloj qasjeje “Amerika e para” kur bëhet fjalë për ndarjen (ose, më saktë, refuzimin për të ndarë) e vaksinave të prodhuara nga Amerika me pjesën tjetër të botës. Kjo po ndryshon me vonesë, me një angazhim për të ndarë me të tjerët një furnizim të pashfrytëzuar të vaksinës AstraZeneca. Por zhvendosja është e kufizuar dhe vonesa ka siguruar hapësirë strategjike për Kinën dhe Rusinë, ka ngadalësuar rimëkëmbjen ekonomike në të gjithë botën, ka shtuar vështirësitë dhe i ka dhënë varianteve të COVID-19 më shumë mundësi për t’u krijuar dhe për të qarkulluar.
Me pak fjalë, ndërkohë që Trump nuk është më në Zyrën Ovale, Trumpizmi dominon ende. Sulmet e tij ndaj tregtisë së lirë dhe imigracionit, promovimi i idesë “Amerika e para” dhe njëanshmëria ndaj uljes së kostove apo shpenzimeve janë tani dhe për të ardhshmen e parashikueshme pjesë e strukturës politike. Vendi mbetet i polarizuar. Kongresi është pothuajse i ndarë në mënyrë të barabartë. Kjo i lë Biden hapësirë të kufizuar për manovrim ndërsa ai kërkon të promovojë demokracinë, të drejtojë diplomacinë dhe të rigjallërojë institucionet globale.
Ashtu si të gjithë presidentët amerikanë, Biden ende gëzon pushtet dhe ndikim të konsiderueshëm. Por, siç kanë treguar njëqind ditët e tij të para, e vetmja gjë që presidentët amerikanë nuk mund ta kontrollojnë është konteksti në të cilin ata veprojnë.
Marrë me autorizim nga Project Syndicate. Nuk mund të ripublikohet pa lejen e Project Syndicate. Biden’s First Hundred Days
