Shqipëria dhe Mbretëria e Bashkuar kanë nënshkruar një marrëveshje të rishikuar për të lejuar fillimin e transferimit të të burgosurve nga burgjet në Mbretërinë e Bashkuar, një hap që mund të prekë më shumë se 1,500 shqiptarë që po vuajnë dënimet e tyre në Mbretërinë e Bashkuar.
Ministria e Drejtësisë e Shqipërisë i tha BIRN të martën se marrëveshja e re me Mbretërinë e Bashkuar do të duhej të ratifikohej fillimisht nga parlamenti shqiptar para se të hyjë në fuqi dhe para se dhjetëra kriminelë të vinin në Shqipëri për ta vuajtur këtu dënimin.
Sipas të dhënave zyrtare në Mbretërinë e Bashkuar, me më shumë se 1,500 të dënuar në Angli dhe Uells, shtetasit shqiptarë përbëjnë përqindjen më të lartë të të burgosurve të huaj në Mbretërinë e Bashkuar me rreth 10 për qind.
Një zyrtar i burgjeve shqiptare tha se Mbretëria e Bashkuar do të japë donacione për sistemin shqiptar të burgjeve.
“Është deklaruar, por kjo nuk është pjesë e marrëveshjes”, tha Femi Sulfaj, Zëvendës Drejtor i Burgjeve, për BIRN. “Nuk ka asgjë konkrete deri më tani, por ata (do të ndihmojnë) me ndihmë dhe ndoshta investime.”
Ministrja shqiptare e drejtësisë, Etilda Gjonaj, dhe ministri i drejtësisë në Mbretërinë e Bashkuar, Chris Philip, nënshkruan një marrëveshje për transferimin e të burgosurve në Londër në fund të korrikut, sipas së cilës të burgosurit shqiptarë në Mbretërinë e Bashkuar mund të kthehen në Shqipëri dhe do t'u ndalohet hyrja përsëri në Mbretërinë e Bashkuar.
Lëvizja vjen pas problemeve në zbatimin e një marrëveshjeje të mëparshme të vitit 2013 që bllokoi 50 kërkesa transferimi të paraqitura nga Mbretëria e Bashkuar midis 2017 dhe 2020.
“Marrëveshja do të thotë që më shumë shkelës mund të kthehen për të vuajtur dënimin e tyre të plotë në Shqipëri. Viktimave do t'u garantohet nga një gjykatës britanik se ata do të vuajnë dënimin e plotë të dhënë ndaj tyre”, tha qeveria britanike në një deklaratë.
Marrëveshja funksionon në të dyja anët, megjithëse ka shumë pak shtetas britanikë në burgjet shqiptare.
Ministria tha se “keqkuptimet dhe vështirësitë” kishin penguar zbatimin e marrëveshjes fillestare të vitit 2013.
Gjithashtu në korrik, Mbretëria e Bashkuar dhe Shqipëria nënshkruan një marrëveshje të veçantë që rregullonte largimin e shqiptarëve që banonin ilegalisht në Mbretërinë e Bashkuar.
Në tetor 2020, BIRN publikoi një investigim mbi rrugët e ndjekura dhe shumat që paguanin shqiptarët për të hyrë ilegalisht në Mbretërinë e Bashkuar. Në investigim u identifikuan gjashtë rrugë kryesore: Calais deri në Dover me kamion; me kamion nga Holanda; me kamion nga Belgjika; me traget nga Spanja; me avion nga Italia ose Greqia; dhe me avion nga Italia në Mbretërinë e Bashkuar nëpërmjet Dublinit.
Një tjetër investigim i BIRN i publikuar në qershor 2019 hodhi dritë mbi mënyrën sesi bandat shqiptare në Mbretërinë e Bashkuar rekrutojnë emigrantë të paligjshëm nga veriu i Shqipërisë, ku varfëria është tejet e përhapur.