Dy pika kalimi kufitar midis Kosovës dhe Serbisë janë bllokuar për të dytën ditë radhazi nga serbët e Kosovës që protestojnë kundër rregullave të reja që i detyrojnë ata të ndryshojnë targat e automjeteve serbe me targa të përkohshme të Kosovës kur hyjnë në vend.
Pikat e kalimit kufitar Jarinje dhe Bernjak në Kosovën veriore të mbizotëruar nga serbët mbetën të bllokuar të martën në mëngjes, pasi serbët vendas bllokuan rrugët me dhjetëra kamionë në shenjë proteste kundër ndryshimeve në rregulloret kufitare për automjetet me targa serbe, njoftuan mediat kosovare.
Kosova vendosi aty forcat speciale të armatosura të policisë të hënë, pasi qeveria e Prishtinës vendosi rregulloret e reja, të cilat thonë se njerëzit që hyjnë në Kosovë duhet të ndryshojnë targat e automjeteve serbe me targa të përkohshme të Kosovës kur hyjnë në vend – siç është dashur të bëjnë shoferët me targa të Kosovës kur hyjnë në Serbi për dy dekadat e fundit.
Mediat kosovare raportuan se kalimi i mallrave është ndalur në pikat e kalimit Jarinje dhe Bernjak, ndërsa autobusët mund t’i çojnë udhëtarët e tyre vetëm deri te bllokada, rreth 800 metra nga kufiri, duke i lënë ata të kalojnë në këmbë, njoftuan mediat kosovare. Disa protestues serbë qëndruan në çadra gjatë natës, sipas raporteve të mediave.
Zyrtarët e Kosovës ndërkohë këmbëngulën se ato që ata i përshkruan si “masa reciprociteti” sigurojnë vetëm trajtim të barabartë për qytetarët e të dy vendeve dhe pretenduan se protestuesit po përdoren nga politikanët nga Beogradi.
“Vendimi garanton trajtim të barabartë dhe lëvizje të lirë për qytetarët e të dy vendeve”, shkroi presidentja e Kosovës Vjosa Osmani në një postim në Facebook të hënën në mbrëmje.
Osmani shtoi se vendimi “po zbatohet në mënyrë rigoroze në të gjitha pikat kufitare, përveç dy pikave në veri (Bernjak dhe Jarinje), ku serbët lokalë po përdoren nga qeveria serbe dhe strukturat ilegale atje”.
Zv/kryeministri Besnik Bislimi tha për KTV të hënën në mbrëmje se vendimi për të imponuar rregullat e reja është në “interesat kombëtare” të vendit dhe “nuk është i drejtuar kundër serbëve”.
Bislimi shprehu shqetësimin për një “përshkallëzim të mëtejshëm” të mundshëm dhe akuzoi Serbinë se shpesh ishte një faktor destabilizues në rajon.
Në Beograd, presidenti serb Aleksandër Vuçiç thirri një seancë urgjente të Këshillit të tij të Sigurisë Kombëtare për të martën, në të cilën tema kryesore do të jetë situata në Kosovë, njoftoi agjencia e lajmeve Tanjug.
Vuçiç ka paralajmëruar sanksione të mundshme ekonomike dhe politike kundër Kosovës, edhe pse Bislimi këmbënguli se kjo nuk do të dëmtonte vendin e tij, i cili nuk duhet të ketë “frikë nga asnjë masë”.
Mosmarrëveshja lindi pasi një marrëveshje e mëparshme për targat midis Prishtinës dhe Beogradit, e cila u nënshkrua në 2011, përfundoi më 15 shtator dhe qeveria e Kosovës vendosi të kërkojë trajtim të barabartë për makinat me targa me shkronjat RKS, për Republikën e Kosovës.
Por Serbia refuzon të njohë pavarësinë e Kosovës ose targat RKS. Ajo njeh vetëm targat KS, të cilat u lëshuan për herë të parë kur Kosova ishte nën administrimin e OKB-së, dhe kishin për qëllim të ishin “neutrale ndaj statusit”, por qeveria e Kosovës nuk i njeh më këto.
Sipas marrëveshjes tashmë të skaduar nga viti 2011, automjetet me targa RKS duhet t’i ndryshonin ato në kufirin serb dhe të merrnin targa të përkohshme letre, edhe pse automjetet me targa të KS mund të kalonin lirshëm. Automjetet me targa serbe mund të hyjnë lirshëm në Kosovë, pa procedura shtesë.
Presidenti serb Aleksandër Vuçiç këmbënguli të hënën se Beogradi ishte përpjekur ta zgjidhte çështjen dhe e kishte ngritur atë “shumë herë” gjatë bisedimeve të ndërmjetësuara nga BE-ja me zyrtarët e Prishtinës. Por politikanët e opozitës e kanë akuzuar atë se i ka zhgënjyer serbët në veri të Kosovës.
Bislimi tha ndërkohë që qeveria e Kosovës do të rimbursojë njerëzit në zonën e Luginës së Preshevës me shumicë shqiptare në Serbinë jugore për çdo kosto që mund të lindë si rezultat i vendimit për të mos pranuar më targat serbe.
Që kur erdhi në detyrë këtë vit, kryeministri Albin Kurti është zotuar vazhdimisht se qeveria e tij do të kërkojë reciprocitet në të gjitha fushat nga Serbia.