Studentja ukrainase Anastasiia Minchukova gjatë dy javëve të fundit ika kaluar mëngjeset e pranverës në Pejë të Kosovës, larg luftës në vendlindje.
Pavarësisht shqetësimeve të saj për familjen dhe miqtë e saj në Ukrainë, ajo do të qëndrojë në Kosovë për tre javët e ardhshme para se të kthehet në shtëpi për të ndihmuar në përpjekjet për çminim.
Minchukova dhe shtatë gra të tjera ukrainase po trajnohen në Pejë për të asgjësuar municionet e pashpërthyera, duke mësuar intensivisht teorinë dhe praktikën e çminimit.
“Dua thjesht të kthehem sa më shpejt të jetë e mundur dhe të kontribuoj atje”, tha ajo për BIRN.
Ajo tha se është e kënaqur me përvojën që ka marrë deri më tani në Kosovë.
“Sa shpejt, aq mirë. Gjithçka është kaq e mrekullueshme në këtë shkollë. Më pëlqejnë të gjitha mësimet teorike, praktika dhe instruktorët janë jashtëzakonisht të ndjeshëm ndaj nevojave tona dhe gjendjes sonë emocionale”, tha ajo.
“Kursi është jashtëzakonisht jetik në kuptimin që njerëzit duan të kthehen në jetët e tyre të mëparshme. Si operatore çminimi, ne do të mund t’i ndihmojmë ata përmes këtij trajnimi”, shtoi ajo.
Çdo ditë, përveç të dielave, tetë gratë ukrainase fillojnë mësimin e tyre teorik në mëngjes në MAT Kosovë, një organizatë trajnimi për çminim.
Kosova ishte gjerësisht e kontaminuar me mjete të pashpërthyera gjatë luftës në vitin 1999, dhe derisa OKB-ja e shpalli atë të pastër nga minat në vitin 2001, vendi ishte epiqendra e veprimit humanitar ndaj minave. Suksesi i shpejtë në pastrimin e Kosovës nga minat ka ndihmuar në krijimin e reputacionit të saj si një vend i mirë për trajnime.
MAT Kosova filloi si një organizatë bamirëse e quajtur Trusti i Ndërgjegjësimit për Minat. Në vitin 2010, ajo themeloi qendrën e saj të trajnimit në Pejë dhe që atëherë u ka mësuar mijëra njerëzve teknikat e asgjësimit të minave dhe aftësitë e menaxhimit të rrezikut të eksplozivëve.
Pas një pauze dreke, të pajisura në mënyrë të përshtatshme me pajisje për çminim, gratë ukrainase vënë në praktikë teorinë në oborrin e MAT-it të Kosovës.
Të shpërndara nëpër zonën e çminimit, të udhëhequr nga instruktori Artur Tigani, ato mësojnë se si të zbulojnë mjete të pashpërthyera.
Minchukova beson se pasi të kalojë të gjitha provimet, ajo do të jetë gati për detyrën e rrezikshme përpara saj. “Unë do të bëj punën time, do të bëj atë që duhet të bëj”, tha ajo.
Ajo shtoi se është e mrekullueshme që grave ukrainase u jepet kjo mundësi për të ndihmuar bashkatdhetarët e tyre.
“Nuk ka rrugë tjetër, Ukraina duhet të jetë e lirë. E lirë nga të gjithë… pushtuesit rusë, dhe të gjithë njerëzit që duan të na bëjnë keq. Ju lutemi të largoheni nga vendi. Ukraina duhet të jetë gjithashtu e lirë nga eksplozivët”, tha ajo.
Gratë “mund të performojnë më mirë si çminuese”
Instruktori libanez Hasan Sleiman tha se për shkak se ai vetë vjen nga një zonë konflikti, ai është krenar që po trajnon gratë ukrainase për të kontribuar në paqe.
Sleiman, i cili ka pesë vite në MAT Kosovë, tha se është shumë e rrallë që gratë të përfshihen në aksidente çminimi gjatë operacioneve, sepse ato priren të jenë më të kujdesshme dhe më të përgjegjshme se burrat.
“Disa njerëz mendojnë se është e pamundur që gratë ta bëjnë këtë punë, por në fakt gratë kanë dëshmuar se janë po aq të afta sa burrat, madje duke performuar më mirë në situata dhe rrethana të caktuara”, shpjegoi ai.
Sleiman tha se trajnerët po mundohen të jenë sa më të kujdesshme me gratë, duke pasur parasysh se ato vazhdimisht marrin lajme shqetësuese nga vendlindja e tyre pasi lufta atje vazhdon. Megjithatë, trajnimi po shkon mirë, shtoi ai.
“Edhe pse ne po mësojmë gra që s’kanë formim ushtarak… nuk kemi pasur asnjë vështirësi apo sfidë për t’i mësuar ato. Përkundrazi, gratë në këtë kurs kanë treguar se i marrin seriozisht të gjitha lëndët”, tha ai.
