Reporter.al
  • Investigime
  • Analiza
  • Lajme
  • Reportazhe
  • Opinion
  • Intervista
  • Rajoni
  • Blog
Ska rezultat
Shiko të gjitha
  • Tema kryesore
  • Gjyqtare
  • Kolegji i Posaçëm i Apelimit
  • Prokurore
  • KPK
  • Gjykata e Apelit Tiranë
  • Mjedisi
Reporter.al
Reporter.al
  • Investigime
  • Analiza
  • Lajme
  • Reportazhe
  • Opinion
  • Intervista
  • Rajoni
  • Blog
Ska rezultat
Shiko të gjitha
Reporter.al
Fillimi Lajme

Borxhi rritet më shpejt se sa ekonomia dhe punësimi

Ekonomia shqiptare u rrit në terma nominale me 9.4% gjatë vitit të kaluar, por borxhi publik i vendit u rrit me 13% ndërsa punësimi u rrit me vetëm 0.4%, të dhëna që sugjerojnë rritje të paqëndrueshme dhe një të tillë që nuk krijon vende pune apo mirëqenie.

Gjergj ErebaraNgaGjergj Erebara
17:39 | 24/05/2022
Në Artikull kryesor Lajme, Lajme, Në Fokus
Kohe leximi: 4 minuta
A A
0
Qeveria rikthen në prag të festave koncesionin e rrugës Thumanë-Kashar

Kryeministri Edi Rama dhe ministrja e Infrastrukturës dhe Energjisë, Belinda Balluku gjatë inaugurimit të rrugës së Arbrit. Foto: LSA

Share on FacebookShare on Twitter

Shqipëria shënoi vitin më të keq sa i përket nivelit të borxhit publik më 2021, vit në të cilin qeveria shqiptare hapi thesin për të financuar procesin e rindërtimit. Megjithatë, borxhi publik nuk u konvertua në rritje ekonomike dhe nuk pati të famshmin “efekt multiplikativ”. Borxhi i shtuar nuk solli as përmirësim të ndjeshëm në tregun e punës, sipas të dhënave më të fundit të publikuara nga Ministria e Financave dhe Instituti i Statistikave.

Sipas të dhënave publike, borxhi i taksapaguesve shqiptarë arriti në 1.38 trilionë lekë në fund të vitit 2021, me një rritje tronditëse prej 158 miliardë lekësh ose 1.3 miliardë euro. Në një situatë normale, një rritje e tillë dramatike e borxhit publik do të duhej të kishte shkaktuar “efektin multiplikativ”, fenomenin shumëfishues të parasë së investuar nga autoriteti publik pasi ajo të qarkullojë në ekonomi më shumë se sa një herë.

Efekti multiplikativ është një koncept i shpikur nga ekonomisti John Maynard Keynes gati një shekull më parë. Sipas Keynes, nëse autoriteti publik hedh një lek në qarkullim në formën e investimit, përfituesi i atij leku do ta shpenzojë atë më tutje për të blerë mallra dhe shërbime të tjera dhe përfituesit e dytë do ta shpenzojnë gjithashtu më tutje, duke sjellë që në fund, totali i ekonomisë së shtuar të jetë më i madh se sa 1. Në fakt të dhënat tregojnë se borxhi publik i shpenzuar nga qeveria Rama jo vetëm që nuk ka sjellë efekt multiplikativ, por ky efekt është negativ.

Ndërsa borxhi publik është rritur me 158 miliardë lekë, Prodhimi i Brendshëm Bruto është rritur me 151 miliardë lekë. Efekti negativ është edhe më i rëndë nga sa duket. Viti 2021 është viti pas krizës së shkaktuar nga pandemia e koronavirusit të ri. Gjatë këtij viti, një pjesë e ekonomisë së sektorit privat që nuk mundi të punojë gjatë vitit 2020 u rikthye në punë. Rrjedhimisht, jo e gjithë rritja ekonomike prej 151 miliardë lekësh është prodhuar nga rritja e borxhit publik. Ose më saktë, një pjesë e konsiderueshme e kësaj rritjeje është shkaktuar nga rikthimi në aktivitet normal i sektorit privat ndërsa efekti real neto i borxhit publik në rritjen ekonomike ka gjasa të jetë i papërfillshëm.

 

Borxhi publik i Shqipërisë u rrit për të financuar investime publike, të tilla si rrugë, ujësjellësa apo apartamente të reja për të pastrehët e tërmetit. Në një situatë normale, investime të tilla do të sillnin përmirësim të ekonomisë përtej përfituesve të parë, pra kompanive të kontraktuara për këto punime, pasi supozohet se këto kompani do të shpenzonin pjesën dërrmuese të parave të marra nga taksapaguesi për të paguar nënkontraktorë apo punëtorë dhe këto të fundit do të furnizonin rritje të konsumit më tutje në ekonominë e gjerë. Kjo në fakt nuk ka ndodhur.

Efekt i papërfillshëm te punësimi

Instituti i Statistikave publikoi të martën raportin vjetor mbi tregun e punës për vitin 2021. [Link] Raporti vëren se punësimi vijon të jetë më i ulët se sa në vitin 2019 pavarësisht se ekonomia shqiptare e ka kapërcyer nivelin e vitit 2019 sa i përket prodhimit të brendshëm bruto ndërsa borxhi publik ka shënuar nivelin më të lartë që nga viti 1997.

“Krahasuar me vitin 2020, punësimi është rritur me 0,4 %, ndërsa shkalla zyrtare e papunësisë (për grup-moshën 15-74 vjeç) është ulur me 0,2 pikë përqindje,” shkruan INSTAT në raportin e këtij viti.

Numri i të punësuarve është 1,248,749 persona në fund të vitit 2021, me një rritje prej 5,400 vetësh në krahasim me vitin 2020 si dhe afro 6 mijë më pak se sa në vitin 2019, viti para fillimit të krizës së pandemisë së koronavirusit të ri.

Numri i të punësuarve në Shqipëri u rrit me vetëm 0.4% gjatë vitit 2021 pavarësisht rritjes së fortë ekonomike të shkaktuar nga rimëkëmbja nga viti i pandemisë, rritja stratosferike e borxhit publik për të financuar rindërtimin dhe shtimit të mijëra të punësuarve në sektorin publik një periudhën para zgjedhjeve të 25 prillit.

Shqipëria klasifikon si të punësuar të gjithë personat që merren me diçka, pavarësisht nëse marrin rrogë apo jo. Nga shifra prej 1.25 milionë shqiptarëve, 598 mijë vetë janë të punësuar me pagë, rreth 400 mijë janë “të vetëpunësuar” ndërsa 251 mijë janë “të punësuar pa pagesë pranë familjes”. INSTAT numëron edhe 162 mijë vetë të papunë dhe 950 mijë vetë “ekonomikisht joaktivë”.

Supozimet e zakonshme ekonomike janë që nëse ekonomia rritet me 1%, atëhere punësimi në ekonomi do të duhet të rritet me 0.5%. Gjatë vitit 2021, ekonomia është rritur në terma nominale me 9.4% ndërsa punësimi është rritur me 0.4%.

Etiketa: BorxhiCOVID19EkonomiaEkonomiaPBBPunësimi
Tjetri
Hetimi i Artan Gaçit rrëzon komisionin për investimet strategjike

Hetimi i Artan Gaçit rrëzon komisionin për investimet strategjike

Më të lexuarat

Qeveria rikthen në prag të festave koncesionin e rrugës Thumanë-Kashar

Borxhi rritet më shpejt se sa ekonomia dhe punësimi

17:39 | 24/05/2022
KPA mbyll hetimin gjyqësor për ankimin ndaj konfirmimit të Rilinda Selimit

KPA shkarkon Rilinda Selimin për shkak të kontakteve të papërshtatshme

15:17 | 22/06/2022
KPA dëgjon konkluzionet përfundimtare në vetingun e Gerd Hoxhës

KPA dëgjon konkluzionet përfundimtare në vetingun e Gerd Hoxhës

21:53 | 22/06/2022
Filmi rikrijon “arratisjen me not për liri” nga komunizmi në Shqipëri

Filmi rikrijon “arratisjen me not për liri” nga komunizmi në Shqipëri

11:42 | 20/06/2022
Kolegji dëgjon konkluzionet përfundimtare në çështjen e Rilinda Selimit

Kolegji dëgjon konkluzionet përfundimtare në çështjen e Rilinda Selimit

20:23 | 20/06/2022
KPK shtyn seancën për prokuroren e dorëhequr Esmeralda Ndoci

KPK mbyll me sanksion karrierën e Esmeralda Ndocit në Prokurori

16:19 | 18/06/2022
  • Analiza
  • Blog
  • Intervista
  • Investigime
  • Lajme
  • Opinion
  • Rajoni
  • Reportazhe
  • Vendi
  • Rreth nesh
  • Stafi
  • Kontaktoni
  • Ankesa dhe Korrigjime
  • Politika e privatësisë dhe rregulla të tjera
  • Pyetje të shpeshta
Follow Us

Të gjitha të drejtat janë të rezervuara
© 2014 - 2021 Reporter.al - BIRN
Dev by Aplikacione.com

Ska rezultat
Shiko të gjitha
  • Investigime
  • Analiza
  • Lajme
  • Reportazhe
  • Opinion
  • Intervista
  • Rajoni
  • Blog

© 2022 Reporter.al - Dev by aplikacione.com.