Presidenti Bajram Begaj ka kaluar në heshtje, pa dekret, dy ligjet e fundit të qeverisë për masat ndaluese për mjekët e rinj dhe legalizimin e kanabisit mjekësor – nisma ligjore këto që u kundërshtuan respektivisht nga studentët e Mjekësisë dhe nga opozita.
Një ligj i tretë për Akademinë e Shkencave, që i jep mundësinë kryetarit Skënder Gjinushi që të kandidojë për një mandat të dytë, nuk është dekretuar gjithashtu nga Begaj, por sipas zyrës së shtypit të Presidencës, afati për dekret skadon mesnatën e së martës.
Të tre ligjet u miratuan në seancën e fundit të parlamentit në të gdhirë të datës 21 korrik, pavarësisht kontestimeve nga opozita dhe shoqëria civile.
Ligji për mjekët e rinj i detyron studentët e Mjekësisë që të punojnë deri në pesë vite në Shqipëri, përpara se të marrin diplomën, ose në të kundërt do të duhet të paguajnë tarifat e studimeve. Përmes një vale protestash, studentët e Mjekësisë e kundërshtuan këtë ligj si diskriminues dhe të pakonsultuar.
Me kërkesën që të mos dekretonte ligjin, studentët u pritën më 25 korrik në një seancë dëgjimore nga presidenti Begaj, i cili, sipas zyrës së shtypit, “dëgjoi me vëmendje shqetësimet dhe sugjerimet e tyre”.
“Presidenti siguroi përfaqësuesit e studentëve se do të shqyrtojë me seriozitet të gjitha argumentet e paraqitura prej tyre, si dhe argumentet e relatuara nga ligji para se të veprojë sipas kompetencës dhe procedurës kushtetuese,” njoftoi pas takimit zyra e shtypit.
Të martën, Presidenca i tha BIRN se kreu i shtetit ka vepruar në përputhje me nenin 84/2 të Kushtetutës. Sipas këtij neni, ligji quhet i shpallur në qoftë se presidenti nuk ushtron të drejtën e dekretit.
Ligji me të cilin qeveria pretendon se do të ndalojë eksodin e mjekëve për punësim në vendet e BE-së, kryesisht në Gjermani, u fut me procedurë të përshpejtuar në parlament. Duke përdorur terminologjinë “Trajtimi i veçantë” dhe “Punësim me prioritet”, qeveria parashikon klauzola detyruese për gjithë studentët e rinj dhe për ata që janë aktualisht duke ndjekur studimet.
Edhe ligji për legalizimin e kanabisit mjekësor, një tjetër projekt i debatueshëm i qeverisë, ka kaluar në heshtje nga presidenti, ndërsa pritet qëndrimi që do të mbajë për ligjin për Akademinë e Shkencave, i cili u miratua nëpërmjet një procedure të kontestuar fort nga opozita.
Sipas Kushtetutës, Presidenti është hallka e fundit e procesit të miratimit të një ligji të ri. Ai ka të drejtë t’i kthejë ligjet për diskutim në parlament, kur ka argumente ligjore kundër tyre, ose të dekretojë shpalljen e tyre që i paraprin si akt ligjor hyrjes në fuqi.
Që nga zgjedhja e tij si president para një viti, presidenti Begaj ka kthyer vetëm një ligj të qeverisë në Kuvend, atë për dekoratat, ku prekeshin drejtpërdrejt kompetencat e tij në dhënien e dekoratave.