Në vitin 2004, parlamenti socialist i asaj kohe nënshkroi një kontratë koncesionare për aeroportin e Rinasit, i cili krijoi një monopol ligjor 20 vjeçar. Dhjetë vjet më vonë, zyrtarët vijojnë të premtojnë hapjen e aeroportit të Kukësit, megjithëse monopoli ligjor i Rinasit mbetet në fuqi…
Në vitin 2004, një burrë i moshuar, në prag pensioni, me eksperiencë të gjatë në shërbimet e transportit ajror, mbërriti në redaksinë e një gazete me një dokument sekret. Zotëria, i cili ngurroi të identifikohej me emër në atë kohë, dorëzoi një kopje të draftkontratës që qeveria shqiptare e kohës kishte pranuar të firmoste për të dhënë me koncension aeroportin e vetëm ndërkombëtar të vendit.
Kjo qe mënyra se si publiku i gjerë u informua se kontrata e koncesionit qe jashtëzakonisht negative për Shqipërinë, për ne të gjithë si taksapagues dhe si udhëtarë.
Eksperti shpjegoi se kontrata, jo vetëm që i jepte koncesionarit fitime të jashtëzakonshme nga një vend i varfër si Shqipëria, por mbartte edhe një klauzolë ekskluziviteti duke e kthyer Rinasin efektivisht në aeroportin e vetëm në vendit. Kur çështja u ngrit për diskutim publik, qeveria e kohës i hodhi poshtë kritikat duke argumentuar se dhënësi i mesazhit kishte interesa të fshehta.
Klauzola e ekskuzivitetit bënte të pavlefshëm një investim prej rreth 12 milionë eurosh që në atë kohë qe duke përfunduar për ndërtimin e një aeroporti të vogël në Kukës.
Dy dekada më parë, Shqipëria kishte miratuar një ligj ku vendoste një taksë aeroportuale. Ligji sugjeronte që të ardhurat e kësaj takse do të përdoreshin për zhvillimin e shërbimeve të transportit ajror në vend. Pak para dhënies me koncesion të Rinasit, një ndryshim ligjor u miratua. Aty shkruhej thjeshtë: “Fjala taksë, zëvendësohet me fjalën tarifë”. Kjo do të thoshte në praktikë që taksa aeroportuale, nuk vilej më nga shteti shqiptar për llogari të buxhetit të shtetit por nga koncesionmarrësi për llogari të koncesionmarrësit.
Aeroporti i Kukësit u ndërtua me financim të qeverisë së Kuvajtit me kapacitet prej rreth 100 mijë pasagjerësh në vit. Supozohej se do të hynte në punë në vitin 2006. Në kohën kur u ndërtua, bënte kuptim. Aeroporti i Prishtinës, i cili qe një orë e gjysmë larg, nuk qe i zhvilluar mjaftueshëm për të përballuar fluksin në rritje të pasagjerëve dhe aeroporti i Tiranës gjithashtu. Në vitin 2004, një kompani nën pronësi publike dhe private e quajtur Albanian Airlines qe kompani flamuri e Shqipërisë. Kjo kompani qe nën pronësinë e Kharafi Group, një gjigand gjithashtu kuvajtian. Kukësi u ndërtua si një aeroport për të shërbyer për Kosovën.
Dhjetë vjet më pas, aeroporti i Kukësit është i ngrirë. Shqiptarët përballen me një kosto ekstra nga monopoli aeroportual i firmosur nga qeveria e vitit 2004. Rruga e re Durrës-Kukës e ka shkurtuar distancën nga Rinasi për në Kukës nga 8 në 2 orë. Aeroporti i Prishtinës është dhënë me koncesion dhe është zhvilluar gjithashtu. Kompania Albanian Airlines falimentoi në vitin 2006 pas shkelmave të pafund të qeverisë dhe kompanive ajrore të lidhura me të. Avionët e saj kanë mbetur në Rinas si relikte. Kukësi mbetet një zonë po aq e varfër sa më 2004. Ekspertët shpjegojnë se Kukësi ka shumë pak gjasa që të zhvillohet si aeroport duke pasur parasysh zhvillimet e një dekade. Rinasi është zhvilluar si një monopol. Në kontratën e koncesionit të firmosur nga kjo klasë politike thuhet se Shqipëria nuk ka të drejtë të zhvillojë një aeroport tjetër apo të firmosë një kontratë tjetër koncesionare përgjatë të gjithë ekzistencës së koncesionit, dmth deri në vitin 2024.
Monopoli zyrtar i Rinasit ka gjasa që bie ndesh me parimet europiane të konkurrencës dhe mund të rrëzohet si i tillë pa pasur nevojë për negociata për ndryshim kontrate me koncesionarin. Problemi është se kompania koncesionmarrëse është gjermane dhe ne e dimë se qeveritarët tanë shesin gjëra shumë të rëndësishme për një buzëqeshje a një shtrëngim duarsh në perëndim. Kancelarja e Gjermanisë Angela Merkel vizitoi Shqipërinë në vitin 2004 ku shtrëngoi duart me kryeministrin e asaj kohe, thuhet në shkëmbim të kontratës koncesionare. Merkel pritet të vijë në Tiranë sërish këtë korrik në shkëmbim të një kontrate tjetër të negociuar në sekret.
Përgjatë viteve, qeveritarët tanë kanë folur herë pas here për rinegocim kontrate me Rinasin, por duhet të jesh naiv të besosh se Rinasi do të heqë papritur dorë nga monopoli thjeshtë për vullnet të mirë.
Ceremonia elektorale e zhvilluar sot në aeroportin e Kukësit dhe premtimi i kryetarit të Kuvendit Ilir Meta për vënie në punë të tij dhe hapjen e 500 vendeve të reja të punës ka gjasa që do të mbetet vetëm kaq, një ceremoni elektorale. Dhe sa i përket deklaratës për hapje të 500 vendeve të punës, kjo shifër ngjan paksa e ekzagjeruar. Të dhënat e publikuara nga Aeroporti i Rinasit thonë qartë se për vitin 2014, Rinasi shërbeu 1.8 milionë pasagjerë dhe pati 700 të punësuar. Kukësi me kapacitetin prej 100 mijë pasagjerësh vështirë se do të punësojë 500 vetë, gjithmonë nëse do të vihet ndonjëherë në punë.
Investimi ne Kukes mund te kishte kuptim kur rruga nga Tirana zgjaste 8 ore, dhe gjithsesi per sherbime dhe emergjenca, jo flukse pasagjeresh. Kush do udhetoje me linja ajrore ne Has dhe Krume, ku njerezit s’paguajne dot as furgonin? Tani eshte e qarte qe ishin para hedhura, si me shumicen e puneve publike ne kete vend. Per sa i perket tarifave te larta dhe mungeses se konkurences, me duket se keto shashka qe hidhen kohet e fundit per te akuzuar koncesionarin gjerman duan te mbulojne shkaqete verteta, nga lidhjet e Çelos te tapeti i ri mijra eurosh i Belinda Ballukut.
Ky lloj investimi do i hynte pune Kukesit vetem po te shfrytezonte burimet e tij natyrore, vecanerisht mundesine e turizmit (bashkimi i dy drinave jep nje pamje fantastike perreth qytetit te Kukesit) dhe qendres se skijimit ne Shishtavec. Kjo kerkon vizion politik?!