
Partia kryesore e shqiptarëve etnikë në Maqedoni kërkoi që Byroja Amerikane Federale e Hetimit të mbikëqyrë një çështje të re të mundshme terrorizmi për dënimin e gjashtë shqiptarëve që nxitën trazira etnike.

Bashkimi Demokratik për Integrim, BDI, partia e vogël e koalicionit qeverisës, tha se përfshirja e FBI-së në një hetim të mundshëm të ri do të krijonte më shumë besim te publiku në çështjen etnike që shkaktoi protesta masive pasi gjashtë shqiptarë u burgosën përjetë për vrasjen e pesë maqedonasve etnikë.
“E kemi ngritur këtë çështje në nivelin më të lartë të mundshëm, gjatë vizitës në korrik të Ndihmës Sekretares Amerikane të Shtetit për Çështjet Europiane dhe Euraziatike, Victoria Nuland,” tha Artan Grubi, shefi i zyrës së kreut të BDI Ali Ahmeti.
Grubi tha për BIRN se partia priste një përgjigje pozitive nga SHBA-ja dhe tha se “përfshirja e FBI nuk do të cenonte sovranitetit maqedonas sepse kjo zyrë ishte përfshirë edhe në çështje të tjera në Ballkan”.
Partia e Grubit kërkoi një “rigjykim transparent” menjëherë pasi dënimet e gjashtë shqiptarëve myslimanë për vrasjet e 2012-ës krijuan tensione etnike.
Alil Demiri, Afrim Ismailovic, Agim Ismailovic, Fejzi Aziri, Haki Aziri dhe Sami Ljuta u shpallën fajtorë për vrasjet. Dy nga burrat që u dënuan, Demiri dhe Afrim Ismailovic, po kryejnë dënim në Kosovë për krime të tjera dhe u gjykuan në mungesë.
Vendimet e gjykatës shkaktuan protesta nga shqiptarët përpara gjykatës të cilët ngulën këmbë se çështja ishte inskenuar nga qeveria e udhëhequr prej Nikola Gruevskit dhe ishte e padrejtë që shqiptarët të portretizoheshin si radikalë dhe terroristë. Protesta më të vogla u mbajtën në qytete të tjera Maqedonase dhe në Kosovën e Shqipërinë fqinje.
Një nga protestat në Shkup përfundoi në dhunë masive pasi mijëra njerëz akuzuan gjykatën dhe u sprapsën më pas nga policë të armatosur rëndë.
“Nuk po këmbëngulim që të pandehurit janë të pafajshëm. Por gjyqi la përshtypjen te publiku se çështja kishte prova të paqëndrueshme,” tha Grubi për BIRN.
“Përshtypja e publikut është se të pandehurit janë dënuar përjetë sepse ishin shqiptarë që kërcënuan komunitetin e krishterë të shumicës maqedonase,” tha ai.
“Nëse hetimet e reja dhe një gjyq i ri provon se ata janë fajtor, ne do të jemi të parët që do kërkojnë dënimin më të lartë pasi askush nuk mund ta justifikojë vrasjen e të rinjve,” shtoi ai.
Ambasada Amerikane në Shkup tha se nuk kishte marrë asnjë kërkesë formale nga qeveria.
“Anëtarët e BDI kanë biseduar me ne rreth mundësisë të mbështetjes së FBI në hetimet për çështjen ‘Monstra’ por ambasada nuk ka marrë kërkesë formale nga qeveria për këtë lloj mbështetje,” tha Ambasada Amerikane për BIRN.
Trupat e Filip Slavkovski, Aleksandar Nakjevski, Cvetanco Acevski dhe Kire Trickovski, të gjithë të moshës 18-20 vjeç, u gjendën më 12 prill 2012. Trupat e tyre ishin rreshtuar dhe dukej se ishin ekzekutuar.
Trupi i një 45-vjeçari, Broce Stevkovski u gjet në një largësi nga të tjerët.
Kryeministri maqedonas, Nikola Gruesvski deri më tani nuk ka treguar për mundësinë e hetimeve të reja apo për rigjykim, duke ngulur këmbë se çështjet e gjykatës nuk janë në juridiksionin e tij.
Në 2001, shpërtheu në Maqedoni konflikti i armatosur midis shqiptarëve etnikë dhe forcave të sigurisë. Përfundoi në të njëjtin vit me nënshkrimin e marrëveshjes së paqes që rriti të drejtat e shqiptarëve. Shqiptarët etnik përbëjnë një të katërtën e popullsisë maqedonase.
FBI heton çështje kriminale të shkallës së gjërë por gjithashtu është një shërbim inteligjence që është përfshirë tashmë në hetime në disa vende në Ballkan.
Javën e shkuar, zëvendës kryeministri serb, Ivica Dacic, pasi takoi drejtorin e FBI, James Komi, tha për median lokale se agjencia amerikane e krimit do të hapë së shpejti një zyrë në Beograd që do të mbikëqyrë sigurinë në rajon.