Raport-progreset e ardhshme të BE-së mbi vendet e Ballkanit Perëndimor do të vërejnë se çdo vend ka shumë për të bërë – ndonëse disa po bëjnë dukshëm më tepër progres se të tjerat.
Një zyrtar i lartë i BE-së tha se Raportet e Progresit të Komisionit Europian për vitin 2014 mbi Ballkanin Perëndimor, të cilat do të dalin të mërkurën, do të nënvijëzojnë kryesisht dështimet në fushat e sundimit të ligjit, në korrupsion, te të drejtat themelore siç është liria e shprehjes dhe po ashtu kërcënimi ndaj pavarësisë së medias.
Secili prej vendeve në fjalë ka shumë punë për të bërë në mënyrë që të plotësojë kriteret e BE dhe të vazhdojë rrugën për në anëtarësim, tha ai.
“Pasardhësi i Stefan Fyles do të ketë shumë për të bërë gjatë mandatit,” tha ai duke iu referuar Komisionerit për Zgjerim që është në largim dhe pasardhësit të tij austriak, Johannes Hahn.
Çdo vit, Komisioni harton raporte individuale për shtetet e Ballkanit Perëndimor krahas Dokumentit të Strategjisë së Zgjerimit, që planifikon rrugën e mëtejshme për vitin e ardhshëm.
Duke filluar me Shqipërinë e ndarë politikisht, burimi tha se një kulturë bashkëpunimi duhet të rindërtohet mes opozitës dhe partive qeverisëse.
Në Kosovën fqinje, ai tha se ngërçi në parlament, që prej zgjedhjeve të përgjithshme të fundit, që ka penguar zgjedhjen e kryetarit të parlamentit dhe formimin e një qeverie të re, është një tjetër shqetësim.
Kosova do të nënshkruajë Marrëveshjen e Stabilizim Asocimit, për të cilën filluan bisedimet në tetor 2013 – hapi i parë drejt anëtarësimit gradual në BE.
Duke folur për marrëdhëniet e jashtme të Kosovës, i njëjti burim tha se raporti do të nxisë qeveritë e Kosovës dhe Serbisë që të angazhohen në një dialog të udhëhequr nga BE për normalizimin e lidhjeve, si në përmbushjen e pikave të marrëveshjeve të nënshkruara tashmë, ashtu edhe në hapjen e temave të reja.
Në lidhje me Maqedoninë, burimi tha se Raporti i Progresit nuk do të tërheqë rekomandimin afatgjatë të Komisionit që Maqedonia të fillojë bisedimet e anëtarësimit me BE-në, siç kanë parashikuar disa.
Megjithatë zyrtari theksoi, “ky ishte një vit i keq për Maqedoninë”, duke iu referuar bojkotit të opozitës në parlament së bashku me çështje të tjera.
Zyrtari tha se pavarësisht se Mali i Zi ka vazhduar të bëjë progres, vendi ka ende punë për të bërë. Pothuajse në fazën e negociatave për t’iu bashkuar BE-së, Mali i Zi duhet “të përshpejtojë reformat, veçanërisht ato që merren me sundimin e ligjit,” tha burimi nga BE.
Bosnja dhe Hercegovina e polarizuar etnikisht mbetet shqetësimi më i madh i burimit. “Është bërë pak progres politik apo ekonomik gjatë vitit të shkuar, gjë që është “shumë shqetësuese”, vërejti zyrtari.
Një tjetër zyrtar i BE, i cili po ashtu nuk dëshiron të bëhet i njohur, tha se asnjë nga vendet e Ballkanit Perëndimor nuk shihet si një anëtar i mundshëm në terma afatshkurtër.
“Asnjë prej vendeve nuk ka bërë mjaftueshëm progres për t’iu bashkuar BE-së në pesë vitet e ardhshme,” tha burimi.
Kroacia ishte vendi i fundit në rajon që iu bashkua klubit Europian, pas anëtarësimit në korrik 2013. Ish-republika Jugosllave e Sllovenisë është bashkuar shumë më herët, në vitin 2004.
Mali i Zi dhe Serbia konsiderohen si dy vendet që do ta pasojnë, pasi të dyja kanë filluar negociatat e anëtarësimit.
Pavarësisht çështjeve të sundimit të ligjit, burimet thanë se raportet e BE do të shprehin shqetësime mbi fusha të të drejtave themelore, si liria e fjalës dhe pavarësia e medias.
Burimet u shprehën se raportet do të vërejnë se disa qeveri në rajon po ndërhyjnë haptazi apo fshehurazi te media, duke krijuar një klimë frike dhe vetë-censure.
